Biegunka w ciąży: kiedy powinna martwić?

Biegunka jest często naturalną reakcją układu pokarmowego na wystąpienie toksyn, przeciążenia lub bakteryjnego zakażenia. Kiedy jednak mówi się o biegunce, która może być niebezpieczna dla zdrowia, a kiedy o zwykłej niestrawności? Kiedy i dlaczego biegunka w ciąży powinna niepokoić?

Czym jest biegunka w ciąży

Z medycznego punktu widzenia biegunka występuje wtedy, gdy ruchy jelita występują co najmniej trzy razy dziennie, a ich konsystencja waha się od bardzo miękkiej do płynnej. Zwykle przechodzi sama i trwa do trzech dni, a także nie towarzyszy jej gorączka. Szczególną uwagę należy zwrócić na biegunkę w ciąży, gdyż odwodnienie organizmu w tym okresie może być bardzo niebezpieczne dla mamy i dziecka.

Jakie mogą być przyczyny biegunki w ciąży?

Biegunka na początku ciąży może się pojawić w wyniku spożycia nawet zdrowego pokarmu. Jeśli jest on świeży i odpowiednio przyrządzony, może po prostu wywołać reakcję układu pokarmowego, który nie jest do niego przyzwyczajony. Kobietom ciężarnym zaleca się spożywanie naturalnego błonnika pokarmowego w postaci ciemnego pieczywa, świeżych owoców i warzyw. Początkowo układ pokarmowy może reagować biegunką na takie zmiany. Dyspepsja (niestrawność) nie powoduje innych objawów chorobowych, nie wywołuje zawrotów głowy ani nie trwa dłużej niż trzy dni. Wymaga jedynie bacznej obserwacji, odpowiedniego nawodnienia i stosowania higieny osobistej. 

Zaburzona budowa układu pokarmowego i stres

Inną, stosunkowo nieszkodliwą przyczyną biegunki w ciąży może być na przykład rosnąca macica. Naciska ona na jelita, przez co stolce mogą znacznie różnić się od tych sprzed ciąży. Co więcej, zaburzona zostaje gospodarka wodna w jelicie cienkim i grubym, co skutkuje przyspieszeniem lub spowolnieniem ruchów jelit. 

Jeżeli wcześniej cierpiało się na biegunkę z powodu stresu, podobnie może również być w ciąży. Oczekujący rodzice mają przed sobą największą zmianę w życiu, która wymaga podejmowania wielu istotnych decyzji. Nawet jeśli ciąża była planowana, stres jest nie do uniknięcia. Jeśli przyszła mama wcześniej reagowała biegunką na problemy natury psychicznej i sytuacje stresogenne, bardzo prawdopodobne jest, że tak samo będzie w ciąży.

Popularną wśród młodych mam teorią jest ta, że biegunka pod koniec ciąży jest znakiem zapowiadającym poród. Ma to być reakcja organizmu na zbliżające się rozwiązanie, swoiste oczyszczenie się z zanieczyszczeń, które mogłyby stanowić zagrożenie higieniczne dla dziecka podczas porodu. Prawdą natomiast jest, że pod koniec ciąży zwiększona produkcja tkankowych hormonów – prostaglandyn może wywoływać biegunkę. Nie można więc tej teorii całkowicie odmówić autentyczności.

Kiedy biegunka w ciąży powinna martwić?

Jeżeli biegunka łączy się z innymi objawami chorobowymi, na przykład wymiotami, przemęczeniem, bólem stawów i mięśni, skurczami oraz podwyższoną temperaturą, może to być wynikiem działania toksyn lub bakterii. Organizm stawia na baczność swoje procesy obronne, aby jak najszybciej pozbyć się infekcji i chronić zarówno matkę, jak i płód. 

Niektórymi drobnoustrojami, które mogą powodować biegunkę w ciąży, są:

• bakterie, np. E.coli, Campylobacter, Salmonella lub Shigella genera;
• wirusy, w tym notovirus lub rotavirus;
• pasożyty, np. Giardia lamglia lub Cryptosporidium enteritis.

Aby maksymalnie uchronić się przed ewentualnym zagrożeniem, należy szczególnie dbać o higienę rąk i dokładnie myć owoce i warzywa. Niektóre pokarmy, które zdrowy człowiek może spożywać na surowo powinny bezwzględnie być poddawane pełnej obróbce termicznej. Należą do nich: surowe mięso (na tatara, polędwiczki), ryby (np. w sushi), niepasteryzowane sery. Najlepiej również unikać picia wody z kranu, chyba że woda ta poddawana jest filtrowaniu.

Kiedy należy udać się do lekarza?

Chociaż biegunka w ciąży może być zupełnie normalnym zjawiskiem, w kilku sytuacjach należy koniecznie zapoznać się z opinią lekarza lub położnej. Na co należy zwrócić szczególną uwagę?

• Stolce zawierające krew lub ropę.
• Biegunkę trwającą nieprzerwanie 48 godzin.
• Sześć lub więcej wizyt w toalecie w ciągu 24 godzin.
• Gorączkę powyżej 39 stopni Celsjusza.
• Częste wymioty towarzyszące biegunce.
• Bardzo silny ból w okolicach brzucha lub odbytu.
• Objawy odwodnienia, tj. ciemna barwa moczu, mniejsza częstotliwość jego oddawania, zwiększone pragnienie i zawroty głowy.

Jak leczyć biegunkę w ciąży?

Biegunka, nawet nie związana z zakażeniem, najczęściej prowadzi do odwodnienia. Należy więc pamiętać, aby odpowiednio się nawadniać i uzupełniać poziom płynów. W aptekach dostępne są elektrolity zawierające sole minerałów, których najczęściej brakuje podczas biegunki. Przy ich zakupie należy jednak skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem, gdyż przy niektórych ciąża może być przeciwwskazaniem. Zmiany wymaga również dieta, która winna być lekkostrawna i dążąca do jak najszybszego zatrzymania nadmiernych ruchów jelit. 

Jeśli biegunka w ciąży wywołana jest przez drobnoustroje, a więc do czynienia ma się z infekcją, leczenie powinno być każdorazowo uzgodnione z lekarzem prowadzącym ciążę lub rodzinnym. Nie należy samodzielnie stosować żadnych leków przeciw biegunce, ponieważ w ciąży organizm może reagować na nie inaczej. Co więcej, witaminy, suplementy i leki, które stosuje się na przewlekłe dolegliwości ciążowe (np. heparyna) mogą wchodzić w interakcję z lekami dostępnymi bez recepty.

• leki na biegunkę bez recepty • imodium instant tabletki • stoperan 2 mg kapsułki • laremid 2 mg tabletki • preparaty na biegunkę