Stwierdzenie zgonu w domu – jakie formalności czekają pozostałych domowników?

Śmierć bliskiej, ukochanej nam osoby, jest dla nas trudnym doświadczeniem, na który ciężko się przygotować. Jeśli zgon następuje w domu, w szoku możemy nie wiedzieć, jak postąpić, do kogo zadzwonić i jak załatwić niezbędne formalności. Oto nasz niezbędnik wiedzy, której nie chcemy, ale możemy potrzebować w sytuacji kryzysowej.

Śmierć w domu

Zgon w warunkach domowych może wystąpić z różnych przyczyn: naturalnych, wypadku lub przestępstwa. Każdy z nich charakteryzuje się nieco innymi procedurami medycznymi i warto wiedzieć, co zrobić w każdym z nich.

W każdym przypadku zgon stwierdzić może wyłącznie lekarz. Nie zrobi tego oficer policji, prokurator ani pielęgniarka środowiskowa. To, jaki lekarz będzie mógł ustalić ustanie czynności życiowych nieraz zależy po prostu od pory dnia oraz okoliczności.

Zgon w domu z przyczyn naturalnych

Zgon z przyczyn naturalnych następuje najczęściej u osób starszych, niedołężnych, unieruchomionych i potrzebujących specjalistycznej opieki. Pomimo naszych najlepszych starań i pielęgnacji bliskich osób, na każdego po prostu przychodzi czas. W przypadku zgonu w domu z przyczyn naturalnych powinniśmy zadzwonić po lekarza. Jakiego?

• W godzinach pracy naszej przychodni rejonowej lub poradni, będzie to lekarz rodzinny lub internista.
• W godzinach nocnych, a więc po zamknięciu przychodni należy zadzwonić pod numer pogotowia ratunkowego – 999 lub 112. Po lekarza pogotowia możemy również zadzwonić w ciągu dnia, jeśli lekarz rodzinny wskaże, nie jest w stanie przyjechać do zgonu naturalnego w ciągu 12 godzin od jego wystąpienia.

Lekarz – pogotowia lub rodzinny – po stwierdzeniu braku nieprawidłowości, zapoznaniu się z historią medyczną chorego i zebraniu dodatkowego wywiadu okoliczności śmierci wystawia kartę zgonu. Nie jest ona tym samym, co akt zgonu. Jeżeli lekarz stwierdzi, że istnieją podejrzenia co do możliwego udziału osób trzecich, nie wyda karty zgonu, a także powiadomi odpowiednie służby.

Karta zgonu jest nam niezbędna do uruchomienia procedury czynności przeprowadzanych przez dom pogrzebowy. Domy pogrzebowe pracują przez całą dobę, każdego dnia, również w niedziele i święta, dlatego mając kartę zgonu w swoim posiadaniu nie powinniśmy zwlekać z wykonaniem telefonu.

Następnie pracownicy domu pogrzebowego zapoznają się dokładnie z kartą zgonu i zabierają ciało zmarłego do zakładu. Co istotne, pogrzeb nie musi być zorganizowany przez ten sam zakład, który ciało z domu zabrał. Możemy zmienić w tym aspekcie zdanie po kilku dniach namysłu.

Śmierć w domu – formalności urzędowe

W czasie, gdy zakład pogrzebowy będzie przygotowywał ciało zmarłego do pogrzebu, powinniśmy w ciągu 24 godzin udać się do Urzędu Stanu Cywilnego w celu wydania nam aktu zgonu. Musi to być USC właściwe ze względu na miejsce (miasto, gminę) śmierci, a nie zameldowania czy zamieszkania zmarłego. Np., jeśli nasz bliski zameldowany był w Warszawie, ale przebywał dłuższy czas pod naszą opieką w Opolu, akt zgonu wystawi USC opolski. Do wydania aktu zgonu potrzebne nam będą następujące dokumenty:

• dowód osobisty zmarłego
• dowód osobisty osoby wnoszącej o wydanie aktu
• wniosek o wydanie aktu dostępny w urzędzie.
• karta zgonu.

Jeśli z jakiegokolwiek powodu urzędnik nie może w danej chwili wydać aktu zgonu, umieści na karcie zgonu adnotację, że śmierć tej osoby została w urzędzie zgłoszona. Dzięki temu nie musimy zwlekać z dopełnieniem innych formalności.

Osoba zmarła z chwilą wydania aktu zgonu zostanie wymeldowana ze swojego miejsca zamieszkania. Nie musimy więc tego robić samodzielnie na osobnej wizycie w Urzędzie Miasta lub Gminy. Będziemy jednak musieli dopełnić formalności związanych z ZUSem i bankiem.

Z aktem zgonu w ręce możemy już udać się do parafii właściwej dla miejsca pogrzebu oraz domu pogrzebowego celem ustalenia szczegółów ceremonii. W przypadku pogrzebu świeckiego przeprowadza ją Mistrz Ceremonii i zakłady pogrzebowe współpracują z doświadczonymi w tym zakresie osobami.

Śmierć w domu – co robić, jeśli nastąpił wypadek?

Jeśli śmierć bliskiej nam osoby lub osoby przebywającej w naszym gospodarstwie nastąpi w wyniku wypadku, niezależnie od pory dnia dzwonimy na pogotowie ratunkowe. Lekarz pogotowia ma obowiązek podjąć czynności ratujące życie, lub stwierdzić zgon po przeprowadzeniu badania. O kolejności dalszych czynności decydować będzie policja oraz prokurator.

W przypadku podejrzeń udziału osób trzecich ciało zmarłego zostanie przetransportowane do Zakładu Medycyny Sądowej, gdzie przeprowadzone zostaną właściwe procedury. Gdy nie zostaną stwierdzone nieprawidłowości, kartę zgonu wydaje lekarz tam pracujący na podstawie wniosku rodziny do prokuratora właściwego dla sprawy.

Następne procedury nie różnią się już od tych po śmierci naturalnej. Ciało zostanie przekazane właściwemu zakładowi pogrzebowemu przez rodzinę, a następnie bliscy udać się muszą do właściwego USC.

Zgon w domu – co robić, jeśli doszło do przestępstwa?

Naturalnym i słusznym odruchem w takim przypadku jest wykonanie telefonu na numer 999 (pogotowie ratunkowe), 997 (policja) lub alarmowy (112). Po przedstawieniu szczegółów zdarzenia (adres, nazwiska osób zaangażowanych, jeśli są znane, obecnej sytuacji, liczby i opisu osób poszkodowanych), dyspozytor zaangażuje odpowiednie służby w celu podjęcia działań ratujących życie i dochodzeniowych. Ciało zmarłego, po stwierdzeniu przez lekarza pogotowia zgonu, zostanie następnie zabrane do Zakładu Medycyny Sądowej w celu wykonania sekcji zwłok. To pozwoli dokładnie określić przyczynę zgonu oraz pomoże w ustaleniu przebiegu zdarzeń jej towarzyszących. Dalsze czynności będą przeprowadzane pod kontrolą prokuratora.