Angina u dorosłych – objawy, diagnostyka i leczenie

Angina to częsta infekcja wieku dziecięcego, ale w gabinetach lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej coraz częściej pojawiają się osoby dorosłe cierpiące z powodu tego zakażenia. Z początku trudno może być ją zdiagnozować, jednak dokładne badanie lekarskie pozwala na jednoznaczne rozpoznanie. Dlaczego nie powinniśmy anginy lekceważyć i czy można ją wyleczyć domowymi sposobami?

Czym jest angina?

Ostre zapalenie migdałków podniebiennych może mieć różną etiologię: wirusową, bakteryjną lub pasożytniczą. Najlepiej zaznajomieni jesteśmy prawdopodobnie z typem bakteryjnym, nazywanym również ropnym pomimo faktu, że dużo częściej chorujemy de facto na typ wirusowy, nawet nie zdając sobie z tego sprawy.

Angina – przyczyny

Przyczyną anginy ropnej jest zakażenie paciorkowcem – beta-hemolizującą bakterią Streptococcus pyogenes z grupy A. Jest ona odpowiedzialna za szereg infekcji, m.in. szkarlatynę czy różę (nie różyczkę).

Za anginę wirusową odpowiedzialne są głównie koronawirusy, adenowirusy czy wirusy grypy i paragrypy.

Czy anginą można się zarazić?

Anginą zakażamy się od innych chorych, nie poddawanych leczeniu poprzez drogę kropelkową, tj. poprzez kaszel, kichanie oraz pozostawienie materiału chorobowego na wspólnie użytkowanych przedmiotach (np. klamkach, barierkach, etc.). Po wdrożeniu leczenia anginy paciorkowcowej zakażamy jeszcze przez dobę, potem ryzyko to bardzo spada. W przypadku anginy wirusowej okres zaraźliwości może jeszcze trochę trwać, ponieważ leczymy ją objawowo.

Zarażeniu się anginą sprzyja obniżona odporność oraz stany zmniejszające skuteczność działania układu odpornościowego, np. przewlekły stres, kiepska dieta i brak aktywności fizycznej. Gdy organizm jest osłabiony, w mniejszym stopniu potrafi się przed patogenami bronić.

Objawy anginy u dorosłego

Z początku objawy anginy ropnej są bardzo podobne do każdej innej sezonowej infekcji. Wzrasta temperatura, zaczyna boleć gardło, stawy i mięśnie. Wiele dorosłych osób zgłasza też objaw nazywany przeczulicą skórną, tj. dyskomfort przy dotknięciu ciała. W krótkim czasie ból gardła staje się bardzo silny, następują problemy z przełykaniem oraz charakterystyczne uczucie „guli w gardle”. Ból sprawia nawet próba napicia się wody staje się nie do zniesienia. Powiększają się węzły chłonne.

Przy anginie wirusowej wzrost temperatury ciała może nie być tak spektakularny, jak w przypadku paciorkowca, pojawia się natomiast katar, ból i zaczerwienienie śluzówki jamy ustnej. Może pojawić się też zapalenie spojówek, bóle kostno-stawowe, zmiany w obrębie śluzówki jamy ustnej.

To, co dodatkowo odróżnia anginę paciorkowcową od wirusowej to początkowy przebieg choroby. W przypadku odmiany ropnej jest on nagły, a objawy szybko się rozwijają. Wieczorem czujemy dyskomfort, a o poranku już w zasadzie nie jesteśmy w stanie funkcjonować. Angina wirusowa rozwija swoje objawy nieco powolniej, łagodniej.

Jak diagnozuje się anginę?

Anginę na tle wirusowym lekarz diagnozuje na podstawie objawów oraz wywiadu medycznego. Tę wywoływaną przez bakterie stwierdza się przede wszystkim na podstawie charakterystycznego białego nalotu na języku i migdałkach wywołanego przez patogeny. To właśnie ten nalot pozwala również na uzyskanie dodatniego testu na zakażenie paciorkowcem strep A test. UWAGA: jeśli test zostanie wykonany za szybko, zanim bakterie zdążą się namnożyć w odpowiednim stopniu, test może wyjść fałszywie ujemny.

Nawracająca angina – powody

Nawracanie anginy spowodowane jest najczęściej niedoleczeniem poprzedniej infekcji. Ma to miejsce w przypadku np. przerwania przyjmowania leków przed ustalonym czasem, czego robić nigdy nie wolno.

Dla osób dorosłych źródłem zakażenia są często ich własne dzieci, które uczęszczają do placówek edukacyjnych, szczególnie przedszkoli. Na anginę nie ma szczepionki więc zakażanie się pomiędzy dziećmi jest częste. Zanim pierwsze objawy wystąpią, członkowie rodziny zdążą się już do siebie poprzytulać i całować, a więc zakazić.

Leczenie anginy

Angina ropna, a więc bakteryjna wymusza na nas zastosowanie antybiotyków, a te dostępne są tylko na receptę. W Polsce miewamy problem z sezonową dostępnością różnych grup leków przeciwbakteryjnych, dlatego lekarze wystawiają recepty na podstawie informacji z aptek i hurtowni.

Leczenie antybiotykiem trwa przez 7-10 dni, w jego trakcie zaleca się przyjmować probiotyki zapobiegające wyjałowieniu korzystnej dla nas flory bakteryjnej.

Anginę wirusową leczy się objawowo, bo nie ma leków przeciwwirusowych skierowanych na tę konkretną infekcję. Bardzo ważne jest nawadnianie, a terapia skierowana jest przede wszystkim na wzmacnianie układu odpornościowego i łagodzenie bólu. Tutaj bardzo ważną rolę odgrywa po prostu cierpliwość.

Nieleczona angina i jej skutki

Co prawda przechorowanie anginy ropnej nie daje nam odporności nawet na resztę sezonu, jednak nie oznacza to, że chorobę należy lekceważyć. Nieprawidłowo diagnozowana i nieleczona angina może mieć bardzo poważne skutki dla zdrowia, w tym:

• gorączkę reumatyczną
• szkarlatynę
• ropień okołomigdałkowy
• zapalenie opon mózgowych
• zapalenie płuc
• infekcyjne zapalenie wsierdzia
• zapalenie zatok przynosowych.

Domowe sposoby wspomagania leczenia

Typowo domowymi, naturalnymi sposobami anginy ropnej nie wyleczymy. Zakażenie bakteryjne tego typu wymaga zastosowania antybiotykoterapii i od tego niestety nie ma ucieczki. Możemy jednak wspomagać cały proces poprzez zastosowanie znanych nam środków bez recepty lub domowych metod, które wspomogą nas w leczeniu objawowym.

Zasadniczo, w momencie, gdy antybiotyk zacznie działać i wybijać bakterię z jamy ustnej, ból powinien zacząć ustępować, ale może to potrwać około doby-dwóch. Zatem po wzięciu jednej tabletki lub dawki w zawiesinie bólu i dyskomfortu możemy się jeszcze nie pozbyć. Wtedy zaleca się stosowanie typowych wyrobów działających miejscowo – środków na ból gardła, które swoje działanie koncentrują na śluzówce. Mogą to być spraye lub pastylki, w zależności od wieku i preferencji, oraz syropy np. z prawoślazem i porostem islandzkim. Zaleca się również spożywać dużą ilość wody mineralnej, więcej niż normalnie, by wspomóc błonę śluzową w regeneracji.

Ciekawym sposobem leczenia bólu w anginie, docenianym szczególnie przez dzieci, jest jedzenie lodów. Zimna temperatura obkurcza naczynka krwionośne w śluzówce, dzięki czemu znieczula ją i przynosi ulgę. Ważne jednak, aby pamiętać, by nie popijać lodów ciepłą herbatą lub odwrotnie, ponieważ tak nagłe zmiany temperatury będą działać na gardło niekorzystnie.

Przy antybiotykoterapii, jeśli występuje gorączka, nadal zaleca się stosowanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych bez recepty, o ile jest to jeszcze konieczne. W skutecznym leczeniu przeciwbakteryjnym temperatura może spaść w ciągu 1-2 dni, ale niektórzy chorzy czują się bardzo osłabieni stanem zapalnym, dlatego paracetamol lub ibuprofen mogą okazać się dobrym rozwiązaniem. Stosowanie leków przeciwgorączkowych razem z antybiotykiem trzeba jednak omówić z lekarzem prowadzącym leczenie.