Olejki eteryczne – właściwości w aromaterapii i nie tylko



Po olejki eteryczne sięgamy szczególnie chętnie właśnie zimą i wczesną wiosną, gdy dopadają nas różnego rodzaju infekcje. Pomagają np. w chorobach górnych dróg oddechowych, ale warto znać również inne ich właściwości oraz mieć świadomość podstawowych środków ostrożności. Jak w pełni korzystać z aromaterapii?

Czym są olejki eteryczne?

Olejkami eterycznymi nazywamy silnie skoncentrowane związki lotne pochodzenia roślinnego stosowane powszechnie w aromaterapii, masażu oraz pielęgnacji skóry. Pozyskiwane są za pomocą różnorodnych metod: destylacji parowej, tłoczenia na zimno i ekstrakcji rozpuszczalnikiem.

Co oznacza, że olejki są lotne? Łatwo odparowują, co jest powodem, dla którego tak mocno uwalniają zapach pochodzący z konkretnej rośliny. Silna koncentracja oznacza, że nawet niewielka jego ilość wystarczy do osiągnięcia zamierzonego efektu, ale przy tym należy stosować je bardzo ostrożnie.

W aromaterapii znajdują szczególne zastosowanie we wspomaganiu leczenia objawów przeziębienia i grypy, poprawy nastroju lub wspomagania zmniejszania stresu. W masażu stosowanie olejków eterycznych ułatwia relaksację i rozluźnienie mięśni. W pielęgnacji skóry olejki mogą być stosowane jako substytuty sztucznych substancji zapachowych, jednak w żadnym wypadku nie należy samodzielnie dodawać ich do swoich kosmetyków w formie nierozcieńczonej. Formulacje kosmetyczne są bowiem skrupulatnie obliczane i komponowane.

Do aromaterapii można wykorzystać tradycyjne kominki zapachowe, nowoczesne dyfuzory, ale możemy z powodzeniem wykorzystać zwykły ręcznik. Wystarczy go zwilżyć, pokropić olejkiem lub olejkami według potrzeb, i położyć na ciepłym kaloryferze. Musimy jednak pamiętać, aby potem tego ręcznika nie używać do wycierania skóry i by go regularnie prać. Po dwóch takich użyciach najpewniej zacznie brzydko, nieświeżo pachnieć.

Olejek eteryczny lawendowy – właściwości

Olejek lawendowy jest jednym z najczęściej stosowanych w aromaterapii. Znany jest przede wszystkim ze swoich właściwości uspokajających i relaksujących. Uważany jest za olejek wspomagający zaśnięcie poprzez relaksację. Ponadto, może on również być używany przez specjalistów aromaterapii w celu redukcji stanów lękowych, chociaż w tym przypadku chodzi bardziej o objawy o natężeniu lekkim. W stanach bardziej zaawansowanych zaleca się zawsze diagnozę u specjalisty w zakresie zdrowia psychicznego.

Olejek lawendowy doskonale sprawdza się w kosmetykach do kąpieli i do masażu. Ich kojący zapach sprawia, że łatwiej nam się rozluźnić. Czego wiele osób nie ma świadomości, to fakt, że olejek lawendowy może również wykazywać działanie antybakteryjne oraz przeciwzapalne i zostało do udowodnione w badaniach klinicznych. Właściwości te wykorzystywane są szczególnie wobec bakterii Gram-dodatnich. Mogą również zabijać zarodniki niektórych grzybów.

Olejek eteryczny sosnowy – właściwości

Wiele osób podkreśla, że jednym z najpiękniejszych naturalnych zapachów jest ten wydzielany przez drzewa iglaste w lasach. Nie każdy z nas ma możliwość relaksować się na łonie natury i tu właśnie przydaje się olejek z sosny górskiej.

Produkowany z igieł sosnowych ma bardzo silny aromat. Prawdopodobnie z tego względu tak dobrze sprawdza się w chemii gospodarstwa domowego. Preparaty o nietoksycznym składzie zawierają właśnie olejki wzbogacone o zapach syntetyczny. Nadają charakteru odświeżenia pomieszczeniu, w którym się znajdujemy. Podobnież, gdy olejek rozcieńczymy w kominku zapachowym w ramach aromaterapii, zapach ten może na nas zadziałać ożywczo. Olejek sosnowy może też być stosowany w mieszankach wspomagających leczenie zatkanych zatok i nosa. Można go również znaleźć w maściach i kremach do smarowania nawet najmłodszych dzieci, np. Salorhin Aroma Baby. Każdorazowo jednak powinniśmy upewniać się, że dany preparat jest przeznaczony dla interesującej nas grupy wiekowej, ponieważ olejek sosnowy w połączeniu z mentolem dla małych dzieci nie będzie się nadawał.

Olejek sosnowy eteryczny znalazł również zastosowanie w kosmetyce i farmakologii. Jest składnikiem specjalistycznych szamponów na bazie naturalnych, roślinnych ekstraktów, np. szamponu przeciw wypadaniu włosów Skrzypovita czy maści końskiej na bolące stawy, w której wykazuje właściwości łagodzące stany zapalne i zmniejszające dyskomfort mięśniowy.

Olejek eteryczny różany – właściwości

Olejek pozyskiwany z płatków róży jest jednym z najchętniej stosowanym w perfumerii, kosmetyce i aromaterapii. Jest niezwykle popularny, nie tylko z uwagi na swój piękny zapach, ale i właściwości pielęgnacyjne i odprężające. Ponadto, istnieją badania wskazujące, że wdychanie olejku eterycznego różanego może u niektórych zmniejszać dyskomfort bólowy.

W kosmetyce znajdziemy różne olejki różane: z róży damasceńskiej oraz dzikiej róży piżmowej, a także wodę różaną i destylat. Olejki różane wykazują działanie antyseptyczne, regenerujące i wygładzające. Odżywia, a przy tym nie działa komedogennie. Łagodzi stany zapalne, dlatego często spotykamy je w kosmetykach przeznaczonych dla cery wrażliwej lub kuracjach na twarz, jak np. w ampułkach do 7-dniowej kuracji Weleda.

W aromaterapii różany olejek eteryczny można stosować w celu niwelowania odczucia napięcia i stresu, ale doskonale nada się również do użycia w trakcie randki. Jego zmysłowy zapach jest bowiem uważany za afrodyzjak.

Olejek eteryczny pomarańczowy – właściwości

Eteryczny olejek pomarańczowy pozyskiwany jest metodą tłoczenia na zimno ze skórki pomarańczy. Chociaż nie nadaje się do spożycia, posiada wiele podobnych właściwości samego owocu. Ma słodki, cytrusowy, orzeźwiający aromat, który przypomina świeże pomarańcze. Wiele osób mówi, że zapach ten przypomina im egzotyczne wakacje lub… święta Bożego Narodzenia, bo to w tym okresie importowane pomarańcze są najsłodsze.

W aromaterapii olejek pomarańczowy może podnosić nastrój poprzez swój orzeźwiający charakter. Raczej nie jest zalecany przed snem, ale w przypadku osób, które muszą „się rozbudzić” – jak najbardziej. Wspomaga uzyskanie miłej atmosfery w pomieszczeniu.

Podobnie jak sam owoc, olejek zawiera związki przeciwzapalne, dlatego często dodawany jest do kosmetyków o właściwościach antyoksydacyjnych. Wspomaga walkę z wolnymi rodnikami. Ceniony jest również jako naturalna substancja zapachowa, nadająca preparatom kosmetycznym orzeźwiający, przyjemny aromat. Znajdziemy go np. w peelingach do ciała.

Odpowiednio przygotowany olejek pomarańczowy znajdziemy również w produktach do spożycia, np. cukrze aromatyzowanym do ciast, płynnych aromatach. Nadaje im intensywny aromat. Nie oznacza to jednak, że zakupiony przez nas olejek eteryczny można w jakiejkolwiek formie dodawać do żywności.

W przypadku produktów do pielęgnacji domu, olejek eteryczny pomarańczowy ceniony jest za swój intensywny zapach. Znajdziemy go więc w produktach do mycia naczyń, prania i czyszczenia powierzchni.

Olejku pomarańczowego nie powinny stosować osoby uczulone na cytrusy, a bez konsultacji lekarskiej – kobiety w ciąży i stosujące przewlekle różne leki.

Olejek eteryczny rozmarynowy – właściwości

Rozmaryn kojarzy nam się z zielem chętnie wykorzystywanym w kuchni, ale rzadko kiedy sięgamy po niego w innych zastosowaniach. Tymczasem może on być doskonałym towarzyszem dnia codziennego, zarówno w aromaterapii, jak i w dbałości o zdrowie oraz o dom.

Uważa się, że ze względu na swój pobudzający charakter, olejek rozmarynowy może poprawiać funkcjonowanie mózgu. Wdychanie go może pomóc z zapobieganiu rozpadowi acetylocholiny, która jest nam niezbędna do myślenia i koncentracji. W niektórych badaniach odnotowano, że ułatwia on również przypominanie sobie informacji.

Olejek rozmarynowy dodawany jest do kosmetyków zapobiegających łysieniu: szamponów i płynów do wcierania. Nie oznacza to jednak, że należy samodzielnie wcierać czysty olejek bez żadnego rozcieńczenia – kosmetyczne mieszanki formułowane są z dużą ostrożnością.

Olejki do masażu z zawartością rozmarynu pomagają zmniejszyć ból stawów i mięśni, co czyni masaże jeszcze bardziej skuteczny. Znajdziemy go np. w znanym i cenionym olejku do pielęgnacji skóry Bio Oil.

W przypadku artykułów gospodarstwa domowego olejek rozmarynowy jest skutecznymi w odstraszaniu owadów i robaków. Jest to szczególnie przydatna właściwość dla właścicieli domów i mieszkań znajdujących się w pobliżu obszarów zalesionych. Olejek rozmarynowy wykazuje też pewne działanie odstraszające kleszcze, aczkolwiek nie jest zalecane poleganie wyłącznie na nim.

Olejek eteryczny ylang ylang – właściwości

Olejek eteryczny ylang ylang pochodzi z południowo-wschodniej Azji, konkretnie pozyskiwany jest z drzewa Cananga odorta (jagodlin wonny). Pozyskiwany za pomocą destylacji, ma zmysłowy, kwiatowy z owocową nutą, zapach. Jest bardzo często wykorzystywany w perfumiarstwie i kosmetyce. Z powodzeniem zastępuje sztuczne substancje zapachowe, jak w przypadku kostki myjącej Weleda.

Osoby stosujące aromaterapię uważają, że olejek ylang ylang może być uważany jako afrodyzjak. Dzięki swojemu specyficznemu aromatowi znajduje się np. w olejkach do masażu, wspomagających relaks i rozluźnienie mięśni. W aromaterapii ponadto pomaga zredukować stres. Pod względem zastosowania w kosmetyce ceniony jest za swoje właściwości regulujące wydzielanie sebum, łagodzenie podrażnień i stanów zapalnych.

Olejku z jagodlina wonnego nie należy stosować na skórę nierozcieńczonego. U osób wrażliwych na zapachy, ten dość intensywny aromat może wywoływać bóle głowy. Warto go również stosować z przerwami.

Olejek eteryczny z drzewa herbacianego – właściwości

Olejek eteryczny z drzewa herbacianego znany nam jest przede wszystkim z mieszanek wykorzystywanych podczas leczenia objawów przeziębienia i grypy, szczególnie zatkanych zatok i kataru. Wykazuje on jednak dużo dalej idące właściwości zdrowotne.

Należy do nich np. działanie przeciwdrobroustrojowe, szczególnie wobec bakterii. Wspomaga też równowagę wydzielania sebum, dzięki czemu znajdziemy go w kosmetykach przeznaczonych do skóry z niedoskonałościami, np. korektorów punktowych czy zasypek do odświeżania stóp, np. Proftin M. Sprawdza się również w preparatach dla skóry trądzikowej Olejek z drzewa herbacianego działa też odświeżająco, dzięki czemu znalazł zastosowanie w produkcji past do zębów.

Zasady bezpieczeństwa stosowania olejków eterycznych

Olejki eteryczne wykazują silne działanie i powinny być bardzo ostrożnie stosowane. Szczególną ostrożność powinni natomiast zachować rodzice małych dzieci, kobiety w ciąży i osoby wykazujące reakcje nadwrażliwości.

W przypadku dzieci nie zaleca się stosowania olejków zawierających mentol, ponieważ może on powodować skurcze tchawicy, a więc stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia. Z pewnością trzeba uważać, jeśli chcemy skorzystać z olejków, by wspomóc oddychanie przy zatkanym nosie malucha. W takim przypadku bezpieczniej jest po prostu użyć produkty, które mają zastosowanie od 1. dnia życia, jak np. plastry Aromactiv.

Bardziej wrażliwe na działanie olejków eterycznych mogą być też osoby w podeszłym wieku, szczególnie cierpiące na choroby układu oddechowego i sercowo-naczyniowego. Nie powinny one używać olejków bez konsultacji lekarskiej.

Olejków nie wolno w żadnym wypadku stosować na uszkodzoną skórę. Niezależnie od tego, czy jest to atopowe zapalenie skóry czy niezagojona rana, olejki prawie na pewno zaostrzą ten stan.

Niektóre olejki mogą być zbyt silne dla skóry, nawet jeśli używamy je mocno rozcieńczone, np. w kąpieli. Odczujemy to, gdy skóra zacznie swędzieć lub będzie piekła. Jest to znak, że z wanny należy jak najszybciej wyjść, a skórę i wannę spłukać bieżącą wodą z prysznica.

UWAGA! Olejków eterycznych nie spożywamy, nawet rozcieńczonych. O olejkach zawartych w naturalnych ziołach mówi się, że zawierają lotne związki eteryczne, np. tymiankowy, z oregano. Są one jednak odpowiednio preparowane i przygotowane do spożycia, jest to więc inny produkt.