Poród po terminie – z czym się wiąże?

Pomimo dokładnych obliczeń na podstawie daty ostatniej menstruacji oraz pomiarów płodu już w trakcie ciąży, zdarza się, że poród naturalny w terminie nie następuje. Wiąże się to często z obawami ze strony przyszłych rodziców, ale nie musi to oznaczać nic poważnego. O czym warto wiedzieć w przypadku porodu, który w spodziewanym dniu się nie wydarzył?

Poród po terminie – przyczyny

Chociaż data porodu jest określana już na samym początku ciąży, w rzeczywistości jest ona dość orientacyjna. Teoretycznie powinien on mieć miejsce pomiędzy skończonym 38. a 42. tygodniem ciąży, zatem zakres, w którym prawidłowo ciąża może się zakończyć wynosi 4 tygodnie. Bywa jednak, że ciążą samoistnie rozwiązuje się przed tym czasem, albo trzeba ją rozwiązać w warunkach szpitalnych po zakończeniu 41. tygodnia. Dlaczego?

U kobiet rodzących po raz pierwszy istnieje większe prawdopodobieństwo zmiany daty porodu ze spodziewanej na późniejszą.

Jeżeli w bliskiej rodzinie była historia opóźnionych porodów, to również może być przesłanka do spodziewanego porodu po terminie.

Duża masa płodu może niekiedy opóźniać poród.

Do innych przyczyn należeć mogą m.in. otyłość, czynniki stresowe oraz porody po terminie w poprzednich ciążach.

Poród po terminie – zagrożenia

Z porodem po terminie wiążą się określone zagrożenia dla płodu oraz dla przyszłej mamy, które mogą być wskazaniem do skierowania do szpitala. Należy do nich m.in. małowodzie, czyli stan, w którym ilość płynu owodniowego w macicy jest niewystarczająca dla danego etapu ciąży. Mogą również wystąpić powikłania porodowe mogące doprowadzić do rozwiązania przez cięcie cesarskie. Im dłużej czeka się z rozwiązaniem ciąży po terminie, tym większe jest również ryzyko wystąpienia niewydolności łożyska bądź aspiracji smółką.

Dla mamy poród po terminie również wiązać się może z trudnościami z uwagi na większą masę ciała dziecka i ewentualną potrzebą nacięcia krocza bądź pęknięciem. Zwiększa się też ryzyko konieczności zastosowania cięcia cesarskiego oraz wystąpienia infekcji okołoporodowych. Poród może się wydłużać, co może się przełożyć na zwiększone wyczerpanie.

Jak wygląda przyjęcie do szpitala po terminie porodu?

W końcówce ciąży kobieta często odwiedza swojego lekarza prowadzącego lub położną i w trakcie tych wizyt wykonywane są dokładne pomiary oraz badania i lekarz może zdecydować o wypisaniu skierowania do szpitala podczas jednej z tych wizyt. Jeśli ciężarna zbliża się do 41. tygodnia swojej ciąży, lekarz może już chcieć do szpitala ciężarną skierować, ponieważ przedłużenie ciąży może wiązać się z określonymi zagrożeniami dla obojga.

Przyszła mama najczęściej ma wybrany szpital, w którym chce rodzić, ale lekarz może chcieć ją skierować do placówki o wysokim poziomie referencyjności. Dzieje się tak wtedy, gdy widzi, że poród siłami natury oraz indukowany mogą wiązać się dla kobiety i jej dziecka z pewnym ryzykiem. Tego typu ośrodki są wyposażone w bardzo wysoce wyspecjalizowany sprzęt, a personel posiada umiejętności mające zastosowanie w sytuacjach nietypowych i zagrażających zdrowiu lub życiu obojga.

Do szpitala nie warto zabierać zbyt wielu rzeczy na początek, ponieważ nie wiadomo, ile indukcja może potrwać, oraz jakie metody ostatecznie okażą się skuteczne. Torba do szpitala powinna zawierać podstawowe rzeczy dla mamy i dziecka, a w razie potrzeby nowe można dowieźć już podczas pobytu.

Na ginekologicznej izbie przyjęć pacjentce zostaną najpierw wykonane wszelkie niezbędne badania. Fakt, że zgłasza się ona ze skierowaniem od swojego lekarza nie zwalnia personelu szpitalnego z upewnienia się, że w jej przypadku jest to najlepsze rozwiązanie. W szczególności ocenia się stopień przygotowania szyjki macicy: najlepiej, by była ona miękka i skrócona.

Wywołanie porodu po terminie – jak się odbywa?

Po zakwalifikowaniu pacjentki do indukcji, w pierwszej kolejności personel może próbować cewnika Foleya lub prostaglandyn. W drugim przypadku hormony mają za zadanie przygotować szyjkę macicy do porodu, a cewnik za pomocą balonika ma wspomóc jej rozwieranie. Gdy się to uda, w następnym kroku podaje się dożylnie oksytocynę – tak zwany hormon miłości, którego podstawowym w organizmie kobiety zadaniem jest również naturalne indukowanie porodu. W idealnej sytuacji, gdy organizm poczuje, że hormon krąży we krwi, uzna konieczność naturalnego jego wyprodukowania, co miałoby rozpocząć proces wywoływania skurczy. W takim przypadku dziecko również otrzyma sygnał, że należy przygotować się do przyjścia na świat, co jest dla niego, z punktu widzenia adaptacji do życia poza matką, bardzo korzystne. Jeżeli oksytocyna nie zadziałała, lekarz może zalecić przebicie pęcherza płodowego.

Poród indukowany sztucznie (za pomocą cewnika, prostaglandyn, oksytocyny czy przebicia pęcherza płodowego) uniemożliwia przeprowadzenie porodu do wody. W takim przypadku bicie serca dziecka jest cały czas monitorowane za pomocą KTG, więc poród musi odbyć się poza basenem. Często nie ma jednak przeciwwskazań do chodzenia, rodzenia z piłka czy na stojąco, jeśli jest to wystarczająco komfortowe dla rodzącej i zastosowano przenośny aparat KTG.

W sytuacji, gdy żadna z metod wywoływania porodu nie działa, lekarz może podjąć decyzję o rozwiązaniu ciąży za pomocą cięcia cesarskiego. Warto w tym miejscu wspomnieć, że u wielu kobiet, u których nie ma przeciwwskazań do wywoływania skurczy, a muszą ze względów medycznych mieć cięcie, oksytocyna jest również podawana w celu przygotowania adaptacyjnego dziecka.

Ile dni po terminie wywołuje się poród?

Obecnie tak zwane postępowanie wyczekujące nie jest rutynowo zalecane u kobiet z ciążą przenoszoną ponad 41. tydzień, lecz proponuje się indukcję. W tym drugim przypadku, szczególnie u kobiet, które rodzą pierwszy raz, istnieje niższe ryzyko powikłań okołoporodowych, w tym zgonów. Ponadto, zmniejsza to ryzyko występowania zbyt wysokiej masy ciała płodu, która sama w sobie może być powiązana z powikłaniami. Ostateczna decyzja, rzecz jasna, należy do pacjentki, jednak warto, by miała ona wszystkie informacje, które są do jej podjęcia niezbędne.