Co to jest ketoprofen?

Ketoprofen jest substancją czynną wielu leków dostępnych z przepisu lekarza lub bez recepty. Jak wiele leków, dopuszczony jest do sprzedaży w określonych przypadkach, jest skuteczny, ale również jego stosowanie może mieć określone ograniczenia. Co warto o nim wiedzieć, by stosować go bezpiecznie?

Ketoprofenum – co to jest?

Substancja należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, podgrupy leków pochodnych kwasu propionowego. Stosowany jest w leczeniu bólu, szczególnie pooperacyjnego, miesiączkowego i mięśniowo-szkieletowego, niekiedy w migrenach, a w postaci żelu lub maści – również miejscowo; a także łagodzeniu stanu zapalnego i w obniżaniu gorączki. W formie domięśniowej zalecany jest w chorobie zwyrodnieniowej stawów i reumatoidalnym zapaleniu stawów, a dożylnie – w warunkach szpitalnych w leczeniu bólu pooperacyjnego. W formie do iniekcji jest dostępny wyłącznie z przepisu lekarza.

Ketoprofen – działanie

Ketoprofen hamuje enzymy cyklooksygenazy – COX-1 i COX-2, które są kluczowym czynnikiem produkcji prostaglandyn. Prostaglandyny to substancje odpowiedzialne za powstawanie gorączki, bólu i stanu zapalnego – objawów różnego rodzaju infekcji. Słowem, gdy w organizmie dochodzi do zaburzenia równowagi np. przez patogeny, czy w wyniku urazu, prostaglandyny są syntetyzowane z kwasu arachidonowego występującego w błonach komórkowych przez cyklooksygenazy. Lek je hamuje, zatem zmniejsza lub eliminuje objawy stanu zapalnego. Warto przy tym pamiętać, że stan zapalny jest dla nas często ważną informację, że coś się w naszym ciele faktycznie dzieje, dlatego leków mających na celu jego zmniejszanie nie stosuje się bez konsultacji dłużej niż 3 dni. W tym czasie, jeśli stan zapalny nie był poważny, powinien przejść. Ze względu na swoją wysoką skuteczność, ketoprofen może maskować objawy narastającego zakażenia, dlatego jeśli po standardowym czasie stosowania bez konsultacji nie czujemy się lepiej, należy koniecznie poradzić się z lekarzem.

Ketoprofen dostępny jest bez recepty, w różnorodnych formach: tabletek, saszetek (np. Ketonal Sprint), kapsułek, preparatów do smarowania, niekiedy w formie czopków a w ośrodkach zdrowia – również w iniekcjach.

Ketoprofen jest metabolizowany przez wątrobę, dlatego podobnie, jak w przypadku paracetamolu, nie jest zalecany na leczenie kaca, jak również unikać przyjmowania leku w krótkim okresie czasu od alkoholu. Ta substancja lecznicza może wpływać na zdolność do prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn, bo może powodować m.in. senność, zawroty głowy lub drgawki.

Ketoprofen a ibuprofen

Istnieje kilka podobieństw, ale i różnic pomiędzy ketoprofenem a ibuprofenem.

Obydwie substancje są pochodnymi kwasu propionowego, są niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. Mają podobny mechanizm działania wobec cyklooksygenaz, wykazują takie samo działanie przeciwzapalne. W obydwu przypadkach ryzyko wystąpienia działań niepożądanych jest podobne.

Ketoprofen jest jednak lekiem silniejszym w działaniu, podczas gdy ibuprofen jest z reguły lepiej tolerowany. Ponadto, ketoprofen działa szybciej, a w formie do zastosowania miejscowego – jego działanie jest silniejsze. Bez recepty jest dostępny w niewielkich dawkach (kiedyś można go było nabyć wyłącznie z przepisu lekarza). Częściej podrażnia żołądek i powoduje reakcje skórne.

Ketoprofen a deksketoprofen

Deksketoprofen jest niemal dwukrotnie silniejszy niż ketoprofen, dzięki czemu można zmniejszyć stosowaną dawkę. W stosowaniu pojedynczych, sporadycznych dawek nie musi to mieć znaczenia terapeutycznego, ale w dłuższym stosowaniu – już tak. Porady co do konieczności długotrwałego stosowania ketoprofenu lub deksketoprofenu każdorazowo pacjentowi powinien udzielić lekarz.

Ketoprofen i deksketoprofen mają nieco inną budowę chemiczną pod względem enancjomerów – cząsteczki lewej (S) i prawej (R). Tylko jeden z nich jest aktywny, podczas gdy drugi jest niejako produktem ubocznym, który może ale nie musi wykazywać działania lub to działanie może być szkodliwe. Są one tak jakby swoimi lustranymi odbiciami. Ketoprofen ma obydwa, a deksketoprofen – tylko jeden, lewy, a więc czystą, aktywną formę. Ten drugi działa szybciej, silniej, a dzięki zastosowaniu mniejszej dawki samej substancji czynnej, cechuje się mniejszym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych.

Ketoprofen – dawkowanie

Całkowita, nieprzekraczalna dobowa dawka ketoprofenu wynosi 200 mg. Maksymalnie jednorazowo można przyjąć 50 mg i nie należy dawki powtarzać przez kolejne 8 godzin. Inny schemat dawkowania jest możliwy tylko i wyłącznie po zaleceniu lekarza. Na rynku dostępne są różne formy leków z tą substancją i pacjent przed zastosowaniem go bezwzględnie powinien zapoznać się z treścią ulotki bądź skonsultować ze specjalistą ochrony zdrowia.

Ketoprofen – przeciwwskazania

Ketoprofenu nie podaje się dzieciom poniżej 15. roku życia, a szczególną ostrożność należy zachować w przypadku osób w podeszłym wieku, m.in. z uwagi na możliwe interakcje z innymi lekami. Osoby przyjmujące inne preparaty z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, leków przeciwzakrzepowych, a także ze skazą krwotoczną, ciężką niewydolnością nerek, wątroby i serca. Ketoprofen nie jest również zalecany osobom z czynna chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy czy perforacją układu pokarmowego.

Osoby rozważające przyjęcie leku z ketoprofenem powinny również zapoznać się z treścią ulotki dotyczącą specjalnych ostrzeżeń i środków ostrożności, w których zostały wymienione wszystkie aspekty mogące wpływać na skuteczność lub bezpieczeństwo stosowania, w tym działania niepożądane i skutki uboczne.

Interakcje ketoprofenu z innymi substancjami

Leków z ketoprofenem nie należy stosować jednocześnie lub w niedalekim sąsiedztwie czasowym z dużymi dawkami salicylanów, a także lekami przeciwzakrzepowymi: heparyną, inhibitorami agregacji płytek, inhibitorami trombiny, bezpośrednimi inhibitorami czynnika Xa, antagonistami witaminy K, metotreksatem (ryzyko ciężkich powikłań ze zgonem włącznie), litem (ryzyko zwiększenia jego stężenia i związanych z nim powikłań), lekami moczopędnymi (ryzyko wystąpienia niewydolności nerek), niektórymi antybiotykami czy lekami przeciw nadciśnieniu. Pełna lista substancji leczniczych, z którymi ketoprofen nie powinien być przyjmowany, a także sposób postępowania w razie ewentualnej konieczności, zostały wymienione w ulotce konkretnego leku lub charakterystyce produktu leczniczego. Przed zakupem należy powiedzieć lekarzowi o wszystkich lekach i suplementach diety przyjmowanych ostatnio, obecnie lub planowanych, a także o zabiegach, którym pacjent zamierza się poddać.

Ketoprofen w ciąży – czy można stosować?

Ketoprofen jest również odradzany kobietom w ciąży, ponieważ lek może zwiększać ryzyko wystąpienia poronień lub wad wrodzonych u płodu. Do możliwych skutków stosowania ketoprofenu w okresie ciąży należą m.in.:

• małowodzie
• zwężenie przewodu tętniczego
• nadciśnienie płucne
• zaburzenia czynności nerek

Działanie przeciwpłytkowe może powodować wydłużone krwawienie u matki i dziecka a działanie hamujące skurcze macicy może powodować wydłużenie porodu. Kobiety planujące ciążę nie powinny stosować ketoprofenu w tym okresie lub, jeśli jest to konieczne, w najmniejszej możliwej dawce i krótkotrwale.

Nie zaleca się również stosowania ketoprofenu w okresie laktacji, ponieważ nie ma jednoznacznych badań co do jego bezpieczeństwa dla dziecka.