Cebula zwyczajna – właściwości lecznicze
Kto z nas nie zna smaku syropu z cebuli? Cebula wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne, dlatego warto regularnie dodawać ją do potraw, a podczas infekcji sięgać po jej sok. Trzeba jednak pamiętać, że świeży sok z cebuli może podrażniać żołądek, dlatego osoby z problemami gastrycznymi powinny stosować go ostrożnie.
Ciekawostka dla osób dbających o linię: jedna średnia cebula dostarcza zaledwie około 44 kalorii!
Co jeszcze warto wiedzieć o cebuli? Odpowiedź znajduje się w dalszej części artykułu.
Cebula zwyczajna – gdzie rośnie?
Mateusz Senderski w książce „Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie” podaje, że pierwsze wzmianki o cebuli pochodzą sprzed około 3000 lat p.n.e. Autor przypuszcza, że roślina wywodzi się z Persji, skąd rozprzestrzeniła się na inne regiony świata. Obecnie cebula jest uprawiana na całym świecie, również w Polsce. Roślina najlepiej rośnie na żyznych, próchniczych glebach i preferuje słoneczne stanowiska.
Opis cebuli
Allium cepa L. to łacińska nazwa cebuli. Co ciekawe, roślina należy do rodziny czosnkowatych. Z uwagi na swoje właściwości znajduje szereg zastosowań w medycynie naturalnej oraz w kulinariach. Jak wygląda cebula zwyczajna?
-
- dwuletnia lub wieloletnia roślina wytwarza płytko pod ziemią pojedynczą cebulę, czyli organ spichrzowy;
- w pierwszym roku wytwarza rurkowate liście, które zwykle mają średnicę 1 centymetra – popularnie nazywane są szczypiorem lub szczypiorkiem;
- w drugim roku z podziemnej cebuli wyrastają również liście oraz nadziemny pęd kwiatowy, który osiąga około 60-120 centymetrów wysokości. Jest zwieńczony kulistym baldachem, który składa się z drobnych białych kwiatków;
- roślina kwitnie od maja do lipca, jej owocem są trójkanciaste czarne i spłaszczone nasiona;
- charakterystyczny dla całej rośliny jest ostry zapach i smak.
Kiedy zbierać cebulę?
Surowcem zielarskim jest cebula oraz jej łupiny. Roślinę zbiera się w momencie pełnej dojrzałości, czyli wtedy, gdy szczypior zaczyna się stopniowo załamywać i usychać — proces ten zwykle rozpoczyna się już w lipcu. Chwytamy wtedy za szczypior i cebule wyrywamy z ziemi, a następnie układamy ją w ciepłym, przewiewnym miejscu do wysuszenia.
Wysuszone warzywa najlepiej przechowywać w przewiewnych, zacienionych miejscach — idealnie sprawdzi się do tego spiżarnia. Warto pamiętać, że zgodnie z zaleceniami specjalistów z zakresu technologii żywienia, nie należy przechowywać cebuli w bezpośrednim sąsiedztwie ziemniaków, ponieważ mogą zacząć kiełkować.
Cebula – składniki odżywcze i aktywne
Z witamin warto wymienić: C, z grupy B, E oraz K. Do tego związki mineralne, takie jak potas, mangan, fosfor, magnez i wapń. Wyciąg z cebuli wykazuje działanie przeciwbakteryjne i jest stosowany pomocniczo między innymi podczas leczenia kataru. Ekstrakt ten stanowi także jeden ze składników kremów na blizny, takich jak Cepan, który dodatkowo zawiera również heparynę i alantoinę, wspierające proces regeneracji skóry.
Cebula zwyczajna – na co pomaga?
Allium cepa L. wykazuje silne działanie bakteriobójcze oraz wspiera organizm na wielu innych płaszczyznach. Może pomagać w obniżeniu ciśnienia krwi, poprawiać trawienie oraz pozytywnie wpływać na przemianę materii. Spożywanie cebuli pobudza apetyt i pracę jelit, co czyni ją cennym elementem codziennej diety.
Warto również wspomnieć o jej właściwościach wykrztuśnych — cebula może stanowić naturalne wsparcie w czasie infekcji dróg oddechowych. Osoby zainteresowane domowymi sposobami na odporność zapraszamy do lektury naszego artykułu: Jak zrobić syrop z cebuli i czosnku?
To niezwykłe warzywo działa także przeciwzakrzepowo, przeciwpasożytniczo i moczopędnie, wspierając prawidłową pracę układu immunologicznego. Dodatkowo cebula jest doskonałym źródłem witamin, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy dostęp do świeżych warzyw jest ograniczony.
Allium cepa – cebula i jej zastosowanie
Cebula to jedno z najpopularniejszych warzyw, znane zarówno ze swoich właściwości zdrowotnych, jak i kulinarnych zastosowań.
Cebula w lecznictwie
W medycynie sok i ekstrakt z cebuli wykorzystywane są wewnętrznie między innymi w leczeniu grypy, przeziębienia oraz kaszlu. Cebula może także wspomagać organizm w przypadku awitaminozy.
Zewnętrznie sok z cebuli stosuje się między innymi w terapii brodawek i czyraków, odmrożeń, a także jako środek łagodzący ból po ukąszeniu przez osę.
Cebula w kuchni
W kuchni cebula najczęściej wykorzystywana jest na świeżo – jako dodatek do sałatek, gulaszu, leczo i duszonych mięs. Wygodnym rozwiązaniem jest też suszona lub liofilizowana cebula. We Francji bardzo popularna jest zupa cebulowa, której bazą są znaczące ilości wspomnianego warzywa, a dodatki stanowią grzanki i ser.
Cebula – przeciwwskazania
Specjaliści zalecają, aby osoby zmagające się z chorobą nerek, wątroby, żołądka i serca ograniczyły ilość cebuli w swojej diecie.
Przekrojona cebula szybko się psuje na skutek rozwoju bakterii, dlatego przechowujmy ją w lodówce w szczelnie zamkniętym pojemniku – przez maksymalnie 2 dni
Tekst ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji z lekarzem bądź dietetykiem.
Źródła:
„Cebula cebuli nierówna”, Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, https://www.sodr.pl/informacje-branzowe/index/Cebula-cebuli-nierowna/idn:1470, dostęp dn. 28.04.2025 r.
J. Kozłowski, T. Wielgosz, J. Cis, „Zioła z apteki natury. Polskie zioła dla zdrowia i urody”, Wydaw. Publicat S.A., 2013 r., str. 49
M. Durbas, „Cebula – najważniejsze informacje”, Vitapedia, https://vitapedia.pl/cebula, dostęp dn. 28.04.2025 r.
M. E. Senderski, „Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie”, Wydaw. Mateusz E. Senderski, Wydanie III, Podkowa Leśna 2017 r., str. 229-231
Jako copywriter specjalizuję się w popularyzacji wiedzy o profilaktyce zdrowia, chorobach, metodach leczenia i fitoterapii. Od lat zgłębiam właściwości ziół i ich praktyczne zastosowanie. Tworzę również treści o pielęgnacji dzieci i dorosłych, opierając się na publikacjach naukowych oraz sprawdzonych źródłach. Jestem autorką poradnika „Bez marnowania. Kuchnia zero waste”, w którym promuję świadome podejście do odżywiania i codziennych wyborów. Moim celem jest przekazywanie rzetelnych informacji w przystępny sposób, by wspierać Czytelników w świadomym dbaniu o zdrowie.
