Czy opalanie jest zdrowe? Jak nie zrobić sobie krzywdy na słońcu
Jak się opalać? Czy ekspozycja na słońce ma jakieś korzyści?
Ekspozycja na słońce jest dla zdrowia korzystna, jednak pod kilkoma warunkami. Po pierwsze, powinna być umiarkowana i kontrolowana, tj. odbywać się z użyciem środków ochrony skóry i przy odpowiednim nawodnieniu. Do najważniejszych zalet ogólnego przebywania na słońcu należy produkcja witaminy D przez organizm. Jest ona kluczowa dla zdrowia kości, ponieważ reguluje wchłanianie wapnia i fosforu, ale również dla skuteczności układu odpornościowego i zmniejszenia ryzyka wystąpienia krzywicy u dzieci. Słońce pomaga też regulować rytm dobowy, a więc snu i czuwania. Przy odpowiedniej ilości światła słonecznego, produkcja melatoniny u zdrowych osób przebiega bez zakłóceń. Ponadto, ekspozycja na światło słoneczne może poprawiać nastrój i korzystnie wpływać na zdrowie psychiczne poprzez wspieranie produkcji naturalnego neuroprzekaźnika – serotoniny.
O której najlepiej się opalać?
Pod kątem zdrowia skóry i minimalizowania ryzyka przegrzania organizmu najlepiej opalać się przed godziną 10:00 i po 16:00. Poza wspomnianymi godzinami promieniowanie UVB jest łagodniejsze, temperatura powietrza może być niższa, a ryzyko poparzeń znacząco się zmniejsza. Dlaczego nie powinno się opalać w „najgorętszych” godzinach?
W południe promienie UV docierają do nas pod kątem prostym, a to oznacza ich największą intensywność. UVB jest odpowiedzialne za poparzenia skóry w tym czasie i uszkodzenie DNA komórek, które powtarzane mogą mieć daleko idące konsekwencje dla całego organizmu. Długotrwała ekspozycja na silne promieniowanie zdecydowanie zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka oraz innych raków i nowotworów. Ponadto, w tym czasie ryzykujemy najbardziej przegrzanie ciała, które może wymagać interwencji medycznej. Skóra wyeksponowana na silne promieniowanie szybciej się starzeje: traci jędrność, elastyczność i zdolność do obrony przed szkodliwymi czynnikami.
Jaki SPF do opalania?
SPF to znacznik liczbowy tego, o ile dłużej można przebywać na słońcu zanim dojdzie do poparzenia skóry. Zasadniczo każdy powinien stosować jakieś kosmetyki z filtrami przeciwsłonecznymi, nawet osoby o ciemniejszym odcieniu skóry, natomiast w takim przypadku ten filtr może być nieco niższy. Osoby o bardzo jasnej karnacji, łatwo ulegającej poparzeniom, powinny postawić na SPF powyżej faktora 50 (najczęściej określane jako SPF 50+). Na rynku są również dostępne wysoko specjalistyczne preparaty o faktorze nawet 100 i są one przeznaczone dla osób po zabiegach kosmetycznych lub cierpiących na niektóre problemy skórne, wymagające szczególnie wysokiej ochrony.
Należy pamiętać, że filtr przeciwsłoneczny nie blokuje całkowicie promieni, ale zdecydowanie osłabia ich działanie wobec skóry, pod warunkiem, że jego wartość jest odpowiednio dobrana do potrzeb. Dlatego po wakacjach, nawet jeśli używaliśmy kosmetyków przeciwopalających, możemy wrócić z niego przyciemnioną skórą, ale na pewno będzie to proces dużo bezpieczniejszy i łagodniejszy. Należy zwrócić uwagę na ochronę skóry dzieci i osób starszych, a także rozważyć wizytę u dermatologa po zakończeniu sezonu, by ocenił jej stan po słonecznych kąpielach.
Dermokosmetyki do opalania – czym są?
Dermokosmetyki to osobna grupa preparatów do pielęgnacji skóry, które łączą najlepsze cechy kosmetyków oraz produktów o działaniu dermatologicznym. Są one opracowywane z udziałem farmaceutów, dermatologów i/lub chemików. Ich skład jest starannie dobrany, by odpowiadać na specyficzne potrzeby skóry i nie zawierają składników potencjalnie drażniących, takich jak czysty alkohol, substancje drażniące czy niepotrzebne barwniki. Celem ich stosowania jest nie tylko pielęgnacja, lecz również wspomaganie leczenia i profilaktyka chorób skóry.
Dermokosmetyki do opalania najczęściej nieco różnią się od „zwykłych” preparatów przeciwsłonecznych, co niekoniecznie stanowi o gorszej jakości tej drugiej grupy. Zawierają one filtry nowej generacji, które nie wywołują reakcji uczuleniowych w takim samym stopniu, jak tradycyjne, takie jak oktokrylen. Są one generalnie fotostabilniejsze, co oznacza, że zachowują swoje właściwości w kontakcie z promieniowaniem UV. Zaleca się ich stosowanie osobom o cerze wrażliwej, z tendencją do występowania reakcji alergicznych na promieniowanie. Ponadto zawierają więcej składników stricte pielęgnacyjnych, by wspierać właściwości regeneracyjne skóry, takich jak gliceryna, antyoksydanty czy ceramidy.
Dermokosmetyki do opalania polecane są szczególnie dzieciom, osobom ze skórą atopową i skłonną do alergii, bardzo jasną, a także po zabiegach kosmetycznych oraz wszystkim tym, którym tradycyjne preparaty nie dostarczają wystarczającej ochrony i opieki.
Jak się opalać na brązowo?
Niestety nie każdy może opalać się na brązowo. U niektórych tak intensywna opalenizna w ogóle może się nie pojawić. Różne fototypy różnie reagują na interakcję z promieniowaniem; jeden bardzo łatwo ulega poparzeniu i od razu widoczne są intensywnie czerwone plamy, podczas, gdy inny opala się na ciemno bez bolesnych dolegliwości. Co więcej, osoby pochodzące z tej samej rodziny mogą opalać się kompletnie inaczej, a nawet jedna osoba może widzieć różnice w reakcjach skórnych na słońce np. na ramionach i na nogach.
Na kolor opalenizny wpływa typ oraz ilość melaniny w skórze, predyspozycje genetyczne oraz ogólny stan zdrowia skóry. Skóry nie można wytrenować do opalania się na brązowo np. „przygotowywaniem” jej wizytami w solarium. Jeśli chcemy uzyskać brązową opaleniznę, a nie mamy do tego predyspozycji, lepiej zdecydować się na dobrej jakości kosmetyki brązujące lub opalanie natryskowe.
Jak opalać twarz na co dzień?
Twarz opala się przez cały dzień bardziej niż jakakolwiek inna część ciała z tego prostego względu, że jest cały czas odsłonięta. Ma to miejsce przez cały rok, nawet zimą. Dlatego ochrona skóry twarzy powinna być priorytetem w pielęgnacyjnym rytuale każdego dnia. Na rynku kosmetycznym dostępne są produkty stricte przeciw opalające nakładane na zwyczajowy krem oraz kremy pielęgnacyjne z filtrem w formulacji. W drugim przypadku jest on najczęściej znacząco niższy niż w przypadku kosmetyków specjalistycznych, co warto wziąć pod uwagę, rozpatrując, w jakiej szerokości geograficznej żyjemy i jak bardzo wystawiamy twarz do słońca. Jeśli w czasie największego promieniowania przebywamy w biurze, krem pielęgnacyjny z filtrem może wystarczyć. Jeśli jednak dużo przebywamy poza czterema ścianami, eksponując skórę na promieniowanie, filtr przeciwsłoneczny o wysokim faktorze będzie zapewne lepszym wyborem.
Pielęgnacja skóry po opalaniu
Nawet jeżeli udało nam się uniknąć poparzeń słonecznych, skóra, która była wystawiona na promieniowanie UV potrzebuje wsparcia w regeneracji. Zacząć można od delikatnego oczyszczania preparatami, które nie naruszą jej bariery ochronnej, a ją wzmocnią. Mogą to być olejki w formulacji dermokosmetycznej lub po prostu preparaty bez nadmiernej ilości zbędnych dodatków. Prysznic lub kapiel powinny być w temperaturze przyjemnej dla skóry, ale nie zimnej, bo może wystąpić szok termiczny.
Następnie przydatne będą preparaty przeznaczone do pielęgnacji po opalaniu zawierające silnie nawilżające składniki, takie jak aloes, pantenol, a także witaminę E. Kojąco zadziała również woda termalna. Unikać należy preparatów, również domowych, które mają zdolność do zamykania porów, bo mogą one uniemożliwić ucieczkę ciepła ze skóry. Jeśli skóra jest zaczerwieniona i występują na niej objawy poparzenia lub nadwrażliwości na słońce, zastosowanie znajdą kojące pianki z pantenolem i aloesem.
Po dogłębnym nawilżeniu przydadzą się balsamy regenerujące zawierające lekkie emolienty, które zatrzymają wilgoć we wnętrzu skóry, takie jak masło shea, olejek arganowy, jojoba, a także ceramidy odbudowujące naskórek. Zapobiegną one nadmiernemu przesuszeniu i łuszczeniu się naskórka.
Pamiętajmy, że nawilżanie i odbudowa od zewnątrz nie wystarczy. W czasie upałów i opalania niezbędne jest picie odpowiednio większej ilości wody, najlepiej mineralnej. Nie ma znaczenia, czy jest ona gazowana czy nie – jest to kwestia preferencji. Można wspomagać się orzeźwiającą wodą kokosową lub elektrolitami, ale tylko jeśli wiemy, że mamy ich niedobory. Bardzo dużo wody zawierają świeże owoce oraz ogórek i pomidory – warto więc jeść ich jak najwięcej podczas ciepłej pogody.
Jaki balsam po opalaniu zastosować u dzieci?
Skóra dzieci wymaga szczególnej opieki, ponieważ jest ona cieńsza i bardziej podatna na odwodnienie. Dlatego do jej pielęgnacji warto wybrać kosmetyki przeznaczone specjalnie dla nich lub dla całej rodziny. Odpowiednie preparaty pomogą ukoić i zregenerować skórę oraz zminimalizować ryzyko podrażnień. Pamiętajmy, że skóra dzieci często jest wrażliwa na niektóre składniki kremów przeciw opalaniu, np. filtry starej generacji, po ekspozycji słonecznej może ona być bardziej swędząca lub piekąca, mogą również pojawić się na niej oznaki wysypki. W takim wypadku najlepiej w ogóle zrezygnować z tego konkretnego kosmetyku i postawić na preparaty konkretnie dla skóry wrażliwej.
Przed pielęgnacją należy dziecko dokładnie umyć z piasku, soli morskiej oraz resztek kremu z filtrem. Balsamy i pianki przeznaczone dla dzieci powinny zawierać składniki kojące i nawilżające, takie jak gliceryna, pantenol i aloes. Nie wszystkie balsamy łagodzące przeznaczone dla osób dorosłych nadają się również dla dzieci, szczególnie tych młodszych, dlatego zwracajmy uwagę na oznaczenia na opakowaniach. Warto również powstrzymać się od produktów zawierających silnie zapachowe substancje oraz dużą ilość konserwantów.
Tworzymy zespół ekspertów i pasjonatów tematyki zdrowotnej, dietetycznej i kosmetologicznej. W pisaniu opieramy się na aktualnej wiedzy medycznej, zaleceniach i badaniach naukowych. Przede wszystkim, nie ustajemy w edukowaniu się, aby dostarczyć naszym Czytelnikom jak najszersze i najaktualniejsze informacje z zakresu zdrowia i urody.
