Jak przerwać atak arytmii? Objawy, czas trwania i pierwsza pomoc
Atak arytmii – co to jest?
Serce zdrowej dorosłej osoby bije zwykle od 60 do 100 razy na minutę. Zaburzenie tej częstotliwości w postaci zbyt szybkiego bicia serca, wolniejszego lub nieregularnego nazywamy arytmią. Arytmia wynika zwykle z nieprawidłowej pracy układu bodźcotwórczo-przewodzącego. Typowymi dla arytmii objawami są nagłe pojawienie się kołatania serca, duszności i zawrotów głowy. Wśród najczęstszych rodzajów arytmii wyróżniamy:
- tachykardia – przyspieszony rytm serca, powyżej 100 uderzeń na minutę;
- bradykardia – zwolniony rytm serca, poniżej 60 uderzeń na minutę;
- migotanie przedsionków – to z kolei chaotyczna, nieskoordynowana praca przedsionków.
Nieprawidłowa praca serca może prowadzić do niedostatecznego ukrwienia kluczowych narządów, co zwiększa ryzyko ich dysfunkcji lub uszkodzenia. Jak dbać o serce? Zacznijmy badać swój puls i obserwować swoje ciało.
Atak arytmii – objawy, na które należy uważać
Arytmia może przebiegać na tyle dyskretnie, że jej symptomów możemy nie zauważyć. W takich przypadkach nieregularny rytm serca jest zwykle wykrywany przez lekarza podczas badania pulsu, osłuchiwania serca lub przy okazji badań diagnostycznych.
Jakie są typowe objawy arytmii?
Portal Nowa Farmacja wymienia następujące objawy arytmii:
- kołatanie serca;
- ból w klatce piersiowej bez wyraźnej przyczyny;
- zawroty głowy;
- osłabienie, w niektórych przypadkach także omdlenie;
- przyspieszone bicie serca połączone z uczuciem lęku;
- uczucie nierównego tętna;
- zmęczenie;
- trudności z koncentracją.
Do najczęstszych przyczyn arytmii należą choroba wieńcowa, zaburzenia pracy zastawek, zmiany w mięśniu sercowym oraz powikłania po COVID-19 lub przebytym zawale serca. W niektórych przypadkach źródło arytmii może być trudne do jednoznacznego ustalenia.
Ile trwa atak arytmii?
Czas trwania ataku arytmii może trwać od kilku sekund do kilku godzin. Najczęściej jest uzależniony od przyczyny choroby oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Krótkotrwałe i sporadyczne incydenty zwykle nie wymagają interwencji lekarskiej. Z drugiej strony specjaliści zalecają, aby nie bagatelizować swojego stanu zdrowia i w przypadku każdej wątpliwości skonsultować się z lekarzem. Natomiast powodem do obaw jest arytmia, która utrzymuje się dłużej niż kilkanaście minut. Zwykle towarzyszy jej niepokój, palpitacje serca i ogólne złe samopoczucie. W takiej sytuacji nie należy zwlekać, tylko jak najszybciej udać się do specjalisty.
Atak arytmii – domowe sposoby
W przypadku łagodnych epizodów arytmii pomocne mogą okazać się domowe sposoby na złagodzenie objawów. Wspierające otoczenie i chwila wyciszenia mogą przynieść ulgę.
Co może pomóc?
- głęboki spokojny oddech – to naturalny sposób na uspokojenie organizmu i zmniejszenie napięcia;
- manewr Valsalvy – usiądźmy lub się połóżmy. Następnie weźmy głęboki wdech. Po czym napnijmy mięśnie brzucha i postarajmy się wypuścić powietrze, mając jednocześnie zamknięte usta i zatkany nos. Specjaliści z Cleveland Clinic rekomendują ten sposób na uspokojenie rytmu serca. Dla bezpieczeństwa poradźmy się lekarza, czy możemy wykonywać to ćwiczenie, ponieważ nie jest ono wskazane dla osób zmagających się z chorobą wieńcową i zastawek serca oraz z wrodzoną wadą serca.
Czego lepiej unikać?
- gwałtownych ruchów i intensywnego wysiłku fizycznego;
- picia kawy;
- oczekiwania, że objawy same ustąpią – szczególnie gdy są silne lub nietypowe;
- podawania leków bez konsultacji z lekarzem, nawet kropli nasercowych.
Warto pamiętać, że popularne, niesprawdzone sposoby – jak picie zimnej wody w celu uspokojenia serca – mogą w niektórych przypadkach zaszkodzić i opóźnić właściwą pomoc.
W razie wątpliwości zasięgnijmy porady lekarza lub farmaceuty.
Pierwsza pomoc przy arytmii serca – co robić?
W sytuacji nagłego ataku arytmii najważniejsze jest zachowanie spokoju i uważna obserwacja objawów. Duszność, silny ból w klatce piersiowej, utrata przytomności lub objawy utrzymujące się dłużej niż kilka minut to sygnały, które wymagają natychmiastowego wezwania pogotowia (numer 999 lub 112).
Do czasu przyjazdu karetki:
- ułóżmy osobę w pozycji półsiedzącej;
- zapewnijmy jej dostęp do świeżego powietrza;
- nie podawajmy żadnych leków bez wyraźnego zalecenia lekarza.
Wspierajmy pacjenta i stosujmy się do poleceń dyspozytora.
Naturalne i wspomagające metody w profilaktyce arytmii
Doktor Marcin Witkowski z Kliniki Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, zaleca, aby w ramach profilaktyki arytmii:
- utrzymywać prawidłową masę ciała;
- wyeliminować używki, takie jak alkohol, nikotyna czy kofeina;
- wdrożyć codzienną aktywność fizyczną.
Do swojej diety można wprowadzić zioła na wzmocnienie serca, na przykład głóg czy serdecznik. Posiłki powinny być bogate w magnez, potas i kwasy tłuszczowe omega-3. Można również rozważyć suplementację witaminy B6 i koenzymu Q10. Pamiętajmy jednak, aby skonsultować ten krok z lekarzem lub farmaceutą.
Podsumowanie
Niepokojące kołatanie serca czy nagłe zawroty głowy mogą być pierwszymi objawami arytmii, choć należy pamiętać, że choroba może też przebiegać bezobjawowo. W związku z tym zalecane są regularne badania, kontrola ciśnienia i niebagatelizowanie swojego stanu zdrowia. Jeśli coś nas niepokoi, to omówmy to, z lekarzem. Pamiętajmy też, o zdrowej diecie, codziennej dawce ruchu i unikaniu stresu.
Tekst ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji z lekarzem.
Źródła:
1) „Alfabet arytmii, czyli zaburzenia rytmu serca w telegraficznym skrócie”, Asocjacja rytmu serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego,https://rytmserca.ptkardio.pl/news/309-alfabet_arytmii_czyli_zaburzenia_rytmu_serca_w_telegraficznym_skrocie, dostęp dn. 25.06.2025 r.
2) E. Drelich, „Arytmia serca – jakie są jej objawy, przyczyny i jak długo z nią przeżyjemy?”, Nowa Farmacja, https://www.nowafarmacja.pl/blog/arytmia-serca-jakie-sa-jej-objawy-przyczyny-i-jak-dlugo-z-nia-przezyjemy, dostęp dn. 25.06.2025 r.
3) „Sprytne sposoby na podstępną arytmię”, Medexpress, https://www.medexpress.pl/nauka-medycyna/sprytne-sposoby-na-podstepna-arytmie-84312/, dostęp dn. 25.06.2025 r.
4) „Valsalva maneuver”,Cleveland Clinic, https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/23209-valsalva-maneuver, dostęp dn. 25.06.2025 r.
5) Z. Kowalska, „Jakie są przyczyny i typowe objawy arytmii? Jak rozpoznać czy to jest arytmia serca?”, Wylecz to, https://wylecz.to/uklad-krazenia/jakie-sa-przyczyny-i-typowe-objawy-arytmii-jak-rozpoznac-czy-to-jest-arytmia-serca, dostęp dn. 25.06.2025 r.
Jako copywriter specjalizuję się w popularyzacji wiedzy o profilaktyce zdrowia, chorobach, metodach leczenia i fitoterapii. Od lat zgłębiam właściwości ziół i ich praktyczne zastosowanie. Tworzę również treści o pielęgnacji dzieci i dorosłych, opierając się na publikacjach naukowych oraz sprawdzonych źródłach. Jestem autorką poradnika „Bez marnowania. Kuchnia zero waste”, w którym promuję świadome podejście do odżywiania i codziennych wyborów. Moim celem jest przekazywanie rzetelnych informacji w przystępny sposób, by wspierać Czytelników w świadomym dbaniu o zdrowie.
