Kolka jelitowa u dorosłych – objawy, przyczyny i domowe sposoby na ulgę
Co to jest kolka jelitowa?
Jak najprościej zdefiniować atak kolki jelitowej? Pacjenci opisują go jako nagły, napadowy i falowy ból brzucha. Kolka jelitowa ma charakter skurczowy i jest wywołana przez intensywne obkurczanie się mięśni gładkich w układzie pokarmowym. Zwykle ta przypadłość kojarzy się z małymi dziećmi, ale może dotyczyć każdego z nas bez względu na wiek. Warto wiedzieć, że poza kolką jelitową wyróżniamy również kolkę:
- nerkową,
- moczowodową,
- wątrobową.
Kolka jelitowa u dorosłych – objawy
Charakterystycznym objawem kolki jelitowej jest tępy, ostry lub skurczowy ból brzucha. Dodatkowo chory może zmagać się z:
- wzdęciami i silnym napięciem brzucha,
- częstymi wiatrami,
- zaparciami lub biegunką,
- nudnościami i wymiotami.
Najczęściej dolegliwości ustępują po wypróżnieniu lub oddaniu gazów.
Kolka jelitowa – gdzie boli?
Podczas ataku kolki jelitowej pacjenci doświadczają bólu po prawej lub lewej stronie brzucha, ale może on również promieniować na całą jamę brzuszną. Zwykle dolegliwość pojawia się nagle i narasta falami.
Ile trwa kolka jelitowa u dorosłych i niemowląt?
Czas trwania ataku kolki jelitowej może być bardzo różny – od kilku minut do nawet kilku godzin. Zależy on od wieku, ogólnego stanu zdrowia oraz przyczyny dolegliwości.
Czas trwania u dorosłych
U dorosłych pojedynczy napad kolki jelitowej może trwać od kilku do kilkunastu minut, a czasem nawet kilka godzin. Długość trwania zależy od indywidualnych predyspozycji pacjenta, przyczyny dolegliwości oraz intensywności skurczów.
Warto pamiętać, że:
- u większości osób ból mija stosunkowo szybko – zwykle w ciągu kilkunastu minut,
- w cięższych przypadkach może utrzymywać się dłużej i nawracać w ciągu dnia.
U niemowląt
Nie ma jednej, ścisłej definicji czasowej kolki jelitowej u dzieci. Przyjmuje się jednak, że typowy epizod może być krótkotrwały lub trwać kilka godzin.
Kolka jelitowa – przyczyny i możliwe choroby towarzyszące
Kolka jelitowa może pojawić się z różnych powodów – zarówno związanych z dietą, jak i stylem życia. Do najczęstszych należą:
- nagromadzenie gazów w jelitach,
- zaburzenie motoryki przewodu pokarmowego lub chwilowego skurczu mięśni jelit,
- spożywanie tłustych i ciężkostrawnych potraw lub roślin strączkowych bądź napojów gazowanych,
- zbyt mała ilość błonnika w diecie,
- jedzenie w pospiechu dużych kęsów bez odpowiedniego przeżucia,
- stres,
- zaleganie mas kałowych.
Kłujący ból brzucha podczas ataku kolki jelitowej może być też objawem m.in. zespołu jelita drażliwego, refluksu i nietolerancji pokarmowych.
Kolka jelitowa – jak leczyć?
Kolka jelitowa, jeśli nie jest spowodowana chorobą układu pokarmowego, zazwyczaj nie wymaga leczenia. Często ustępuje sama, bez specjalnych interwencji. Jeśli jednak ból brzucha jest silny lub utrudnia codzienne funkcjonowanie, warto sięgnąć po środki łagodzące objawy, takie jak:
- środki przeciwbólowe,
- preparaty na wzdęcia, np. Espumisan krople,
- medykamenty o działaniu rozkurczowym, np. No-Spa Max lub Scopolan
Leczenie zachowawcze ma na celu złagodzenie objawów i zapobieganie ich nawrotom.
Kolka jelitowa – domowe sposoby i profilaktyka
Jak zmniejszyć ryzyko wystąpienia kolki jelitowej? Przede wszystkim warto zadbać o zbilansowaną dietę. Niech bogate w błonnik warzywa i owoce towarzyszą każdemu posiłkowi. Jedzmy w spokojnym tempie, bez pośpiechu i zbędnych rozmów, dokładnie przeżuwając każdy kęs. Regularna aktywność fizyczna wspiera prawidłową perystaltykę jelit, a odpowiednie nawodnienie dodatkowo zmniejsza ryzyko dolegliwości. Starajmy się wypijać co najmniej 2 litry płynów dziennie. W trakcie napadu kolki ulgę może przynieść także położenie termoforu z ciepłą wodą na okolice brzucha.
Co jeść przy kolce jelitowej, a czego unikać?
Przy kolce jelitowej warto sięgnąć po dietę lekkostrawną, która odciąży układ pokarmowy i pomoże zmniejszyć skurcze jelit.
Polecane produkty:
- gotowane lub duszone warzywa (np. marchewka z ryżem i kurczakiem na parze),
- chude mięso (np. indyk),
- biały ryż, kasza manna, sucharki,
- lekkie, klarowne zupy,
- napar z kopru włoskiego, mięty lub rumianku.
Czego unikać:
- potraw mącznych, smażonych i tłustych,
- ostrych przypraw,
- roślin strączkowych, np. fasola, groch, soczewica,
- czekolady,
- napojów gazowanych, które mogą nasilać objawy.
Warto pamiętać, że przy silnych lub nawracających dolegliwościach zaleca się konsultację z lekarzem, lub farmaceutą, aby dobrać odpowiednie leczenie.
Podsumowanie
Kolka jelitowa to nieprzyjemna i bolesna dolegliwość. U dorosłych jej napady zwykle trwają krócej niż u dzieci. Najczęściej czeka się, aż objawy samoistnie ustąpią, a leczenie koncentruje się na łagodzeniu dolegliwości – zmniejszeniu skurczów mięśni gładkich, redukcji wzdęć oraz podaniu leków na ból brzucha. Ataku kolki jelitowej nie należy bagatelizować, ponieważ może być objawem innych schorzeń.
Ten tekst został napisany w celu informacyjnym, nie zastępuje konsultacji z lekarzem bądź innym specjalistą.
Źródła:
1) „Kolka jelitowa – objawy, przyczyny powstawania, sposoby leczenia”, Nationale Nederlanden, https://zdrowie.nn.pl/artykuly/kolka-jelitowa-objawy-leczenie-ile-trwa#na-czym-polega-leczenie-kolki-jelitowej, dostęp dn. 11.08.2025 r.
2) P. Okulus, „Kolka jelitowa u dorosłych – jakie są przyczyny kłującego bólu brzucha i skurczów jelit?”, Wylecz to, https://wylecz.to/uklad-pokarmowy/kolka-jelitowa-u-doroslych-jakie-sa-przyczyny-klujacego-bolu-brzucha-i-skurczow-jelit, dostęp dn. 11.08.2025 r.
Ten tekst został napisany w celu informacyjnym i nie zastępuje konsultacji z lekarzem.
Jako copywriter specjalizuję się w popularyzacji wiedzy o profilaktyce zdrowia, chorobach, metodach leczenia i fitoterapii. Od lat zgłębiam właściwości ziół i ich praktyczne zastosowanie. Tworzę również treści o pielęgnacji dzieci i dorosłych, opierając się na publikacjach naukowych oraz sprawdzonych źródłach. Jestem autorką poradnika „Bez marnowania. Kuchnia zero waste”, w którym promuję świadome podejście do odżywiania i codziennych wyborów. Moim celem jest przekazywanie rzetelnych informacji w przystępny sposób, by wspierać Czytelników w świadomym dbaniu o zdrowie.
