Ibuprofen – działanie pożądane i niepożądane, dawkowanie i specyfika leku

Jest to drugi najpopularniejszy lek stosowany w Polsce. Podobnie jak paracetamol zbija gorączkę i walczy z bólami różnego rodzaju. Jednak między nimi są bardzo istotne różnice, o których należy pamiętać przy wyborze odpowiedniego dla siebie leku. Co to jest ibuprofen, w jakich formach się go spotyka oraz jakie są przeciwwskazania do jego stosowania?

Ibuprofen – działanie

Jest on nieselektywnym inhibitorem cyklooksygenazy (COX), enzymu niezbędnego do konwersji kwasów tłuszczowych w prostaglandyny. Prostaglandyny odpowiadają za występowanie stanu zapalnego, podwyższonej temperatury oraz odczuwanie bólu. Hamowanie COX powoduje zablokowanie również prostaglandyn. W tym aspekcie jest on podobny do paracetamolu. Różnica polega na tym, że paracetamol blokuje jedynie cyklooksygenazę COX-2, nie cyklooksygenazę COX-1. Z tego właśnie wynikają inne działania ibuprofenu, również te niepożądane.

Ibuprofen wykazuje także działanie przeciwkrzepliwe polegające na hamowaniu agregacji płytek. Jest ono rzecz jasna mniejsze niż w przypadku leków typowo hamujących krzepliwość (ibuprofen stosuje się przez krótki czas), jednak wystarczające, aby zachować szczególną ostrożność, jeśli przyjmuje się przewlekle na przykład kwas acetylosalicylowy (Polocard, Acard, Aspiryna). W takim przypadku działanie przeciwkrzepliwe będzie nasilone.

Co to jest ibuprofen?

Jest to niesteroidowy lek przeciwzapalny. Jak sama nazwa wskazuje, jego zadaniem jest leczyć nie tylko ból i gorączkę, jak paracetamol, ale również sam stan zapalny. Niestety blokowanie COX-1 ma wymierne działania niepożądane. Cyklooksygenaza-1 pełni w organizmie bardzo istotne funkcje korzystne dla zdrowia, na przykład ochrania błonę śluzową żołądka. Długotrwałe stosowanie leków, które blokują Cox-1 będzie miały szkodliwy wpływ m.in. na żołądek i jelita.

Dostępny jest w najróżniejszych formach dopasowanych do potrzeb i możliwości połykania użytkownika. Mogą to być tradycyjne tabletki, szybko rozpuszczalne kapsułki (np. w Ibuprom Max Sprint), czy syropy dla dzieci. W tym ostatnim przypadku należy pamiętać, aby do dawkowania stosować wyłącznie dołączoną do opakowania miarkę czy łyżeczkę. Ibuprofen można również znaleźć w postaci żelu stosowanego na urazy.

Jeżeli ibuprofen przyjmowany jest zgodnie z zaleceniami lekarza lub z informacjami w ulotce, nie powinien on zostać przedawkowany. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na dawkowanie ibuprofenu u dzieci i bezwzględnie stosować się do zaleceń. Niekiedy, gdy gorączka lub stan zapalny nie odpuszczają, lekarz może zezwolić na naprzemienne stosowanie ibuprofenu i paracetamolu, aby kontynuować leczenie, jednak nie przedawkować substancji czynnych. Trzeba przy tym pamiętać, że wciąż są to silne substancje lecznicze, co oznacza, że wątroba i nerki mają cięższą pracę do wykonania przy ich trawieniu.

U dziecka dawkę dopasowuje się do jego wagi. Przyjmuje się przy tym, że gorączka u małego dziecka zawsze wymaga konsultacji lekarskiej, a u dorosłego nie powinna trwać dłużej niż trzy dni stosowania ibuprofenu. Po tym czasie należy udać się na konsultację do lekarza.

Ibuprofen – przeciwwskazania

Jak każdy lek, również ten ma przeciwwskazania do stosowania. Nie powinny go przyjmować osoby z chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy ze względu na szkodliwe działanie wobec śluzówki. Nie nadaje się również dla osób z perforacją któregokolwiek odcinka układu pokarmowego, w przypadku niewydolności narządów wydalniczych (wątroba, nerki) oraz serca. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby przyjmujące kwas acetylosalicylowy oraz inne substancje z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Ibuprofen może wchodzić również w interakcję z innymi lekami, dlatego powinno się koniecznie zapoznać z treścią ulotki przy jego stosowaniu. Aby chronić śluzówkę układu pokarmowego, leku najlepiej nie przyjmować na pusty żołądek.

Każdy lek, również ibuprofen może wywoływać działania niepożądane. Należy tu wymienić problemy w obrębie układu pokarmowego, szczególnie żołądka i jelit: bóle, biegunki, wzdęcia, zaparcia i wymioty oraz krwotok. Do innych zgłaszanych skutków ubocznych należą bóle głowy, reakcje alergiczne takie jak swędzenie, pokrzywka i wysypka i obrzęki oraz objawy chorobowe nerek. Przy wystąpieniu jakiegokolwiek działania niepożądanego wymienionego w ulotce dla pacjenta, powinien się on skonsultować z lekarzem.