Badanie EEG – na czym polega, co może wykryć i komu jest zalecane?

Specjalistyczne badanie neurologiczne zalecane pacjentom w diagnostyce szeregu schorzeń, w tym padaczki i różnego rodzaju zaburzeń pracy mózgu oraz układu nerwowego. Badanie EEG – na czym polega, w jakich przypadkach się je wykonuje oraz jak się do niego przygotować?

EEG – po co się je wykonuje?

Mózg ludzki pracuje całą dobę, każdej minuty, nawet gdy śpimy. Przez cały ten czas komórki komunikują się ze sobą za pomocą impulsów elektrycznych przebiegających przez neurony. Niezakłócone, zapewniają prawidłową pracę mózgu oraz całego układu nerwowego. Badanie EEG, czyli elektroencefalogram ma za zadanie wykrycie i ocenę aktywności elektrycznej w mózgu. Wykonuje się je za pomocą urządzenia z małymi elektrodami przytwierdzonymi do skóry głowy, a aktywność mózgu jest zapisywana w postaci falistych linii.

EEG – co wykrywa?

Elektroencefalogram pomocny jest w diagnozowaniu takich chorób czy stanów jak:

• guzy mózgu,
• stan po wypadku czy innym urazie głowy,
• podejrzenie zaburzeń czynności mózgu,
• zaburzenia snu,
• stan po udarze lub w przypadku jego podejrzenia,
• padaczka.

Ciągłe badanie EEG wykonywane jest u osób przebywających w śpiączce w celu determinacji stopnia aktywności mózgowej, w tym również, aby wykryć, czy nie nastąpiła śmierć mózgu.

Do objawów, w których lekarz może zalecić wykonanie badania należy nadpobudliwość lub odwrotnie – niewystarczająca pobudliwość, utraty przytomności, niewyjaśnione bóle głowy, problemy z nauką i koncentracją, niewyjaśnione „odpływanie” myślami, zaburzenia zmysłów niewynikające z innych schorzeń.

Jak wygląda badanie EEG?

Badanie jest całkowicie bezbolesne, nie stanowi ryzyka dla zdrowia. Nie oznacza to jednak, że można na nie przyjść z ulicy bez zastosowania pewnych środków ostrożności. Jak przygotować się do badania EEG?

W dniu badania należy przyjąć swoje zwyczajowe leki, chyba że zawierają one środki pobudzające. W takim przypadku należy zapytać lekarza kierującego lub wykonującego badanie, na kiedy najlepiej się umówić na badanie, aby nie przerywać swojej kuracji.

W dniu badania lub poprzedniego wieczora należy umyć włosy i skórę głowy, a szampon dokładnie spłukać. Nie powinno się jednak stosować odżywek i masek, które mogą mieć właściwości okluzyjne na skórę głowy, a także suchych szamponów. Nie stosujemy również produktów do stylizacji, nie smarujemy skóry głowy nadmiernie kremami nawilżającymi.

W dniu badania najlepiej unikać produktów kofeinowych, tj. kawy i herbaty, ponieważ wpływ kofeiny może zaburzać wynik.

Badanie EEG może być zlecone do wykonania podczas snu. W takim przypadku lekarz może stwierdzić, że pacjent powinien wcześniej niż zwykle wstać z łóżka. Ułatwi mu to zaśnięcie do badania.

Samo badanie nie będzie sprawiało bólu, ponieważ elektrody jedynie rejestrują fale mózgowe. Nie ma potrzeby wbijania igieł, nie ma ryzyka poparzenia ani odparzenia skóry. Jedynie można odczuwać pewien dyskomfort przy zaklejaniu czy odklejaniu elektrod, ponieważ klej może nadmiernie przytwierdzić się do włosów. Niekiedy przed badaniem osoba je wykonująca może zastosować krem o ziarnistej konsystencji do skóry głowy.

EEG – ile trwa badanie?

Badanie trwa około godziny, aczkolwiek w niektórych przypadkach może być konieczne wydłużenie tego czasu. Pacjent może być poproszony o pozostawanie w spokojnej pozycji leżącej, półleżącej lub siedzącej i nieodzywanie się lub o wykonanie prostych poleceń: prowadzenie konwersacji, wykonanie obliczeń, odpowiadanie na konkretne pytania. Badanie może być rejestrowane przez kamerę, aby nagrać reakcje ciała na poszczególne bodźce. Nie zawsze jest to jednak konieczne.

Jeśli badanie zalecane jest w diagnostyce padaczki, może być wykonywane przez kilka dni, a elektrody pozostaną przyczepione do skóry głowy przez cały ten czas. Dzięki temu urządzenie zarejestruje wszelkie ataki, nawet jeśli nie zostaną one zauważone przez pacjenta lub osoby postronne.

Niekiedy pacjentowi na głowę zakłada się czepek z elektrodami. Nie oznacza to, że badanie jest dokładniejsze czy inaczej wykonywane, po prostu zależy to od rodzaju urządzenia stosowanego w gabinecie. Jako że badanie nie wymaga podawania żadnych środków kontrastujących ani substancji uspokajających, można bez problemu wrócić do swoich codziennych zajęć lub usiąść za kierownicą. Jeżeli badanie zostało wykonane po podaniu leków uspokajających, zaleca się, aby pacjenta do domu odwiózł ktoś z rodziny.

Co daje badanie EEG?

Elektroencefalogram może pomóc zdiagnozować szereg zaburzeń pracy mózgu, szczególnie jeśli wyniki krwi oraz badanie fizykalne nie mogły pomóc w znalezieniu przyczyny występowania pewnych objawów u pacjenta. Po badaniu pacjent otrzymuje zapis z urządzenia wraz z zaznaczonymi przez lekarza wykonującego je anomaliami. Interpretacją, razem z wywiadem pacjenta, zajmuje się lekarz kierujący na badania. Na tej podstawie podejmowane są dalsze kroki – kontrole lekarskie, zalecenie leków czy udzielanie innych świadczeń. Badanie można wykonać bezpiecznie u osób dorosłych, starszych oraz dzieci. W przypadku tej ostatniej grupy mogą zostać podjęte dodatkowe kroki, aby upewnić się, że pozostają w spokojnej pozycji przez cały czas wykonania badania.