Dieta Dąbrowskiej – zasady, wady, zalety i przeciwwskazania. Czy można ją permanentnie stosować?

Znana jako post dr Dąbrowskiej, dieta swego czasu zdobyła wielu zwolenników. Cóż złego może być w oczyszczaniu organizmu, detoksie, zwiększeniu spożycia owoców i warzyw oraz czasowej rezygnacji z mięsa? Okazuje się, że jest on dość kontrowersyjny, a wielu lekarzy jej zdecydowanie nie poleca. Jakie są zasady diety Dąbrowskiej, ile trwa, jak się z niej wychodzi i jak utrzymać efekty detoksu?

Dieta Dąbrowskiej – zasady

Post warzywno-owocowy ma za zadanie oczyszczenie organizmu ze wszelkich toksyn akumulowanych przez wiele lat prowadzenia nieprawidłowej diety i niezdrowego trybu życia. Ma zapewnić pełnowartościowe żywienie, które dostarcza witamin, minerałów oraz detoksykuje. Założeniem diety jest, że właśnie oczyszczenie wspomaga organizm w samoleczeniu, a utrata kilogramów usprawnia procesy fizjologiczne. Proces nazywany autofagią polega na samorozkładaniu cząsteczek w komórkach nieprawidłowych (uszkodzonych, chorobotwórczych) oraz zamianie ich na źródło energii. Tym samym post ma stymulować mechanizmy terapeutyczne organizmu.

Post, ze względu na charakter produktów, które można w niej spożywać, jest niskokaloryczny i ma wspierać proces spalania tkanki tłuszczowej. Jako że otyłość jest zarówno przyczyną jak i skutkiem wielu schorzeń cywilizacyjnych (nadciśnienie, cukrzyca typu 2, miażdżyca), ma ona również potencjalnie odwracać pewne procesy chorobowe.

Znawcy diety Dąbrowskiej podkreślają, że do postu należy się odpowiednio przygotować. Etap ten ma za zadanie zapewnić sukces i wytrwałość w odróżnieniu od wielu innych diet, które wymagają natychmiastowego przejścia na inny sposób odżywiania. W tym czasie eliminuje się przede wszystkim słodycze i mięso. W drugim etapie następuje stosowanie właściwej diety oczyszczającej wraz z aktywnością fizyczną. Następnie do jadłospisu wprowadza się nowe, zdrowe produkty w określonych ramach, aby nie zaburzyć procesu i nie wprowadzać organizmu w efekt jojo. Ostatni etap polega na stosowaniu nowych nawyków żywieniowych i aktywnościowych w codziennym życiu.

Dieta warzywna Dąbrowskiej – co jeść?

Podstawą diety są surowe warzywa i owoce. Należą do nich warzywa korzeniowe o niskiej zawartości skrobii, np. burak, marchew, rzodkiew, pietruszka, seler, kapustne i liściaste – kapusta, sałata, brokuł, kiełki, natka pietruszki, zioła, kalafior, psiankowate: papryka i pomidor. Z owoców dozwolone są grejpfruty, jagody, jabłka i cytryny, czyli te o niskiej zawartości cukrów prostych. Można wyżej wymienione produkty zamieniać na soki i koktajle. Bardzo mile widziane są kiełki i kiszonki: kapusta, ogórki, cytryny, kalafior, zakwas z buraka.

Podczas diety niezwykle ważne jest uzupełnianie płynów. Do picia mamy wodę, soki warzywne z dozwolonych produktów, wywary z warzyw i kompoty bez cukru, napary ziołowe i owocowe nie zawierające liści herbaty czarnej. Unikamy zbóż, kawy i herbaty. Należy również wyeliminować nawyki, które ogólnie szkodzą organizmowi, to jest palenie papierosów i picie alkoholu.

Warzywa i owoce w diecie powinno się spożywać w formie jak najmniej przetworzonej i surowej. Dozwolone są gotowane potrawy przez kilka dni i tylko w przypadku osób, które źle tolerują wyłącznie surowe produkty. Można dusić i piec, aby zachować maksimum składników odżywczych. Uważa się przy tym jednak, że gotowana forma, jeśli jest zbyt długo stosowana, nie będzie przynosiła takich samych efektów. Surowe warzywa i owoce zawierają najwięcej cennych witamin i antyoksydantów. W poście bierze się również pod uwagę, że niektóre produkty dozwolone w diecie mogą być wykluczone przez pewne grupy stosujących go, na przykład nadciśnieniowcy lub osoby łatwo nabierające obrzęków nie będą stosować kiszonek lub będą to robić w ograniczonym zakresie.

Aktywność fizyczna jest niezwykle ważna w diecie Dąbrowskiej. Wspomaga ona oczyszczanie organizmu, spalanie tkanki tłuszczowej oraz metabolizm składników odżywczych pozyskiwanych z postu. Dieta nie zakłada silnej aktywności na siłowni czy wyczynowego wysiłku, ale bardziej skupia się na umiarkowanych ćwiczeniach, takich jak jazda na rowerze, spacery, gimnastyka. Ma to zmobilizować do ćwiczeń osoby, które na co dzień są raczej nieaktywne.

Dietę można stosować od kilku do kilkudziesięciu dni, przy czym ostatni etap, a więc nowe nawyki żywieniowe i okazjonalny post od czasu do czasu mają już z nami pozostać.

Dieta Dąbrowskiej – efekt jojo

Efekt jojo to nawrót zgubionych kilogramów wraz z akumulacją dodatkowych. Występuje najczęściej po wyjściu z diety, gdy wracamy do starych nawyków zamiast trzymać się założeń dietetycznych z ostatnich kilku tygodni czy miesięcy. Zwolennicy postu dr Dąbrowskiej twierdzą, że jeśli wyjście z niego następuje według ustalonych zasad oraz jeśli zachowujemy je na później, efekt jojo nie wystąpi.

Efekty diety Dąbrowskiej

Głównym efektem diety Dąbrowskiej ma być mobilizacja organizmu do samooczyszczenia się, a także spowodowanie, że zdrowe komórki będą niszczyły te szkodliwe. Ze względu na znacznie obniżoną kaloryczność nastąpi również (niekiedy spektakularna) redukcja wagi, co przy otyłości i nadwadze ma przynieść niebagatelne korzyści zdrowotne. Otyłość jest niekorzystna dla organizmu, więc jej pokonanie sprawić ma, że organizm sam pozbędzie się niektórych schorzeń (serce będzie lepiej pracowało, redukcja nadciśnienia, lepsza tolerancja składników pokarmowych, a co za tym idzie odżywienie organizmu). Jako że produkty dozwolone są niskokaloryczne i niskoskrobiowe, można się nimi najeść do syta (lecz uważać przy tym, aby nie rozciągać żołądka). Najważniejszym jednak efektem diety Dąbrowskiej ma być długofalowa zmiana nawyków żywieniowych na spożywanie zdrowych, niskoprzetworzonych posiłków i wprowadzenie umiarkowanej aktywności fizycznej do codziennej rutyny.

Dieta Dąbrowskiej – wady

Dla niektórych wadą może być fakt, że dieta ta dostępna jest dla zarejestrowanych użytkowników. Wiąże się to z kosztami, ponieważ przepisy do zastosowania podczas postu warzywno-owocowego nie są dostępne bez subskrypcji.

Czy dieta Dąbrowskiej jest zdrowa? Zdania są niestety podzielone. O ile włączenie warzyw i owoców w nieprzetworzonej formie jest korzystne dla zdrowia i powinno być stosowane przez każdego, o tyle ograniczenie całego jadłospisu do wyłącznie tych produktów może nie być właściwe dla każdego.

Dieta w pierwszej fazie nie zakłada spożywania niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, czy tłuszczu jako takiego w ogóle, dlatego wchłanianie witamin, które są w nim rozpuszczalne (A, D, E, K) może być znacząco utrudnione.

Postu nie zaleca się stosować jako permanentnego sposobu odżywiania, lecz jako interwencyjne odżywienie organizmu w witaminy oraz oczyszczenie go z toksyn (w tym również złogów pokarmowych z jelit). Z tego względu, jeśli utrata wagi będzie znacząca, a potem nieumiejętnie się z niego wyjdzie, może wystąpić efekt jojo.

Jednym z głównych zarzutów pod adresem diety Dąbrowskiej wysuwanych przez dietetyków jest znaczące obniżenie spożywanych kalorii. Jest to dużo poniżej podstawowej przemiany materii większości osób, co w konsekwencji prowadzić może do akumulowania posiłków przez organizm na później. Jak to działa? Gdy organizm orientuje się, że nie otrzymuje odpowiedniej ilości energii z pożywienia, a zapasy glikogenu z wątroby się wyczerpują, zamiast spalać tkankę tłuszczową (ketoza) może zacząć ją akumulować.

Przy dłuższym stosowaniu fazy głodówkowej diety Dąbrowskiej, w wyniku braku pewnych witamin i minerałów (w tym również aminokwasów siarkowych, obecnych głównie w jajach, mięsie i rybach, czy kwasu pantotenowego obecnego przede wszystkim w razowym pieczywie, strączkach, niektórych mięsach), u niektórych może również wystąpić osłabienie włosów i paznokci.

Dieta Dąbrowskiej – przeciwwskazania

Chociaż detoks organizmu brzmi jak doskonały pomysł w świecie pełnym przetworzonego jedzenia, istnieją pewne przeciwwskazania do stosowania diety Dąbrowskiej. Nie jest to odpowiedni sposób odżywiania dla:

• kobiet w ciąży i karmiących naturalnie,
• osób młodych, dorastających oraz dzieci,
• osób przechodzących leczenie nowotworowe ani wychodzących z niego (chyba że lekarz prowadzący leczenie je zaleci),
• osób z zaburzeniami pracy jelit takimi jak zespół jelita drażliwego, ze względu na bardzo dużą ilość błonnika pokarmowego.

Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek diety z pewnością należy zapoznać się z opinią lekarza, którey zna historię chorób swojego pacjenta. Redukcji wagi z pewnością sprzyja aktywność fizyczna oraz deficyt kaloryczny, a dla zdrowia ważne jest spożywanie owoców i warzyw oraz rezygnacja z przetworzonej żywności.