Co to jest łyżeczkowanie, na czym polega i kiedy się je stosuje?



Zabieg wykonywany zarówno w celach diagnostycznych, jak również leczniczych. Często budzi niepokój u pacjentek oraz ich partnerów, jednak wykonywany w szpitalu przez wyszkoloną osobę jest stosunkowo bezpieczny, a niekiedy wręcz konieczny. Kiedy stosuje się tę metodę, z jakich powodów oraz jak się do niego przygotować?

Łyżeczkowanie jamy macicy – czym jest?

Zabieg medyczny polegający na rozszerzeniu szyjki macicy i usunięciu zawartości jamy macicy za pomocą małego narzędzia w kształcie łyżki lub ssaka. Stosowany jest najczęściej w przebiegu poronienia, terminacji ciąży, a także w diagnostyce i leczeniu nieprawidłowych krwawień czy też niektórych chorób macicy. Należą do nich polipy i mięśniaki macicy, stany przednowotworowe lub nowotworowe endometrium, czy hiperplazja endometrium. Niekiedy łyżeczkowaniu poddawane są również panie z regularnie nadmiernie obfitymi miesiączkami, chociaż nie jest to rutynowo zalecane z uwagi na ewentualne komplikacje i w takich przypadkach stosuje się pogłębioną diagnostykę oraz leczenie długoterminowe.

Na czym polega łyżeczkowanie?

Do zabiegu łyżeczkowania nie trzeba rutynowo stosować znieczulenia ogólnego, ale zdarza się, że u pacjentek bardzo zdenerwowanych sytuacją i źle znoszących zabiegi medyczne podaje się tego typu środki. W innym wypadku zastosowanie znajdują środki uspokajające oraz znieczulenie miejscowe. Zabieg odbywa się na fotelu ginekologicznym, przeprowadzany jest w szpitalu. Lekarz posługuje się wziernikiem, by odsłonić wejście do szyjki macicy, następnie stosuje kulociągi, by ustabilizować macicę. Szyjka macicy musi nieco się rozszerzyć, do czego niekiedy wykorzystuje się środki farmakologiczne lub rozszerzadła ginekologiczne Hegara o coraz większej średnicy. Następnie do jamy macicy wprowadzana jest łyżka ginekologiczna bądź ssak. Sam zabieg nie powinien trwać dłużej niż kwadrans. Po przebudzeniu, jeśli odbywał się w znieczuleniu ogólnym, pacjentka pozostaje na terenie szpitala do czasu jego całkowitego ustąpienia lub na dłuższą obserwację. Po zabiegu można odczuwać do pewnego stopnia skurcze, może również pojawić się krwawienie.

Powikłania po łyżeczkowaniu

Pomimo przeprowadzeniu zabiegu w warunkach szpitalnych, mogą przytrafić się pacjentce pewne komplikacje na miejscu lub po powrocie do domu. Wypis będzie zawierał informacje o tym, czego można się spodziewać i na co uważać, ale w razie odczuwania niepokoju, zawsze warto zgłosić się do lekarza lub do szpitala, w którym był wykonywany.

Po łyżeczkowaniu nie stosuje się tamponów, lecz chłonne podpaski. Jeżeli po zabiegu krwawienie wymaga wymiany minimum jednego takiego podkładu na godzinę przez kilka godzin, może to oznaczać, że krwawienie jest zbyt obfite. Niepokoić powinien również fakt pojawienia się dużych skrzepów krwi oraz fragmentów tkanek. O ile ból brzucha po łyżeczkowaniu jest spodziewany do pewnego stopnia, silne odczucia bólowe, które nie dają się zbić typowo zalecanymi w takiej sytuacji środkami przeciwbólowymi też powinny skłonić do wizyty na izbie przyjęć. Bezwględnym wskazaniem do pojawienia się w szpitalu są objawy infekcji, takie jak gorączka, dreszcze, a także nieprzyjemny zapach wydzieliny pochwowej.

Czy po każdym poronieniu konieczne jest łyżeczkowanie?

Nie po każdym poronieniu naturalnym stosuje się łyżeczkowanie, ale jest ono konieczne w sytuacji, gdy jama macicy nie może sama się oczyścić. Do oceny stanu i przebiegu tego procesu wykorzystuje się USG. W przypadku wczesnych poronień stosuje się najczęściej postępowanie wyczekujące – ciąża na tak wczesnym etapie nie zdążyła się jeszcze bardzo wykształcić lub jej rozwój samoistnie się zatrzymał. W takim przypadku krwawienie w poronieniu może trwać do kilku tygodni, ale jeśli się przedłuża, występują powyżej wspomniane objawy bardzo silnego krwawienia czy infekcji, trzeba się udać do lekarza.

Zabieg łyżeczkowania zalecany jest jednak w sytuacji późniejszych poronień, gdy jest ono wczesne, ale zatrzymane (tj. oczyszczanie samoistne nie następuje lub jest niekompletne), przy ryzyku sepsy oraz jeśli pacjentka woli dla własnego komfortu lub dla komfortu psychicznego, by proces szybciej się zakończył. W takiej sytuacji, jeżeli opiekuje się nią lekarz w poradni (niezależnie od tego, czy jest to gabinet posiadający umowę w ramach NFZ, czy prywatny) wypisuje jej skierowanie do szpitala, w którym zabieg zostanie wykonany.

Powodem, dla którego niekiedy zalecane jest postępowanie wyczekujące jest fakt, że łyżeczkowanie może mieć pewne powikłania w postaci zrostów wewnątrzmacicznych, które mogą w przyszłości powodować problemy z zajściem w ciążę. Może tak być w przypadku chociażby pustego jaja płodowego, które zdarza się u większości kobiet tylko raz i w którym nie dochodzi od razu do naturalnego poronienia. Lekarz w takiej sytuacji może zalecić poczekanie pewnej ilości czasu, a w przypadku braku postępu naturalnego poronienia – skierować na zabieg.

Postępowanie wyczekujące może mieć różny wpływ na zdrowie psychiczne. Niektóre kobiety preferują poczekać na całkowicie naturalne poronienie, a inne chcą jak najszybciej rozpocząć proces regeneracji i przygotowania do zajścia w kolejną ciążę. Takie przypadki są indywidualne i powinny być omawiane z lekarzem prowadzącym ciążę.

Co zabrać do szpitala na zabieg łyżeczkowania?

Jako że nie wiadomo od początku, ile czasu pacjentka zostanie w szpitalu, jeśli ma taką możliwość, powinna zabrać do szpitala tylko niezbędne rzeczy, takie jak luźne ubranie, najlepiej koszulę nocną lub dresy z luźną gumką wokół pasa, zapas podpasek i/lub podkładów, zapas wody do picia (przyda się butelka filtrująca, jeśli w jej mieście zamieszkania woda kranowa jest dobrej jakości). Warto wziąć ze sobą również przekąski, by coś zjeść, gdy ustąpi znieczulenie. Jeżeli decyzją lekarza pacjentka zostanie przyjęta na oddział na dłuższą obserwację, inna osoba z rodziny może dowozić jej potrzebne rzeczy.

Do szpitala należy również zabrać listę wszystkich przyjmowanych przez pacjentkę leków i suplementów diety wraz z dawkami, a także dokumenty zdrowotne mogące mieć wpływ na przebieg oraz istotę zabiegu, takie jak wcześniejsza historia poronień, wypisy z leczenia kardiologicznego, neurologicznego czy ginekologicznego. Jeżeli łyżeczkowanie odbywa się po poronieniu, trzeba mieć również swoją kartę ciąży. Lekarza należy poinformować o wszystkich mniej lub bardziej poważnych dolegliwościach, na które cierpimy, niezależnie od tego, czy są one przez nas leczone, czy nie.