Nowotwory u dzieci – wrzesień miesiącem świadomości

We wrześniu na całym świecie inicjowane są działania mające na celu podnoszenie świadomości na temat nowotworów dziecięcych i pomoc dzieciom oraz ich rodzinom z tą diagnozą. Które nowotwory najczęściej występują u dzieci, z czego wynikają i na jakie wsparcie mogą liczyć pacjenci oraz ich bliscy?

Najczęstsze nowotwory u dzieci

Szacuje się, że dzieci i młodzież stanowią 1% wszystkich zachorowań na nowotwory. Mniej więcej 1100-1200 maluchów i nastolatków w Polsce otrzymuje diagnozę, a tendencja ta jest z roku na rok stała. O ile w przypadku pacjentów dorosłych coraz więcej mówi się o regularnych badaniach, zdrowym i higienicznym stylu życia oraz o możliwościach profilaktycznych, u dzieci sprawa nie jest tak prosta.

W wieku dziecięcym i nastoletnim zdecydowanie najczęściej diagnozowane są białaczki, chłoniaki oraz guzy mózgu i nowotwory innych części układu nerwowego. W przypadku białaczki limfoblastycznej szczególnie ważny we wdrażaniu leczenia jest czas – choroba ta rozwija się u maluchów bardzo szybko, dlatego diagnoza nieraz następuje na stosunkowo późnym etapie.

Nowotwory u dzieci – statystyki

Według informacji zawartych na stronie CDC, u dzieci do 14. roku życia, poza wyżej wymienionymi, najczęściej obserwuje się nerwiaki niedojrzałe, nowotwory nerek i złośliwe nowotwory kości. U starszej młodzieży spotyka się już raka tarczycy, nowotwory gonad i nowotwory złośliwe kości. U najmłodszych dzieci, tj. do roku 2. nowotwory powszechnie lokalizują się w obrębie jamy brzusznej, np. w wątrobie.

Skąd się biorą nowotwory u dzieci?

Nowotwory u dzieci uchodzą za „niezawinione”, to jest rzadko wynikają ze stylu życia lub chorób współistniejących, jak ma to miejsce u wielu dorosłych. Wynikają albo z wrodzonych nieprawidłowości w budowie komórkowej czy w chromosomach, albo stanów zapalnych, które u dziecka przebiegają nad wyraz dynamicznie. Pomimo wciąż rozwijających się metod badawczych, w większości przypadków dokładna przyczyna nadal nie jest znana. Niestety, u dzieci nie da się do końca zapobiec nowotworowi, dlatego tak ważna jest dokładna diagnostyka, która pozwoliłaby na wczesne zaordynowanie leczenia. A z tym niestety bywa różnie.

Leczenie nowotworów u dzieci

Leczenie chorób nowotworowych u dzieci nie zawsze przebiega pomyślnie, przede wszystkim z uwagi na szybki postęp choroby i późną diagnostykę. Wiele nowotworów i raków nie daje specyficznych objawów, a kiedy się one pojawiają, bywają mylone z innymi, mniej inwazyjnymi, chorobami. Np. długotrwały kaszel może być zarówno objawem chorób płuc, mniej poważnych infekcji sezonowych, alergii, ale i chłoniaka.

Jak w takim razie możemy upewnić się, że maluch w odpowiednim czasie otrzyma właściwą pomoc? Rodzic najlepiej zna swoje dziecko i przy zauważeniu wszelkich nieznanych nam objawów, pojawiających się niejako „znikąd” i bez innej przyczyny, powinniśmy udać się do lekarza, który zleci wykonanie nawet podstawowych badań: USG jamy brzusznej, morfologii, analizy moczu i RTG klatki piersiowej. Skieruje również do odpowiedniego specjalisty. Podobnież, wiedza i doświadczenie lekarza pozwala na rozpoznanie pozornie niewinnych symptomów i podjęcie działania.

Warto pamiętać, że onkolog należy do zespołu lekarzy, do których niepotrzebne jest skierowanie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.

Nowotwory dziecięce a pomoc psychologiczna i psychospołeczna

Psychoonkologia jest szybko i dynamicznie rozwijającą się dziedziną łączącą umiejętności psychologiczne z podstawami onkologii. Działanie psychoonkologa opiera się na zapewnieniu wszechstronnego wsparcia pacjentom onkologicznym oraz ich rodzinom. Badania sukcesywnie dowodzą, że wsparcie psychologiczne na każdym etapie jest kluczowe dla lepszych efektów leczenia bądź większego poczucia akceptacji swojej sytuacji w momencie choroby. Obecnie coraz częściej podkreśla się, że specjalista psychoonkologii powinien być integralną częścią zespołu medycznego opiekującego się pacjentem onkologicznym – niezależnie od wieku.

RakReaton w miesiącu świadomości nowotworów dziecięcych

Złota Wstążka jest uniwersalnym, międzynarodowym symbolem dziecięcych nowotworów. We wrześniu na całym świecie odbywają się akcje, których efektem ma być zwiększenie wiedzy o tej chorobie u dzieci i młodzieży, aby zarówno pracownicy medyczni, jak i rodzice byli zaznajomieni z tematyką i symptomami nowotworów. Jedną z nich jest RakReaton – akcja zbierania kilometrów dla młodych podopiecznych Fundacji Na Ratunek Dzieciom z Chorobą Nowotworową. W jej ramach uczestnicy mogą spacerować, biegać i jeździć na rowerze (i nie tylko), by wspólnie zebrać milion dwieście tysięcy kilometrów. Do akcji może dołączyć każda osoba posiadająca smartfona.