Co to jest mentol i w jakich produktach można go znaleźć?
Mentol – co to jest?
To alkohol należący do grupy terpenoidów. Mentol charakteryzuje mocny zapach. Pozyskuje się go naturalnie oraz przy pomocy syntezy chemicznej, metod biotechnologicznych oraz biologii molekularnej. Naturalny mentol można uzyskać za pomocą wymrażania olejku miętowego lub połączenia estrowego na przykład z kwasem borowym. Zawartość mentolu w olejku z mięty pieprzowej wynosi około 50%, a w mięcie japońskiej to często ponad 80%. Wymienione gatunki są głównym źródłem pozyskiwania mentolu ze stanu naturalnego. W naszym kraju najczęściej mentol wytwarza się z olejku mięty pieprzowej. Syntetyczny mentol można uzyskać na przykład z tymolu, piperytonu lub pulegonu. Co warto podkreślić, naturalny mentol ma najsilniejsze działanie biologiczne.
Mentol właściwości
Po zastosowaniu mentolu na skórę poczujemy uczucie chłodu. Efekt ten wynika z aktywacji sensorycznych neuronów — mentol oddziałuje na receptory TRPM8 i TRPA1, prowokując przepływ wapnia przez kanały jonowe, co wywołuje sygnał chłodu. Natomiast właściwości przeciwbólowe są związane z wpływem mentolu na receptory κ-opioidowe. Mentol działa również przeciwświądowo, dlatego jest składnikiem preparatów łagodzących objawy ospy, na przykład Variderm. Wykazuje też właściwości żółciopędne i dezynfekuje drogi żółciowe. Mentol jest też używany jako corrigens, czyli substancja poprawiająca smak leku bądź nadająca smak substancji bezsmakowej.
Mentol działanie – na skórę
Omawiana cząsteczka działa chłodząco i miejscowo znieczulająco. Nie zmienia temperatury ciała, ale wpływa na odczucia termiczne. W związku z tym nie dziwi fakt, że na zmęczone nogi stosuje się między innymi kasztanowy żel z mentolem. Mentol działa też kojąco na swędzącą skórę, dlatego jest składnikiem łagodzących maści. Dodatkowo wchodzi w skład preparatów na stłuczenia i obrzęki.
Mentol – działanie
Mentol ma właściwości rozluźniające, dzięki temu przeciwdziała skurczom mięśni gładkich przewodu pokarmowego. A to sprawia, że może być stosowany do leczenia dolegliwości żołądkowo-jelitowych, takich jak niestrawność czy wzdęcia. Na dodatek mentol działa na błony śluzowe nosa, ułatwiając swobodne oddychanie. Takie właściwości sprawiły, że mentol wchodzi w skład maści na przeziębienie. Dodatkowo jest dodawany do pastylek na gardło, dzięki czemu łagodzi ból i działa odświeżająco. W związku, z czym nie dziwi fakt, że cukierki z mentolem znajdują swoje zastosowanie podczas drobnych infekcji gardła.
Mentol zastosowanie
Przemysł farmaceutyczny chętnie sięga po mentol. Jest dodawany do maści, pudrów łagodzących zapalenie czy świąt skóry lub do preparatów miejscowo łagodzących ból. W tabletkach do ssania na ból gardła, na przykład Halset, to mentol odpowiada za przyjemne uczucie chłodu w ustach. Dodatkowo jest składnikiem środków wspierających trawienie, na przykład: Terpichol Plus i Rowachol.
Przemysł spożywczy wykorzystuje mentol między innymi jako dodatek do gum do żucia, miętowych cukierków i czekoladek. Może być również dodawany do orzeźwiających napoi.
Mentol w kosmetykach
Do produkcji kosmetyków wykorzystuje się mentol z uwagi na jego właściwości chłodzące. Może być składnikiem żelu, kremu czy szamponu do włosów. Swoje zastosowanie znajduje również jako dodatek do pasty do zębów, płynu do płukania ust lub preparatów odświeżających oddech.
Mentol przeciwwskazania
Powszechnie uważa się, że mentol jest bezpiecznym dodatkiem do artykułów spożywczych, zakładając, że w ciągu dnia nie przekroczymy 0,2 miligramów mentolu na kilogram masy naszego ciała. Dyskusyjny jest też dodatek mentolu do tytoniu, ale w tym zakresie nie ma jeszcze wystarczających badań. Stosowanie mentolu jest odradzane u małych dzieci i osób starszych, ponieważ może wywołać między innymi: pokrzywkę i wymioty. Ten produkt również nie jest wskazany dla kobiet w pierwszym trymestrze ciąży oraz dla każdego, kto wykazuje nadwrażliwość lub alergie na mentol.
Źródła:
1. Kędzia, „Działanie olejku z mięty pieprzowej (Oleum menthae piperitae) na bakterie beztlenowe”, Czytelnia Medyczna, https://www.czytelniamedyczna.pl/2586,dzialanie-olejku-z-miety-pieprzowej-oleum-menthae-piperitae-na-bakterie-beztlen.html, dostęp dn. 27-11-2027 r.
2. Wawer, K. Paradowska, „Naturalne czy syntetyczne? Fitoterapia i fitochemia jako inspiracja dla syntezy organicznej związków naturalnych”, Akademicka platforma czasopism, https://apcz.umk.pl/HERB/article/download/39750/33113/97110, dostęp dn. 27-11-2024 r.
3. M. Adaszyńska, M. Swarcewicz, „Wybrane substancje chłodzące stosowane w kosmetykach”, CEON – biblioteka nauki, Wiadomości chemiczne, 2012, 66, https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BUS8-0026-0041/c/Adaszynska.pdf, dostąp dn. 27-11-2024 r.
4. S. Kohlmünzer, „Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993 r., str. 194-195
Jestem miłośniczką świadomego odżywiania, ziół leczniczych i domowych sposobów na dbanie o zdrowie i urodę. Pasjonują mnie również tematy związane z prawidłową postawą ciała oraz zdrowiem i rozwojem dzieci. W tekstach, które przygotowuję dla Czytelników, zawieram merytoryczną wiedzę, popartą badaniami i materiałami źródłowymi. Dzielę się również swoim doświadczeniem, przepisami kulinarnymi i praktycznymi poradami. Zależy mi na tym, aby teoretyczna wiedza została „podana” w przystępny sposób i odnosiła się do naszego codziennego życia.
