Katechiny – silne antyutleniacze w popołudniowej herbatce

O katechinach zrobiło się głośno w ostatnich latach, gdy pod lupę naukowców trafiły poszczególne elementy medycyny tradycyjnej, szczególnie chińskiej. Czym są, jakie mają zdrowotne właściwości i gdzie je znajdziemy?

Katechiny – co to właściwie jest?

Fitochemikalia polifenolowe to silnie antyutleniające cząsteczki naturalnie występujące w niektórych produktach spożywczych i kwiatach okrytonasiennych. Należą do grupy flawonoidów.

Według dostępnych danych najwięcej katechin znajduje się w kakao, w soku ze śliwek, borówkach, morelach, strączkach bobu, czy w oleju acai. W mniejszej ilości występują w wielu innych produktach, szczególnie nieprzetworzonych.

Katechiny znajdziemy również w produktach winiarskich, przy czym większy ich udział występuje w winie ciemnym (podobnie, jak w naturze – im ciemniejsze warzywa, owoce czy strączki, tym więcej się ich tam kryje).

Produkty bogate w katechiny

[show_products product=”170456, 160424, 160422, 137023 „]

Katechiny w herbacie

Katechiny są dość dobrze przebadanym związkiem głównie ze względu na ich łatwą dostępność. W większości badań wykorzystywano bowiem te pochodzące z zielonej herbaty. Jest ona w nie bardzo bogata, natomiast zwolennicy herbaty czarnej, bardziej wyrazistej i cierpkiej w smaku, również nie powinni narzekać. Pod względem zawartości tych flawonoidów stoi ona zaraz za swoim częściowo przefermentowanym odpowiednikiem.

Katechiny – właściwości

Wykazano w badaniach, że katechiny wykazują bardzo szerokie spektrum właściwości prozdrowotnych w różnych obszarach.

Odporność

Poprzez regulację proliferacji oraz infiltracji komórek odpornościowych katechiny wspomagają niwelowanie stanów zapalnych. Wykazano np. że pomagają one w wywołaniu odpowiedzi immunologicznej poprzez zmniejszenie stresu oksydacyjnego oraz wspomagają działania przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe układu immunologicznego.

Katechiny – działanie antynowotworowe

Poszczególne formy katechin: epigallokatechiny, epikatechiny galusan, epikatechiny oraz galusan epigallokatechiny wykazują działanie przeciwnowotworowe. Badaniom laboratoryjnym poddano katechiny pochodzące z zielonej herbaty, które okazały się skuteczne w zapobieganiu rakowi wątroby, prostaty, żołądka, piersi, płuc i przełyku. Nie oznacza to, że katechinami należy zastąpić istniejące i skuteczne metody leczenia nowotworów, ale coraz więcej badaczy uważa, że produkty bogate w katechiny, szczególnie zielona herbata może w leczeniu niektórych protokołach antynowotworowych być spożywana w ramach dietoterapii, a więc dietetycznej terapii uzupełniającej. Badacze ocenili, że biodostępność katechin pochodzących ze spożywanej zielonej herbaty może być niewielka, dlatego skupiali się również w swoich badaniach na jej zwiększeniu poprzez połączenie z innymi substancjami. Dotychczasowe badania dają podstawę do kolejnych, które mogą w przyszłości okazać się rewolucyjne.

Ułatwianie dostępu substancjom leczniczym

Jednym z mechanizmów działania katechin świadczących o ich skuteczności jest fakt, że ułatwiają one penetrację składników aktywnych. Tym samym substancje czynne zawarte w żywności oraz kosmetykach mogą wykazywać efektywniejsze działanie. To jednak oznacza, że o ile możemy zwiększyć biodostępność składników dla nas dobroczynnych, podobnie może być z tymi, które potencjalnie mogą być dla nas szkodliwe. Aby więc zapewnić sobie maksimum pozytywnych efektów powinniśmy dbać nie tylko o to, czy dany produkt spożywczy posiada katechiny, ale o cały posiłek, w którym powinny znaleźć się przede wszystkim zdrowe produkty.

Ze względu na działanie usprawniające dostarczanie składników aktywnych do komórek wspomniane powyżej, oceniono również wykorzystanie katechin jako „dostarczycieli” leków przeciwnowotworowych, które przez to mogą stać się skuteczniejsze.

Katechiny a tkanka tłuszczowa

Katechiny mają zdolność do pobudzania termogenezy tkanki tłuszczowej, co może się okazać korzystne nie tylko z uwagi na masę ciała, ale i dla zdrowia serca oraz mózgu. Hamują również mnożenie się komórek tłuszczowej, co przeciwdziała tworzeniu się nowej tkanki. Niższy udział tkanki tłuszczowej oznacza również bardziej efektywną gospodarkę glukozowo-insulinową oraz potencjalnie zmniejszenie poziomu cukru odkładającego się w formie jej kolejnych warstw. Dlatego produktami bogatymi w katechiny powinny również zainteresować się osoby insulinooporne.

Katechiny – tabletki dobre na wszystko?

Katechiny, choć mają niewątpliwie działanie korzystne dla zdrowia, w nadmiarze mogą być toksyczne. Jak ze wszystkim – musimy zachować umiar w diecie oraz suplementacji, aby nie przekroczyć granicy, w której polifenole mogą się dla nas stać niebezpieczne. Osoby spożywające dużą ilość zielonej herbaty powinny ewentualną suplementację ekstraktami zielonej herbaty skonsultować z lekarzem i odwrotnie – ci, którzy stosują suplementy nie powinny pić jej za dużo.

Być może zainteresuje Cię również mechanizm działania zielonej i ziołowej herbaty w procesie odchudzania oraz dlaczego warto pić herbatę dla zdrowia ogólnego?