Cukinia właściwości zdrowotne – dlaczego warto jeść cukinię?
Cukinia – opis rośliny
Cukinia jest jednoroczną miododajną rośliną. Potrzebuje sporo miejsca, ponieważ płoży się na grządce. Ma krótkie półsztywne pędy, co nadaje jej nieco „krzaczastego” charakteru. Z pędu głównego wyrastają tuż przy nasadzie pędy boczne. Posiada liczne duże zielone liście. W drugiej połowie maja można wysiewać nasiona cukinii bezpośrednio do gruntu. Żółte okazałe kwiaty zaczynają się pojawiać późną wiosną. Przy sprzyjającej pogodzie mogą zdobić roślinę jeszcze w październiku. Ciekawostkę stanowi fakt, że cukinia posiada dwa rodzaje kwiatów – męskie służą tylko do zapylania, a żeńskie wydają owoce. Następnie z przerostu kwiatu cukinii powstaje owoc.
Sezon na cukinię – kiedy się zaczyna?
Sezon na cukinie zaczyna się w lipcu i trwa aż do końca października. Młoda cukinia charakteryzuje się delikatną skórką, chrupkim wnętrzem i stosunkowo małymi nasionami. Można ją jeść zarówno na surowo, jak i przygotować z niej samodzielny posiłek. Cukinia jest lekkostrawna i ma niewiele kalorii, warto po nią sięgać w sezonie. Przed pojawieniem się cukinii roślina wydaje duże żółte kwiaty, które również są jadalne. Można je zamoczyć w cieście naleśnikowym i usmażyć na patelni. W tym miejscu warto podkreślić, że kwiatów cukinii nie myje się wodą, ponieważ to mogłoby je uszkodzić. Ewentualne zanieczyszczenia można usunąć za pomocą pędzelka.
Cukinia i jej właściwości
Owoc cukinii w ponad 90% składa się z wody, dzięki czemu doskonale nawadnia organizm, nie dostarczając przy tym dużej ilości kalorii. Dodatkowo zawiera niski indeks glikemiczny, dzięki czemu nie powoduje gwałtownego wzrostu cukru we krwi. Cukinia jest lekkostrawna, a za sprawą obecności błonnika pokarmowego wspiera trawienie i regularne wypróżnianie. Jej delikatny smak i tekstura sprawiają, że znajduje wiele zastosowań w kuchni. Cukinia to doskonały zamiennik ziemniaków do obiadu wystarczy ją obrać w kostkę i podsmażyć na maśle klarowanym z ulubionymi przyprawami. Można ją spożywać zarówno na surowo, jak i po obróbce termicznej.
Kwiaty cukinii – właściwości
Kwiaty cukinii zawierają antyoksydanty w tym witaminę C oraz błonnik wspierający pracę naszego układu pokarmowego. Te jadalne kwiaty są również źródłem witaminy A, która wywiera pozytywny wpływ na nasz wzrok. Dodatkowo zawierają także polifenole, które między innymi wykazują działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne.
Jakie witaminy ma cukinia?
Owoce cukinii są zasobne w prowitaminę C oraz witaminy z grupy B. Dodatkowo zawierają minerały w postaci manganu, żelaza i miedzi. Cukinia może nam pomóc uzupełnić zapotrzebowanie na potas, ponieważ zawiera jego znaczące ilości. Zachęcamy, aby w pełni korzystać z właściwości cukinii poprzez zjadanie jej razem ze skórką, w której znajdują się znaczne ilości witaminy C. Młoda cukinia charakteryzuje się delikatną skórką o łagodnym smaku. Im starszy i bardziej przerośnięty egzemplarz, tym skórka będzie bardziej twarda.
Cukinia składniki – odżywcze
W 100 gramach cukinii można wyróżnić:
- 15 kalorii
- 0,1 g tłuszczu
- 1,2 g białka
- 1,0 g błonnika pokarmowego
- 3,2 g węglowodanów
- 3 mg sodu
- 250 mg potasu
- 15 mg wapnia
- 32 mg fosforu
- 22 mg magnezu
- 0,4 mg żelaza
- 205 µg β-karotenu
- 9 mg witaminy C
- 0,07 mg witaminy B1
- 0,03 mg witaminy B2
- 0,04 mg witaminy B3.
Dzięki niskiej zawartości tłuszczu i kalorii cukinia może być elementem lekkiej diety.
Przetwory z cukinią
W sezonie, gdy mamy łatwy dostęp do świeżej cukinii, można przygotować z niej dodatek do obiadu. Poniżej przedstawiamy 2 propozycje na przetwory z cukinii. Zachęcamy, aby korzystać z warzyw jesieni i zamykać ich smak do słoików na zimę.
Cukinia marynowana do słoików
Składniki
- 1 kg młodej cukinii
- 1 łyżeczka nasion gorczycy
- 2 szklanki wody
- płaska łyżeczka soli
- 2 łyżki cukru
- ¼ szklanki octu 10%
Przygotowanie
Cukinię dokładnie myjemy i osuszamy, a następnie razem ze skórką kroimy na plasterki o grubości około 3 milimetrów (krążki powinny być nieco grubsze, niż ogórki na mizerię).
W kolejnym kroku pokrojone warzywa wrzucamy do wrzątku i po minucie wyjmujemy oraz odcedzamy.
Po czym do wyparzonych słoików wkładamy plasterki zblanszowanej cukinii i całość posypujemy nasionami gorczycy.
Do garnka wlewamy wodę z octem i wsypujemy sól oraz cukier. Płyn należy zagotować, a następnie zalać nim cukinię w słoikach.
Małe słoiki szczelnie zakręcamy i pasteryzujemy przez około 20 minut.
Sałatka z cukinii na zimę
Składniki
- 4 młode cukinie (nieprzekraczające 20 centymetrów długości każda)
- 4 cebule
- 1 główka czosnku
- 8 średniej wielkości pomidorów
- 2 szklanki wody
- 2 łyżeczki cukru
- płaska łyżeczka kwasku cytrynowego
- płaska łyżeczka soli
- suche nasiona kopru
Przygotowanie
Czystą cukinię kroimy w cienkie plasterki, a następnie zanurzamy je na 2 minuty we wrzątku i odsączamy z nadmiaru wody.
Cebulę kroimy w krążki i identycznie, jak cukinię zanurzamy na 2 minuty we wrzątku.
Czosnek obieramy i każdy ząbek kroimy wzdłuż na 2 części.
Pomidory kroimy na cząstki.
TW garnku zagotowujemy wodę z cukrem, solą i kwaskiem cytrynowym. A następnie gorący płyn wlewamy do 1/3 wysokości wyparzonych słoików.
W kolejnym kroku ostrożnie wkładamy do słoików pokrojone wcześniej warzywa. Nie upychajmy ich, aby nie uszkodzić ich struktury.
Następnie do każdego słoika wkładamy nasiona kopru.
Na koniec uzupełniamy słoiki pozostają zalewą i je zakręcamy.
Półlitrowe słoik pasteryzujemy około 20 minut.
Podsumowanie
Owoce cukinii stanowią doskonałe urozmaicenie diety jesiennej, ponieważ są bogatym źródłem potasu, fosforu i błonnika pokarmowego. Do tego w cukinii znajduje się witamina C, która wspiera nasz układ immunologiczny. Warzywo z powodzeniem można wykorzystać do omletu, zrobić z niego placuszki czy zjadać zamiast makaronu. Dzięki swoim właściwościom odżywczym cukinia może stanowić wsparcie podczas walki z nadprogramowymi kilogramami.
Źródła:
1. A. Drzewiecka, „Kwiaty cukinii. Jak jeść kwiaty cukinii i jakie mają wartości odżywcze?”, Dietetycy Org, https://dietetycy.org.pl/kwiaty-cukinii/, Dostęp dn. 24-09-2024 r.
2. A. Korzeniewska, D. Sobocińska, M. Romać, „Charakterystyka jednopędowych form cukinii (Cucurbita pepo L.)”, Instytut Uprawy Nawożenie i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy, Polish Journal of Agronomy, 2013, 12, 26–31, https://www.iung.pl/PJA/wydane/12/PJA12_4.pdf, Dostęp dn. 24-09-2024 r.
3. D. Wnęk, „Cukinia – kaloryczność, wartości odżywcze, wykorzystanie w kuchni”, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/352757,cukinia-kalorycznosc-wartosci-odzywcze-wykorzystanie-w-kuchni, Dostęp dn. 24-09-2024 r.
4. „Exploring the Chemical Composition of Female Zucchini Flowers for Their Possible Use as Nutraceutical Ingredient”, Nathinal Library of Medicine, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10740746/, Dostęp dn. 24-09-2024 r.
5. „Is Zucchini Good for You?”, Health Cleveland Clinic, https://health.clevelandclinic.org/zucchini-health-benefits, Dostęp dn. 24-09-2024 r.
Jestem miłośniczką świadomego odżywiania, ziół leczniczych i domowych sposobów na dbanie o zdrowie i urodę. Pasjonują mnie również tematy związane z prawidłową postawą ciała oraz zdrowiem i rozwojem dzieci. W tekstach, które przygotowuję dla Czytelników, zawieram merytoryczną wiedzę, popartą badaniami i materiałami źródłowymi. Dzielę się również swoim doświadczeniem, przepisami kulinarnymi i praktycznymi poradami. Zależy mi na tym, aby teoretyczna wiedza została „podana” w przystępny sposób i odnosiła się do naszego codziennego życia.
