Olej lniany – właściwości, formy spożycia
Właściwości oleju lnianego
Roślinny olej tłoczony z nasion lnu zwyczajnego (Linum usitatissimum), który w ostatnich latach wraca do łask jako środek wspomagający zdrowie i urodę. Jest niezwykle bogatym źródłem kwasu alfa-linolenowego należącego do grupy omega-3. Nie nadaje się do smażenia z uwagi na niską temperaturę dymienia oraz utlenianie kwasów tłuszczowych. Podgrzewany traci swoje właściwości. A tych jest co nie miara.
Profil lipidowy oleju lnianego jest bardzo korzystny dla zdrowia, szczególnie układu sercowo-naczyniowego. Połowa kwasów tłuszczowych zawartych w oleju to kwas alfa linolenowy, a na drugim miejscu stoi kwas omega-6 alfa-linolowy. Znajdziemy w nim również kwas oleinowy omega-9 oraz nieco kwasów nasyconych. Ponadto, olej lniany zawiera sporo witaminy E oraz lignan.
Kwasy nienasycone pomagają obniżyć poziom trójglicerydów, a także wspomagają utrzymanie elastyczności naczyń krwionośnych. Kwas ALA wspiera ponadto funkcje poznawcze, szczególnie pamięć i koncentrację, a także działa przeciwzapalnie. Lignany mogą łagodzić objawy menopauzy, ponieważ wspierają równowagę hormonalną u kobiet, szczególnie w czasie okołomenopauzalnym. Olej lniany bywa również polecany osobom uskarżającym się na problemy z układem pokarmowym: osłania śluzówkę, może być też pomocny w łagodzeniu zaparć. Działa delikatnie przeczyszczająco, dlatego jeśli nie przesadzimy z jego ilością, jego spożycie nie powinno prowadzić do wystąpienia biegunek.
Czy można pić olej lniany?
Tak, olej lniany tłoczony na zimno można pić na czczo, pod warunkiem, że nie był wcześniej podgrzewany. Jest to sposób na zwiększenie spożycia kwasów omega-3 dla osób, które nie spożywają jego nieroślinnych źródeł (np. tranu czy innych olejów z ryb), a także nie tolerują roślinnych źródeł DHA i EPA (mikroalg Schizochytrium sp.).
Warto wybierać olej dobrej jakości ze znanych sobie źródeł, co do których nie mamy wątpliwości, że produkują płyn bezpieczny i zdatny do spożycia.
Jak pić olej lniany?
Pamiętajmy, że jeśli przyjmujemy jakiekolwiek leki na czczo, powinniśmy najpierw poradzić się lekarza co do pory spożywania oleju lnianego oraz odstępu czasowego od farmaceutyków. Przykładowo, niektóre leki na tarczycę przyjmowane na czczo wymagają jedynie półgodzinnego odstępu od śniadania, ale min. 4-godzinnego odstępu od suplementów z żelazem.
Jeżeli nie ma przeciwwskazań, olej lniany pić można w niewielkich ilościach, na czczo. Po otwarciu powinien być przechowywany w lodówce i przez ograniczony czas, do kilku tygodni. Olej zjełczały staje się gorzki i bardzo niesmaczny – najlepiej go wtedy po prostu wyrzucić. Olej lniany doskonale nadaje się również do sałatek, koktajli i dipów, więc jeżeli wolimy tę formę – nie ma przeszkód, by dodawać go do chłodnego jedzenia.
Pamiętajmy jednak, że nie ma jednego ustalonego schematu stosowania oleju lnianego do picia zgodnego z klinicznymi zaleceniami, dlatego w razie jakichkolwiek wątpliwości, nawet osoby ogólnie zdrowe powinny poradzić się lekarza.
Olej lniany w kapsułkach
Tłoczony na zimno lniany olej jest częstym dodatkiem do suplementów zawierających witaminy rozpuszczalne w tłuszczach. Stanowi wtedy formę odpowiednią dla osób stosujących dietę wegańską i chcących wspomagać organizm witaminami. Jednak znajdziemy go również w formie samodzielnego suplementu, jako źródło kwasu ALA. Właściwie przechowywany, dłużej zachowuje świeżość niż olej w butelce i nie wymaga warunków chłodniczych, a także nie jełczeje. Nadaje się szczególnie dla osób nielubiących formy do picia.
Czy olej lniany można stosować zewnętrznie?
Zdecydowanie tak – jak praktycznie każdy olej roślinny – lniany nadaje się do pielęgnacji skóry oraz włosów. Olej lniany jest komedogenny, dlatego nie zaleca się aplikowania go w czystej postaci na skórę twarzy oraz w miejsca, które mają tendencję do blokowania porów. Zamiast tego sprawdzić się może dodanie 1-2 kropli do kremu bądź maseczki.
Olej lniany można również stosować na końcówki włosów, dodawać do masek oraz masować nim skórę głowy. Można nim olejować włosy: nakładać na około 30 minut, przykryć czepkiem, a następnie umyć głowę jak zwykle. Olej lniany do stosowania zewnętrznego najlepiej nadaje się do włosów suchych, łamliwych oraz zniszczonych, ale nie musi całkowicie zastępować profesjonalnych zabiegów pielęgnacyjnych czy kosmetyków.
Olej lniany – przeciwwskazania
Chociaż olej lniany jest uważany za ogólnie zdrowy i bezpieczny, mogą istnieć przeciwwskazania do jego stosowania.
Olej lniany może wspomagać obniżenie poziomu glukozy we krwi, co może być niekorzystne dla osób przyjmujących leki przeciwcukrzycowe. Olej lniany nie powinien być również stosowany jako środek leczący zbyt wysoki poziom cukru u osób chorujących. W związku z tym, że olej lniany może wykazywać działanie obniżające ciśnienie poprzez poprawę profilu lipidowego, uważać powinny też osoby stosujące leki na nadciśnienie.
Nie zaleca się stosować oleju lnianego jako suplementu w okresie ciąży i karmienia piersią z uwagi na zawartość lignanów. Z tego też względu może on nie być zalecany osobom chorującym na nowotwory hormonozależne.
Zaleca się również, by nie podawać go samodzielnie dzieciom, szczególnie przyjmującym przewlekle leki, ponieważ brakuje definitywnych naukowych dowodów na jego bezpieczeństwo w połączeniu z farmaceutykami.
Czy picie oleju lnianego jest zdrowe?
Olej lniany, w formie do picia lub kapsułek, może być doskonałym dodatkiem do zdrowej i zróżnicowanej diety, szczególnie dla osób, które chcą zwiększyć udział zdrowych tłuszczów oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych w swoim jadłospisie. Może to być odpowiedni wybór dla osób niespożywających ryb, owoców morza i olejów pochodzenia rybiego, w tym tranu, by dostarczać sobie kwasy omega-3. Jednakże istnieją przeciwwskazania do ich stosowania, przede wszystkim dla osób przyjmujących różne leki oraz chorujących przewlekle.
Tworzymy zespół ekspertów i pasjonatów tematyki zdrowotnej, dietetycznej i kosmetologicznej. W pisaniu opieramy się na aktualnej wiedzy medycznej, zaleceniach i badaniach naukowych. Przede wszystkim, nie ustajemy w edukowaniu się, aby dostarczyć naszym Czytelnikom jak najszersze i najaktualniejsze informacje z zakresu zdrowia i urody.
