Alkoholowe stłuszczenie wątroby – przyczyny, objawy i leczenie
Czym jest stłuszczenie wątroby?
Wśród schorzeń wątroby wyróżnia się dwa rodzaje stłuszczenia – niealkoholowe i alkoholowe. Ten pierwszy typ występuje, gdy wątroba wystawiona jest na działanie szkodliwych czynników czy jest po prostu przez wiele lat zaniedbywana, ale nie mamy w tym przypadku do czynienia ze szkodami wywołanymi alkoholem. Oczywiście u osoby spożywającej go w umiarkowanej ilości alkohol nie będzie poprawiał sytuacji, ale to nie on jest głównym czynnikiem szkodzącym. Niealkoholowe stłuszczenie występuje, gdy nasza dieta obfituje w prozapalne substancje, stosujemy długotrwale leki (na co, niestety, niektórzy z nas nie mają wpływu, bo po prostu muszą je zażywać), nie uprawiamy aktywności fizycznej czy jesteśmy narażeni na działanie toksyn.
Przy alkoholowym stłuszczeniu winowajca jest jeden (chociaż może on współwystępować oczywiście z wyżej wymienionymi oraz innymi schorzeniami, np. WZW typu C) – alkohol. Specjaliści uważają, że im dłużej oraz intensywniej spożywamy alkohol, tym bardziej gruczoł jest narażony na wystąpienie choroby stłuszczeniowej. Tutaj również natura nie podzieliła tego ryzyka po równo na każdą z płci, bo kobiety obarczone są wyższym ryzykiem i niż mężczyźni, tj. wystarczy im mniejsza ilość spożytego w ciągu całego życia alkoholu, by zachorować.
Alkoholowe stłuszczenie wątroby – objawy
Wątroba to wyjątkowo odporny gruczoł. Przez całe życie metabolizuje dosłownie wszystko, co zjadamy, pijemy i wdychamy do organizmu. Z tego też powodu natura wyposażyła ją w mechanizm samoodnowy. Jest to jedyny narząd organizmu, który może odrastać. Nie znaczy to jednak, że w związku z jej niezwykłymi zdolnościami powinniśmy ją wystawiać na działanie nadmiernie szkodliwych działań, w tym picia alkoholu.
Z początku, choroba alkoholowa wątroby nie boli. Nie pojawia się tez nagle – jest wynikiem wieloletnich działań, które uniemożliwiają wątrobie regenerację i, z czasem, prawidłowe działanie. Ponadto, nie wszystkie objawy pojawią się od razu i nie w tej samej kolejności u każdej osoby chorującej.
Typowymi wczesnymi objawami alkoholowego stłuszczenia wątroby są problemy ze strony układu pokarmowego: nudności, wymioty, bóle brzucha. Postępuje utrata apetytu. W związku ze spowalnianymi procesami metabolicznymi i trawiennymi, chory coraz bardziej traci energię życiową, a na skórze widoczne stają się pajączki. Z czasem dolegliwości bólowe w obrębie jamy brzusznej się nasilają, stajemy się coraz bardziej zmęczeni i odczuwamy zwiększone pragnienie. Na skórze pojawić się może żółtaczka, natomiast dłonie i stopy przybrać mogą barwę czerwonawą. Z uwagi na brak apetytu, widocznie chudniemy *chociaż u niektórych masa ciała wzrasta z powodu nadmiernie spożywanych kalorii razem z alkoholem i niezdrową dietą).
Jak rozpoznać alkoholowe stłuszczenie wątroby?
Alkoholowe czy niealkoholowe stłuszczenie wątroby stwierdza się poprzez wykluczenie innych, bardziej poważnych, schorzeń tego narządu.
Podstawowym badaniem stosowanym w diagnozowaniu schorzeń wątroby, w tym alkoholowego stłuszczenia, jest badanie USG. Jako że z początku choroba ta jest trudna do wykrycia, to właśnie przy badaniu obrazowym tego typu, zlecanym w celu wykrycia ogólnych nieprawidłowości jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej, stłuszczenie może być stwierdzone. To, czy wynika ono z nadmiernego spożycia alkoholu czy innych czynników determinowane jest poprzez wywiad z pacjentem (czy przyznaje się do picia alkoholu, czy przyjmuje przewlekle jakieś leki lub stosuje niezdrową dietę). Jednak wyniki badań krwi przy alkoholowym stłuszczeniu również mogą nie przedstawiać się prawidłowo. Wskaźnikami są tu przede wszystkim markery stanu zapalnego oraz enzymów wątrobowych.
Następnie pacjent skierowany może być do poradni specjalistycznej, w której wykonane zostaną mu badania krwi na obecność wirusowego zapalenia wątroby, choroby Wilsona, chorób autoimmunologicznych. Lekarz specjalista dokładnie omawia z pacjentem jego styl życia, sposób odżywiania się, a także przyjmowane leki, suplementy i zioła.
To, jak daleko posunięta jest choroba i w jakim stopniu występują u niego zwłóknienia, stwierdzić można na podstawie wykonanej biopsji. Służy ona nie tylko postawienia definitywnej diagnozy ale i do oceny rokowań pacjenta.
Alkoholowe stłuszczenie wątroby – leczenie
Leczenie alkoholowego stłuszczenia wątroby polega przede wszystkim na zmianie stylu życia. Przy stłuszczeniu nie można polegać wyłącznie na farmakoterapii, ponieważ leki muszą być przez wątrobę metabolizowane i samodzielnie stosowane mogą wręcz pogorszyć jej stan. U pacjentów z alkoholowym stłuszczeniem koniecznie jest odstawienie alkoholu, w tym (jeśli sytuacja tego wymaga), włączenie terapii specjalistycznej. Od tej zasady nie ma wyjątków i pacjent musi stać się abstynentem. Warto pamiętać, że nigdy nie jest za późno na rezygnację z alkoholu i niezależnie od postępu choroby, stan wątroby przy całkowitej abstynencji będzie się poprawiał, o ile nie doszło do jej marskości.
Alkoholowe stłuszczenie wątroby – dieta
Leczenie alkoholowego stłuszczenia wątroby polega również na zastosowaniu odpowiedniego rodzaju diety, polegającej na odciążeniu tego gruczołu w jej pracy przy jednoczesnym dostarczeniu organizmowi wszystkich niezbędnych mu składników odżywczych. Musimy pamiętać, że nadużywanie alkoholu ma daleko idące konsekwencje w postaci niedożywienia ciała w witaminy i minerały, ponieważ sam alkohol zmniejsza ich wchłanianie. Warto tutaj również rozróżnić dwa główne typy stłuszczenia: alkoholowe i niealkoholowe. To drugie często spowodowane jest nadmiarowym jedzeniem niskiej jakości produktów spożywczych.
Dieta przy alkoholowym stłuszczeniu będzie więc miała za zadanie zwiększenie podaży pełnowartościowych kalorii, pochodzących głównie z dobrej jakości chudego białka, oraz witamin i minerałów. Białko zapewni regenerację i odbudowę wątroby, a niska zawartość tłuszczów przy okazji jej nie obciąży. Dozwolone, choć w niewielkiej ilości, są tłuszcze roślinne, unikamy natomiast tłuszczów nasyconych i trans. Nie smażymy, bardzo ograniczamy spożycie mięsa czerwonego. Jeżeli osoba z alkoholowym stłuszczeniem ma nadwagę lub cierpi na otyłość, wskazana jest utrata masy ciała w takim tempie, które nie obciąży organizmu, a więc powoli, lecz systematycznie. Optymalną liczbę kalorii do spożycia w ciągu dnia określić może lekarz rodzinny, specjalista lub dietetyk kliniczny.
Przede wszystkim jednak dieta powinna być dopasowana do indywidualnej sytuacji zdrowotnej pacjenta, ponieważ alkoholowe stłuszczenie wątroby może współwystępować z innymi schorzeniami, m.in. chorobami trzustki czy żołądka. Dlatego u jednej osoby najlepiej sprawdzi się jadłospis łatwostrawny, obfitujący w określone warzywa gotowane, podczas gdy u innej dozwolone będą surówki i jajka.
Tworzymy zespół ekspertów i pasjonatów tematyki zdrowotnej, dietetycznej i kosmetologicznej. W pisaniu opieramy się na aktualnej wiedzy medycznej, zaleceniach i badaniach naukowych. Przede wszystkim, nie ustajemy w edukowaniu się, aby dostarczyć naszym Czytelnikom jak najszersze i najaktualniejsze informacje z zakresu zdrowia i urody.
