Katar bakteryjny u dziecka i dorosłego – objawy i leczenie
Katar bakteryjny – definicja
Zapalenie błony śluzowej nosa, dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych, charakteryzuje się przekrwieniem, obrzękiem błony śluzowej oraz obecnością gęstej wydzieliny. Często jest to efekt komplikacji po niedoleczonym katarze wirusowym, gdzie do zakażenia wirusowego dołącza infekcja bakteryjna. Typowe bakterie, które mogą prowadzić do tego stanu, to między innymi: gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), paciorkowiec, znany również jako pneumokok (Streptococcus pneumoniae), oraz Haemophilus influenzae. Inne typy infekcji zostały opisane w naszym artykule – rodzaje kataru.
Katar bakteryjny – objawy dzieci i dorosłych
- często gęsta, ropna wydzielina utrudniająca oddychanie przez nos;
- śluz może spływać po tylnej ściance gardła, co jest możliwe zarówno w infekcjach bakteryjnych, jak i wirusowych;
- kolor wydzieliny może być żółty lub zielony;
- u dzieci często występuje podwyższona temperatura;
- małe dzieci mogą mieć słabszy apetyt podczas choroby;
- gorsze samopoczucie i uczucie rozbicia.
Ile trwa katar bakteryjny?
Katar o podłożu bakteryjnym może trwać dłużej niż wirusowy. Zwykle bakteryjny nieżyt nosa trwa około 10 dni, zwłaszcza jeśli nie jest leczony. W przypadkach, gdy infekcja jest przewlekła, czas choroby może się wydłużyć. Należy podkreślić, że, w sytuacji, gdy objawy kataru bakteryjnego są ciężkie lub trwają dłużej niż 10 dni, wprowadzana jest antybiotykoterapia, aby uniknąć ewentualnych powikłań. Taka decyzja jest zawsze podejmowana przez lekarza na podstawie wnikliwej diagnozy i stanu pacjenta.
Czy katar bakteryjny jest zaraźliwy?
Zakażenia bakteryjne odbywają się drogą kropelkową. Co w praktyce oznacza, że jeśli chory w naszej obecności: kichnie, zakasła lub coś powie, to mamy szansę się zarazić. Inną możliwością jest bezpośredni kontakt z powierzchniami, na których znajdują się bakterie.
Czy zielony katar zawsze jest bakteryjny?
Kolor czy konsystencja kataru nie wskazują jego podłoża, tylko fazę choroby. Do określenia podłoża kataru niezbędny jest wywiad i badania lekarskie. Kiedyś sądzono, że zielony gęsty katar jest wyznacznikiem kataru bakteryjnego, dziś już wiemy, że ta teza jest błędna.
Czy żółty katar to bakteryjny?
Ponownie dementujemy, że kolor, w tym wypadku żółty, jest wyznacznikiem kataru bakteryjnego. Faktycznie podczas tego typu infekcji wydzielina z nosa może przybrać barwę żółtą czy zieloną, ale taka obserwacja to za mało, aby z całą stanowczością stwierdzić, jakie jest podłoże infekcji. Do tego celu służy wywiad u lekarza i przeprowadzone przez niego badania.
Katar bakteryjny – jak leczyć?
Podczas leczenia kataru bakteryjnego bardzo istotna jest toaleta nosa, która zwiększa komfort oddychania. W pierwszej kolejności nawilża się nos solą morską w sprayu i go oczyszcza. Następnie można przystąpić do inhalacji przepisanymi przez lekarza preparatami. Na gorączkę stosuje się środki, które ją zbiją. Do nosa można przez kilka dni aplikować preparaty, które obkurczają błonę śluzową. Pacjent powinien dużo pić, aby rozrzedzić zalegającą wydzielinę. Jak widzimy, domowe leczenie jest typowo objawowe. Natomiast lekarz zwykle podczas kataru o podłożu bakteryjnym wprowadza antybiotykoterapię. Ma to na celu uniknięcie ewentualnych powikłań oraz usunięcie bakterii z jamy nosa i zatok. Pamiętajmy, aby wyraźnie przed lub po antybiotyku zastosować osłonkę. Dzięki temu zadbamy o kondycję dobrych bakterii w jelitach.
Leki na katar bakteryjny – co podać?
Podczas kataru bakteryjnego lekarz przepisuje leki, które łagodzą przykre objawy choroby w postaci bólu czy gorączki. Zalecane są inhalacje z solą fizjologiczną. Śluzówkę nosa można nawilżać solą morską w sprayu, która przy okazji ułatwi ewakuację śluzu. Lekarz może przepisać też krople na katar bakteryjny w celu obkurczenia naczyń krwionośnych jamy nosowej. Do leków na katar zaliczamy też preparaty mukolityczne, czyli takie, które rozrzedzają gęstą wydzielinę w nosie i zatokach.
Katar bakteryjny u dziecka – leczenie
U najmłodszych pacjentów katar potrafi spędzić sen z powiek, zwłaszcza w nocy. W celu przyspieszenia powrotu do zdrowia dziecka należy stosować się do zaleceń pediatry. Zwykle podaje się leki na rozrzedzenie kataru, nawilżające preparaty do nosa oraz w razie potrzeby środki na zbicie gorączki. W przypadku zaostrzonych objawów choroby pediatra włącza antybiotyki do procesu leczenia. Poniżej opisaliśmy też domowe praktyki polecane przez lekarzy. Podkreślamy też, że w przypadku braku poprawy lub pogorszenia się stanu zdrowia należy niezwłocznie udać się do lekarza – i to bez względu na wiek pacjenta.
Czyszczenie nosa
Dzieciom, które jeszcze nie potrafią same wydmuchać nosa, należy pomóc w tej czynności. Do tego celu idealnie nada się aspirator, który możemy podłączyć do odkurzacza. Ciśnienie w urządzeniu jest niskie, ale wystarczające do ewakuacji wydzieliny zalegającej w nosie. Przed rozpoczęciem tej procedury należy nawilżyć nos solą morską, kierując ją w stronę skrzydełek nosa. Po każdym oczyszczeniu nosa należy starannie umyć i osuszyć aspirator.
Inhalacje
U małych dzieci gęsty katar jest powodem dużego dyskomfortu. Pediatrzy zwykle zalecają inhalację solą fizjologiczną. Po takim zabiegu nie należy wychodzić na dwór przez 2 godziny. Do inhalacji zawsze używamy świeżej ampułki soli fizjologicznej, nawet jeśli został nam po wcześniejszym zabiegu otwarty pojemniczek. Nie bez powodu ampułek po otwarciu nie można ponownie zakręcić. Po każdej inhalacji należy wyczyścić inhalator. Więcej na ten temat można przeczytać w naszym artykule – jak zrobić inhalację w domu?
Oklepywanie
Po inhalacji można poklepać plecki i boki dziecka. Dzięki temu wesprzemy odruch kaszlu, który jest dość słaby, zwłaszcza u dzieci, które większość czasu spędzają na leżąco. Zapytajmy pediatrę, czy nasze dziecko jest już odpowiednio duże, aby móc je oklepać. Jeśli otrzymamy zgodę, to poprośmy o instruktaż w tym zakresie.
Oklepywanie rozpoczynamy od położenia dziecka na naszych kolanach (brzuchem do dołu), tak, aby głowa była niżej niż pupa. Drugą ręką zabezpieczamy małego pacjenta. Dłoń układamy w kształt łódki i oklepujemy nią energicznie plecki maluszka. Podczas tej czynności powinno być, słychać głuchy dźwięk. Najlepiej, aby podczas oklepywania plecków dziecko było ubrane w body lub koszulkę, dzięki temu nie podrażnimy jego delikatnej skóry. Samo oklepywanie nie powinno być bolesne dla maluszka. Procedurę oklepywania zaczynamy od dołu – wyraźnie nad nerkami i kierujemy się w stronę środka plecków. Następnie „skręcamy” dłonią w górę i kilka centymetrów od kręgosłupa kontynuujemy naszą czynność, aż dojedziemy do łopatek. Analogicznie postępujemy z drugiej strony plecków dziecka.
W kolejnym kroku sadzamy maluszka na naszych kolanach, podnosimy jego rączkę i oklepujemy od dołu, jego boki aż do pachy. Z przodu też można oklepać dziecko, z tym że pomijamy stronę z sercem.
Częste pojenie i nawilżanie powietrza
Dodatkowo należy zadbać, aby podczas kataru dziecko często piło lub spożywało płynne potrawy. Temperatura w pokoju powinna wynosić około 19 stopni Celsjusza, a wilgotność wahać się w granicach od 50 do 60%. Pokój, w którym przebywa dziecko, powinien być często wietrzony. Naturalnie na czas tej czynności przynosimy się z maluszkiem do innego pomieszczenia.
Co na katar bakteryjny – podsumowanie
Katar bakteryjny jest nieprzyjemną dolegliwością, zwłaszcza dla małych dzieci. Kolor kataru nie służy do określenia podłoża infekcji. W tym celu należy udać się do lekarza, który przeprowadzi wywiad i odpowiednie badania. Zwykle leczenie kataru bakteryjnego ogranicza się do łagodzenia jego objawów, a w uzasadnionych przypadkach lekarz podejmuje decyzję o podaniu antybiotyku.
Źródła:
1. E. Stanek-Misiąg, „Katar nasz powszechny”, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/wywiady/197503,katar-nasz-powszechny, Dostęp dn. 12-12-2024 r.
2. T. Nęcki, „Katar bakteryjny – jak go leczyć i jak się pozbyć bakteryjnego kataru?”, Wylecz to, https://wylecz.to/laryngologia/katar-bakteryjny-jak-go-leczyc-i-jak-sie-pozbyc-bakteryjnego-kataru/, Dostęp dn. 12-12-2024
3. W. Brühl, R. Brzozowski, „Vademecum lekarza ogólnego”, Wydanie II, wydaw. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1974 r., str. 722
Jestem miłośniczką świadomego odżywiania, ziół leczniczych i domowych sposobów na dbanie o zdrowie i urodę. Pasjonują mnie również tematy związane z prawidłową postawą ciała oraz zdrowiem i rozwojem dzieci. W tekstach, które przygotowuję dla Czytelników, zawieram merytoryczną wiedzę, popartą badaniami i materiałami źródłowymi. Dzielę się również swoim doświadczeniem, przepisami kulinarnymi i praktycznymi poradami. Zależy mi na tym, aby teoretyczna wiedza została „podana” w przystępny sposób i odnosiła się do naszego codziennego życia.
