Trzeci migdał u dziecka – przyczyny i leczenie
Trzeci migdał – co to jest?
Trzeci migdał to skupienie tkanki limfatycznej, w literaturze fachowej jest nazywany migdałkiem gardłowym (z łaciny tonsilla pharyngea). Znajduje się w miejscu przejścia sklepienia gardła w ścianę tylną. Jest usytuowany wysoko nad podniebieniem, gdzie przewody nosowe łączą się z gardłem. Co ciekawe często jest mylony z języczkiem, który bez problemu można dostrzec po otworzeniu ust. Lekarz, aby zobaczyć trzeci migdał, wykorzystuje specjalne lusterko laryngologiczne lub giętki endoskop bądź fiberoskop.
Po co nam migdałki?
Migdałek gardłowy rozwija się u człowieka dopiero po jego przyjściu na świat. A swój maksymalny rozmiar osiąga między 3. a 5. rokiem życia. Ma znaczący wpływ na odporność dziecka, ponieważ jest zbudowany z tkanki limfatycznej, która produkuje przeciwciała i niszczy drobnoustroje. Dodatkowo aktywnie zwalcza infekcje bakteryjne i wirusowe. Co warto podkreślić, po 7. roku życia trzeci migdałek zaczyna zanikać, a u większości nastolatków jest już słabo widoczny, by w kolejnych latach życia zupełnie zniknąć.
Przerośnięte migdałki u dzieci – przyczyny
Trzeci migdałek stanowi dla organizmu dziecka swoistą zaporę przed bakteriami i wirusami, które dostają się przez nos i gardło. To właśnie w jego tkance limfatycznej dochodzi do zwalczania infekcji. W efekcie czego migdałek staje się obrzęknięty oraz przerośnięty – jest to normalna reakcja podczas choroby. Zwykle po wyzdrowieniu dziecka migdałek wraca do swoich pierwotnych rozmiarów. A co w sytuacji, gdy infekcje mają charakter nawracający lub dziecko jest alergikiem? Dochodzi wówczas do częstego drażnienia tkanki limfatycznej, a migdałek gardłowy nie dość, że nie wraca do pierwotnego rozmiaru, to może jeszcze się dodatkowo powiększyć. Infekcja spowodowana agresywnym drobnoustrojem może wywołać stan zapalny w tkance migdałka. Przez co dochodzi do jego obrzęku oraz pojawienia się w nosogardle ropy, która utrudnia oddychanie i blokuje ujścia trąbek słuchowych. W następstwie czego może dojść do wysiękowego zapalenia ucha.
Trzeci migdał u dziecka objawy
Poniżej przygotowaliśmy zestawienie najczęstszych objawów przerostu trzeciego migdałka u dzieci:
- oddychanie ustami;
- spanie z otwartą buzią;
- podczas snu mogą pojawić się momenty bezdechu, chrapanie i kaszel;
- częste infekcje górnych dróg oddechowych oraz katar;
- mówienie z charakterystycznym nosowym brzmieniem;
- wysiękowe zapalenie uszu i powiązany z tym niedosłuch.
Trzeci migdał a zachowanie dziecka
Obrzęknięty migdałek może spowodować zauważalne zmiany w dotychczasowym zachowaniu naszego dziecka. Po pierwsze choroba może sprawić, że mały pacjent stanie się marudny, apatyczny, senny i zmęczony. Po drugie dziecko może mieć kłopoty z koncentracją i skupieniem uwagi. Kolejnymi objawami, które powinny zwrócić naszą uwagę, są ból głowy oraz mniejszy apetyt. Wymienione zmiany w zachowaniu dziecka są wywołane przez nieefektywne oddychanie, które w mniejszym stopniu dotlenia organizm oraz przez ból gardła podczas połykania.
Czy trzeci migdał jest niebezpieczny?
Przerośnięty trzeci migdał u dziecka może blokować jamę nosowo-gardłową, przez co mały pacjent zaczyna oddychać ustami i chrapać. Dodatkowo utrudnia lub uniemożliwia swobodne spłynięcie śluzu i ropy z nosa. Ponadto powoduje trudności w swobodnym oddychaniu, szczególnie podczas snu. Przewlekłe nawracające infekcje nadwyrężają odporność dziecka i osłabiają jego organizm. W zaawansowanym stadium przerost trzeciego migdałka u dziecka może przyczynić się nawet do zapalenia zatok, ropnego zapalenia gardła, a nawet zaburzeń wzrostu i rozwoju. Podczas nawracających problemów z trzecim migdałem należy udać się do pediatry i laryngologa. Lekarz, kierując się stanem pacjenta i przeprowadzonym wywiadem oraz badaniami podejmie decyzję, czy w danym przypadku przerost trzeciego migdałka jest niebezpieczny dla pacjenta.
Powiększony trzeci migdał u dziecka – leczenie
W wieku dziecięcym podczas infekcji trzeci migdałek może ulec powiększeniu. Z drugiej strony zwykle po ustąpieniu choroby samoistnie wraca do dawnych rozmiarów. Natomiast w sytuacji, gdy nadal jest powiększony, lekarz przepisuje preparaty obkurczające tkankę oraz antybiotyki zwalczające infekcję ogólnoustrojową, a także probiotyki dla dzieci. Stosowane są również glikokortykosteroidy donosowe, które działają przeciwzapalnie i wspierają udrożnienie nosa oraz zatok. Używane są także leki wspierające układ odpornościowy oraz leki na ból gardła. W przypadku nawracających infekcji, którym towarzyszy powiększony trzeci migdałek oraz spowodowane tym poważne objawy, lekarz może podjąć decyzję o usunięciu migdałka gardłowego. Taki krok jednak jest podejmowany w ostateczności, w pierwszej kolejności jest ordynowane leczenie farmakologiczne.
Czy usuwać trzeci migdał u dziecka?
Decyzję o usunięciu trzeciego migdałka za każdym razem podejmuje lekarz na podstawie przeprowadzonego wywiadu i znalezieniu przyczyny problemów zdrowotnych. Wskazaniem do leczenia chirurgicznego jest znaczna niedrożność nosa i gardła, która powoduje problemy z oddychaniem i bezdechy senne. Kolejnym powodem do usunięcia migdałka mogą być nawracające i przewlekłe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych, a także wysiękowe zapalenie ucha środkowego. Chirurgiczne wycięcie trzeciego migdałka, czyli adenoidektomia, może wiązać się z pewnym ryzykiem, dlatego jest stosowane jedynie w uzasadnionych medycznie przypadkach. Reasumując, to lekarz decyduje czy trzeci migdał trzeba usunąć.
Rekonwalescencja po usunięciu trzeciego migdałka u dziecka – jak wygląda?
Czas rekonwalescencji zależy od stopnia przerostu migdałka i ogólnego stanu zdrowia dziecka. Zwykle zajmuje od kilku dni do kilku tygodni. W pierwszych dniach po interwencji chirurgicznej dziecko odczuwa ból gardła i trudności w połykaniu. W związku z tym może mieć mniejszy apetyt, aby ułatwić jedzenie, zaleca się płynne potrawy bez ostrych przypraw i soli. Jedzenie nie powinno być gorące, kwaśne ani twarde. A do picia odradza się gazowane napoje. Podczas gojenia mogą pojawić się niewielkie krwawienia i jest to naturalny objaw. Dodatkowo odradza się przebywanie dziecka w pomieszczeniach, w których unosi się dym papierosowy. Na czas rekonwalescencji powinno unikać się wzmożonej aktywności fizycznej. Lekarz w celu uśnieżenia bólu gardła może przepisać leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, na przykład Ibufen dla dzieci. Po kilku tygodniach od adenoidektomii należy udać się do lekarza na wizytę kontrolną. Zwykle mali pacjenci wracają do formy po około 2 do 3 tygodni.
Trzeci migdał – odrastanie
Migdałek gardłowy wykazuje tendencje do odrastania po jego usunięciu, ale nie jest to zbyt częste zjawisko. Jego ponowne pojawienie się nie oznacza, że zabieg chirurgiczny został niestarannie przeprowadzony i że należy go powtórzyć. Może to być jedynie dowód na to, że organizm przywykł do tkanki limfatycznej w danym miejscu i próbuje ją odtworzyć. A decyzje o ponownym usunięciu migdałka każdorazowo podejmuje lekarz na podstawie stanu zdrowia dziecka i przeprowadzonych badań.
Źródła:
1. B. Gołąb, W. Z. Traczyk, „Anatomia i fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów farmacji”, wydaw. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, wydanie III zmieniona i uzupełnione, Warszawa 1986 r., str. 222-223
2. B. Skotnicka, „Przerost migdałków u dzieci”, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78423,przerost-migdalkow-u-dzieci, Dostęp dn. 11-09-2024 r.
3. B. Spock, „Dziecko – pielęgnowanie i wychowywanie”, wydaw. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1982 r., str. 448-449
4. „Trzeci migdał”, Otolaryngolodzy 24, https://otolaryngolodzy24.pl/usluga/laryngologia/trzeci-migdal/, Dostęp dn. 11-09-2024 r.
5. „Trzeci migdał u dziecka – przyczyny i leczenie”, Inter Med., https://inter-med.pl/trzeci-migdal-u-dziecka/, Dostęp dn. 11-09-2024 r.
6. U. Czyszewicz, „Co to jesy trzeci migdał?”, UM Warszawa, https://p154targowek.eduwarszawa.pl/brepo/panel_repo/2022/01/14/3swqyf/co-to-jest-trzeci-migdal.pdf, Dostęp dn. 11-09-2024 r.
7. „Usunięcie trzeciego migdała”, https://www.cmpromed.pl/usuniecie-trzeciego-migdala/, Dostęp dn. 11-09-2024 r.
Jestem miłośniczką świadomego odżywiania, ziół leczniczych i domowych sposobów na dbanie o zdrowie i urodę. Pasjonują mnie również tematy związane z prawidłową postawą ciała oraz zdrowiem i rozwojem dzieci. W tekstach, które przygotowuję dla Czytelników, zawieram merytoryczną wiedzę, popartą badaniami i materiałami źródłowymi. Dzielę się również swoim doświadczeniem, przepisami kulinarnymi i praktycznymi poradami. Zależy mi na tym, aby teoretyczna wiedza została „podana” w przystępny sposób i odnosiła się do naszego codziennego życia.
