Czym jest stulejka?
Co to jest stulejka?
Jest to stan spowodowany zwężeniem ujścia napletka, w wyniku którego występuje brak możliwości odprowadzenia go. U dzieci najczęściej występuje postać fizjologiczna, w której nie stwierdza się bliznowacenia i który w toku rozwoju chłopców nie wymaga interwencji medycznej. U dorosłych mężczyzn częściej zaobserowować można wtórne zwężenie lub bliznowacenie składające się na stulejkę patologiczną.
Do podstawowych objawów należy trudność lub całkowita blokada odprowadzenia napletka, trudności przy oddawaniu moczu polegające na zbieraniu się go pod napletkiem bądź wąski, niejednostajny strumień. Ponadto mogą występować nawracające zapalenia części końcowej prącia, jej podrażnienia a nawet pęknięcia skóry, które mogą prowadzić do wtórnych zakażeń bakteryjnych. U dorosłych mężczyzn we znaki daje się ból podczas stosunku lub przy wzwodzie.
Do przyczyn stulejki patologicznej należą m.in. nawracające infekcje narządów płciowych, szczególnie w okolicach prącia, urazy, podrażnienia, a także dermatoza oraz stan występujący na skutek chirurgicznego usuwania napletka.
Czy stulejka jest groźna?
Stulejka może, choć nie musi, stanowić zagrożenie dla zdrowia. U dzieci najczęściej ustępuje samoistnie i nie zaleca się obecnie rutynowo usuwać jej chirurgicznie. Nie należy również ściągać napletka na siłę, ponieważ może to prowadzić do pęknięć i powstawania blizn. W przypadku stulejki patologicznej, szczególnie występującej z bliznowaceniem, może dojść do powikłań.
Sytuacją, z którą należy udać się po poradę lekarską, są m.in. nawracające stany zapalne układu moczowego występujące w przebiegu zakażeń oraz przedłużające się zaburzenia mikcji oraz wspomniana wcześniej dermatoza zwiększająca ryzyko zwężenia ujścia cewki moczowej.
Stulejka w badaniach była powiązana z inwazyjnym rakiem prącia i ta zależność była wyższa niż u mężczyzn bez takiego wywiadu. Nie ma jednak istotnego powiązania z rakiem prącia nieinwazyjnym. Pamiętać jednak należy, że do czynników ryzyka tego typu nowotworu należą w głównej mierze też: palenie tytoniu, urazy prącia, niewielka aktywność fizyczna oraz kłykciny, zatem nie jest powiedziane, że sama stulejka może raka wywoływać. Nie została również ustalona przyczynowość w tym zakresie.
Stulejka – leczenie
U młodszych dzieci stulejka najczęściej dojrzewa samodzielnie i nie wymaga interwencji medycznej. W żadnym wypadku nie należy na siłę napletka odciągać.
Możliwe jest również leczenie maściami i kremami nawilżającymi bądź sterydowymi (również na receptę). Maści są mniej skuteczne w przypadku stulejki u osób dorosłych. Aplikację tego typu preparatów łączy się z delikatnym, stopniowym odciąganiem do momentu, w którym dalsze działanie wymagałoby użycia siły – w tym przypadku decydująca jest indywidualna granica komfortu. Niekiedy lekarze zalecają również delikatne odciąganie bez użycia farmaceutyków w celu zwiększenia elastyczności tkanek.
U niektórych osób, szczególnie u dorosłych mężczyzn, może być niezbędna interwencja chirurgiczna.
Maści na stulejkę u dzieci
Stulejka u dzieci i młodzieży, pomimo iż najczęściej jest fizjologiczna i może ustąpić samodzielnie, powinna być skonsultowana z lekarzem. Niegdyś typowo zalecane było leczenie chirurgiczne, obecnie jednak najczęściej wskazana jest obserwacja i ewentualne użycie maści emolientowych i nawilżających, a w razie szczególnej potrzeby – również sterydowych. W tym ostatnim przypadku, po zakończeniu krótkotrwałej kuracji może zostać zalecane kontynuowanie odciągania napletka z użyciem samego emolientu.
Jaka maść na stulejkę u dorosłych bez recepty?
U dorosłych mężczyzn stulejka najczęściej ma charakter patologiczny ze współwystępującym bliznowaceniem, zatem maści dostępne bez recepty mogą okazać się niewystarczające. Dorosły pacjent uskarżający się na stulejkę powinien udać się w pierwszym kroku do lekarza po poradę, ponieważ stulejka statystycznie u nich niesie większe ryzyko powikłań i może wymagać leczenia chirurgicznego lub mocniejszych sterydów.
Stulejka – maści sterydowe
Glikokortykosteroidy stosowane miejscowo mają za zadanie zmniejszyć lub wyeliminować stan zapalny oraz występujący wraz z nim obrzęk okolicy napletka, co docelowo ma stopniowo ułatwiać jego odciąganie bez użycia siły. Dzięki temu poprawia się podatność skóry na rozciąganie i staje się ona bardziej elastyczna. Kuracja z użyciem maści sterydowych powinna trwać kilka tygodni i być łączona z delikatnym rozciąganiem. Takie zalecenie może zostać wydane w pierwszej linii lub w sytuacji, gdy maści nawilżające są niewystarczające.
Usuwanie stulejki chirurgicznie
Usunięcie stulejki może odbywać się chirurgicznie z zachowaniem (preputioplastyka) lub całkowitym usunięciem napletka (obrzezanie). Drugi przypadek zalecany może być u pacjentów, u których stulejka ma charakter nawracający i towarzyszą jej stany zapalne wraz z objawami.
Zabieg odbywa się u dzieci w znieczuleniu ogólnym, a u dorosłych niekiedy w znieczuleniu miejscowym, sedacją bądź w znieczuleniu ogólnym. Czas trwania samego zabiegu nie jest długi – trwa on najczęściej do godziny, ale zależy to od typu zabiegu i efektu, który ma zostać osiągnięty. Można go wykonać w ramach NFZ lub w ośrodkach prywatnych, a jeśli nie dochodzi do powikłań, pacjent często może tego samego dnia wrócić do domu (jest to tzw. chirurgia jednego dnia).
U dzieci po zabiegu może przez kilka dni utrzymywać się niewielki obrzęk, który jednak nie powinien rosnąć i nosić znamion infekcji. Towarzyszą mu dolegliwości bólowe, na które można stosować standardowe środki przeciwbólowe, jak paracetamol oraz ibuprofen (w zależności od indywidualnych zaleceń i masy ciała u dzieci). Zaleca się utrzymywać miejsce zabiegu suche i czyste przez dobę, a po tym czasie może zostać zalecone stosowanie maści ochronnej w celu zmniejszenia podrażnienia. Zaleca się unikania aktywności fizycznej wymagającej uciskania krocza, jak np. jazdy na rowerze, zabawek typu skoczki czy jeździki a także innego ruchu w stopniu intensywnym. W przypadku plastyki a nie pełnego obrzezania może również zostać zalecone delikatnie odprowadzanie pozostałości napletka, ale wyłącznie po upłynięciu wskazanego przez lekarza czasu.
U dorosłych również wystepuje pozabiegowy obrzęk i ból do ok. 10 dni po zabiegu. Należy również zwrócić uwagę na typ stosowanej bielizny – powinna być wykonana z przewiewnych, naturalnych materiałów, nie uciskać, ale dobrze podtrzymywać. Pierwsza doba powinna przebiegać bez prysznica czy kąpieli, a po tym czasie ważne jest bardzo delikatne mycie i osuszanie operowanych rejonów. Wystawienie zwolnienia od pracy jest częste, najczęściej ok. 1-2 tygodni i zaleca się ograniczenie aktywności fizycznej oraz ruchowej w domu do kilku tygodni.
Dorośli mężczyźni po zabiegu mogą wrócić do sprawności seksualnej po 4-6 tygodniach czyli po pełnym wygojeniu rany.
W domu należy zwrócić szczególną uwagę na możliwe oznaki powikłań:
- krwawienie z prącia inne niż ranka po zabiegu, sączenie, narastanie powyższych objawów
- oznaki zakażenia rany: wydzielina ropna, nieprzyjemny zapach, gorączka, rosnące zaczerwienienie, ból i obrzęki
- zatrzymanie / utrudnione oddawanie moczu – konieczna jest w tym przypadku pilna konsultacja z lekarzem
- obrzęk wywołany uciskiem opatrunku, który może pojawić się w domu – należy szybko zwrócić się do lekarza w celu jego zmiany.
W dłuższej perspektywie niepokoić mogą również nawroty zwężenia (szczególnie po zabiegach plastycznych – wtedy może zostać zalecony zabieg całkowitego usunięcia napletka).
Laserowe leczenie stulejki
W niektórych prywatnych ośrodkach służby zdrowia możliwe jest poddanie się laserowemu leczenia stulejki. Lasera używa się w obu typach zabiegów – zarówno obrzezaniu, jak i preputioplastyce. Zabieg wykonany tą metodą charakteryzuje się mniejszym krwawieniem, ponieważ wiązka przy okazji koaguluje naczynia krwionośne. Z tego względu u wielu osób czas rekonwalescencji jest krótszy, a także pacjentom doskwiera mniej dolegliwości bólowych.
Czy stulejka może wrócić?
Stulejka może wracać jako skutek nieefektywnego leczenia, powikłania zabiegu.
Po leczeniu maściami sterydowymi zaleca się dalsze odciąganie napletka za pomocą emolientów w celu zmniejszenia ryzyka nawrotów. Chodzi w tym przypadku o utrzymanie ruchomości napletka po zaprzestaniu aplikacji substancji stricte leczniczej.
Zdarza się, że stulejka powraca po preputioplastyce i w takim przypadku pacjentom zaleca się już zabieg całkowitego usunięcia napletka.
W przypadku obrzezania stulejka jako taka może nie wrócić, ale jeśli jej pierwotną przyczyną była np. dermatoza, może ona obejmować cewkę moczową i jej ujście. Wtedy może być potrzebne wykonanie zabiegu poszerzającego ujście, by nie dopuścić do zatrzymania moczu.
Do jakiego lekarza się udać?
W przypadku dzieci najprościej będzie udać się do lekarza rodzinnego lub pediatry. Można również opowiedzieć o swoich podejrzeniach lekarzowi podczas rutynowej wizyty szczepiennej. Meduk oceni wtedy stopień zwężenia napletka oraz sprawdzi, czy występuje bliznowacenie i zaleci leczenie domowe lub da skierowanie do chirurga bądź urologa dziecięcego.
Osoby dorosłe mogą rzecz jasna udać się do lekarza rodzinnego, ale z uwagi na najczęściej występujący typ stulejki i tak najpewniej nie uniknie się wizyty u urologa lub chirurga. Medyk w POZ może zatem wypisać skierowanie do specjalisty w ramach NFZ lub można odbyć wizytę prywatnie bez skierowania.
Zarówno u pacjentów młodych, jak i dorosłych, jeśli doszło do zatrzymania napletka za żołędzią, najlepiej udać się na Szpitalny Oddział Ratunkowy. Stan nazywany parafimozą powoduje upośledzenie krążenia krwi oraz odpływu żylnego, zwiększa ryzyko niedokrwienia oraz martwicy, a do najpoważniejszych należą chociażby zakażenie i sepsa oraz nawet konieczność amputacji prącia. Po pomoc medyczną należy udać się w tym przypadku najszybciej jak to możliwe.
Czy można żyć ze stulejką?
Stulejka to stan, który nie tylko utrudniać może higienę na co dzień, lecz również powodować dolegliwości bólowe i zwiększać ryzyko infekcji. Kwestia sposobu leczenia zmieniła się w ciągu ostatnich kilku lat – u dzieci nie zaleca się rutynowo leczenia chirurgicznego, natomiast u dorosłych coraz popularniejsze staje się laserowe jej usuwanie. U wielu osób leczenie przynosi trwałe efekty, chociaż nawroty się zdarzają. Jedno wiadomo na pewno: stulejka, niezależnie od wieku osoby, która się z nią zmaga, powinna zostać skonsultowana z lekarzem, a do zaleceń należy się bezwzględnie stosować. Niewskazane jest również samodzielne odciąganie napletka na siłę, ponieważ może mieć to przykre dla zdrowia konsekwencje.
Ten tekst został napisany w celu informacyjnym i nie zastępuje konsultacji z lekarzem.
Tworzymy zespół ekspertów i pasjonatów tematyki zdrowotnej, dietetycznej i kosmetologicznej. W pisaniu opieramy się na aktualnej wiedzy medycznej, zaleceniach i badaniach naukowych. Przede wszystkim, nie ustajemy w edukowaniu się, aby dostarczyć naszym Czytelnikom jak najszersze i najaktualniejsze informacje z zakresu zdrowia i urody.
