Obniżona odporność u dziecka i dorosłych – przyczyny oraz przeciwdziałanie
Co to jest odporność?
Odporność to nic innego jak zdolność naszego organizmu do obrony przed działaniem szkodliwych czynników. Warto podkreślić, że na jej efektywność ma wpływ działanie szpiku kostnego, śledziony, grasicy, węzłów chłonnych i migdałków. Wytwarzane są w nich komórki odpornościowe i przeciwciała, które odpowiadają za walkę z patogenami. Istotna dla naszego zdrowia jest również kondycja fizjologicznej flory bakteryjnej, błon śluzowych i skóry. W przypadku spadku odporności jesteśmy narażeni na zwiększoną podatność na różnego typu infekcje i cięższy ich przebieg. W takiej sytuacji zalecamy odpoczynek i stosowanie preparatów na odporność – najlepiej w porozumieniu z lekarzem.
Obniżona odporność przyczyny
Stan zdrowia w dużej mierze zależy od naszego stylu życia. Stresujące sytuacje w pracy czy w domu, pośpiech lub dieta uboga w witaminy i minerały nie wpływają pozytywnie na nasz układ immunologiczny. Kolejnym ważnym aspektem jest niedobór snu. Jego powody mogą być różne – praca zmianowa, nocne imprezy, uzależnienie się od telefonu, czy niski poziom melatoniny. Niewyspane i zmęczone osoby mają nie tylko problemy z koncentracją, ale i są bardziej narażone na ataki drobnoustrojów. Spadek odporności może być też spowodowany przez nadużywanie antybiotyków, które niszczą nie tylko chorobotwórcze bakterie, ale też te, które są dobre dla naszego zdrowia. Przebyte ciężkie zakażenia wirusowe i bakteryjne, a także nadużywanie alkoholu i tytoniu również osłabiają reakcje obronne organizmu.
Obniżona odporność u dziecka
Układ immunologiczny w pierwszych latach życia młodego człowieka jest jeszcze niewykształcony. Przez to dziecko chodzące do żłobka czy przedszkola może nawet do 14 razy w roku chorować i wcale to nie oznacza, że cierpi na brak odporności. Najczęściej będzie się wtedy zmagać z katarem i przeziębieniem, grypą, anginą czy infekcjami ucha. Podczas każdej choroby układ odpornościowy uczy się i wytwarza przeciwciała. Ten proces niestety długo trwa i należy się uzbroić w cierpliwość.
Niedobory odporności – definicja i rodzaje
O niedoborze odporności mówimy wtedy, gdy nasz układ immunologiczny w ograniczonym zakresie, a w skrajnych wypadkach zupełnie nie chroni organizmu przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. W takiej sytuacji możemy zaobserwować nawracające zakażenia, zaburzenia autoimmunologiczne, alergie, a nawet mutacje prowadzące do powstania nowotworu. Niedobory odporności możemy podzielić na dwa rodzaje.
Pierwotne niedobory odporności
To zaburzenie układu odpornościowego jest uwarunkowane genetycznie. Szacuje się, że występują u 1/2000 do 1/3000 żywo urodzonych dzieci. Ich przebieg może być ciężki, prowadząc do złożonych niedoborów, których nieleczenie może skutkować śmiercią w okresie niemowlęcym. Podczas pierwotnego niedoboru odporności występuje niedobór IgA.
Wtórne niedobory odporności
Są to zaburzenia w działaniu układu odpornościowego pojawiające się w wyniku aktywności bodźców zewnętrznych lub towarzyszą niektórym chorobom. Wyróżnia je to, że mogą ustąpić po usunięciu ich przyczyn.
Choroby obniżające odporność
Układ immunologiczny może być nadwyrężony przez przebieg niektórych chorób. Oto niektóre z nich:
- alergia
- cukrzyca
- mononukleoza
- HIV i AIDS
- schorzenia tarczycy
- choroby autoimmunologiczne
- nowotwory.
Co na wzmocnienie odporności?
Suplementacja
Istnieje wiele sposobów na wzmocnienie swojego układu immunologicznego. Jednym z nich jest skorzystanie z suplementów na odporność. Zachęcamy, aby zwrócić uwagę na te z witaminą D3 i C, a także z kwasami omega-3, oraz z wyciągami z aronii, czarnego bzu, jagód goji, aceroli, czy echinacei. Przed skorzystaniem z takich produktów zalecamy jednak konsultacje z lekarzem, który znając nasz stan i przyjmowane leki, dobierze optymalne dla nas suplementy.
Dieta
Jak zwiększyć swoją odporność domowymi sposobami? Zacznijmy od wzbogacenia swojej diety w naturalne probiotyki w postaci kiszonek czy fermentowanych napoi mlecznych. Sięgajmy częściej po świeże owoce i warzywa. Czosnek i cebula z uwagi na swoje bakteriobójcze właściwości są zaliczane do naturalnych antybiotyków – pamiętajmy o nich, przygotowując posiłki.
Ruch
Kolejnym ważnym aspektem w walce z osłabieniem odporności jest też regularna aktywność fizyczna – to nie musi być coś spektakularnego, wystarczy codzienny spacer, jazda na rowerze czy nordic walking. Ruch dotleni nasz mózg, sprawi, że mięśnie i stawy zaczną pracować. Inną możliwością jest hartowanie organizmu, ale tylko w sytuacji, gdy nic nam nie dolega.
Sen
Należy również nadmienić, że odpowiednia dawka snu jest również istotna dla naszego zdrowia. Odpoczynek nocny jest idealną okazją do regeneracji naszego organizmu. A jego niedobór może spowodować, że staniemy się bardziej podatni na infekcje. Optymalną temperaturą do zaśnięcia jest około 19 stopni Celsjusza. Przed snem zrezygnujemy ze zbędnych rozpraszaczy, czyli oglądania telewizji i przeglądania telefonu.
Słaba odporność – konsekwencje
Osoby, które cierpią na słabą odporność i zastanawiają się, jak nie chorować w sezonie infekcyjnym? Mimo środków ostrożności mają większą podatność na zarażanie się poprzez kontakt z innymi chorymi lub zainfekowanymi powierzchniami. Do najczęstszych chorób, na które zapadają, można zaliczyć: przeziębienie i katar, zapalenie zatok, infekcje intymne, zakażenie dróg moczowych, alergie, afty oraz zapalenie dziąseł. Dodatkowo może występować u nich dłuższe gojenie się ran i zaburzenia układu pokarmowego oraz problemy z koncentracją i zmęczenie, mimo przespania całej nocy.
Badania na odporność – diagnostyka
W sytuacji, gdy mimo najwyższej dbałości o swój układ odpornościowy on nadal nas zawodzi, możemy udać się po poradę do lekarza pierwszego kontaktu lub od razu mówić się na wizytę do immunologa. Po przeprowadzonym wywiadzie lekarz skieruje nas na dodatkowe badania – najczęściej morfologię krwi, w celu zbadania stężenia IgG, IgA, IgM i p/anty Hbs. Dzięki temu dowiemy się, czy ilość naszych komórek odpornościowych mieści się w normie. W razie wątpliwości lekarz zleci dalsze badania.
Źródła:
1. E. Nowak, „Niedobory odporności – objawy, badania, leczenie”, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/hematologia/choroby/273884,niedobory-odpornosci, Dostęp dn. 14-08-2024 r.
2. „Obniżona odporność – przyczyny i objawy obniżonej odporności”, Diagnostyka, https://diag.pl/pacjent/artykuly/obnizona-odpornosc-przyczyny-i-objawy-obnizonej-odpornosci/#8-Obnizona-odpornosc-diagnostyka, Dostęp dn. 14-08-2024 r.
3. „Obniżona odporność u dzieci i dorosłych – przyczyny i objawy”, Nowa Farmacja, https://www.nowafarmacja.pl/blog/obnizona-odpornosc-u-dzieci-i-doroslych-przyczyny-i-objawy, Dostęp dn. 14-08-2024 r.
4. „Pierwotne i wtórne niedobory odporności” , DMKS, https://www.dkms.pl/dawka-wiedzy/o-nowotworach-krwi/pierwotne-wtorne-niedobory-odpornosci, Dostęp dn. 14-08-2024 r.
5. „Spadek odporności – przyczyny i konsekwencje. Jak wzmocnić odporność?”, PZU, https://zdrowie.pzu.pl/poradnik-o-zdrowiu/szczegoly/spadek-odpornosci-przyczyny-i-konsekwencje-jak-wzmocnic-odpornosc, Dostęp dn. 14-08-2024 r.
Jestem miłośniczką świadomego odżywiania, ziół leczniczych i domowych sposobów na dbanie o zdrowie i urodę. Pasjonują mnie również tematy związane z prawidłową postawą ciała oraz zdrowiem i rozwojem dzieci. W tekstach, które przygotowuję dla Czytelników, zawieram merytoryczną wiedzę, popartą badaniami i materiałami źródłowymi. Dzielę się również swoim doświadczeniem, przepisami kulinarnymi i praktycznymi poradami. Zależy mi na tym, aby teoretyczna wiedza została „podana” w przystępny sposób i odnosiła się do naszego codziennego życia.
