Nitkowanie zębów – dlaczego warto i jak robić to prawidłowo?
Zadbany uśmiech to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim codziennej, dokładnej higieny jamy ustnej. Choć większość z nas pamięta o szczotkowaniu, to często zapominamy o równie ważnym kroku – nitkowaniu zębów. W dalszej części artykułu wyjaśniamy, dlaczego to tak istotne.
Co daje nitkowanie zębów?
Regularne nitkowanie zębów zmniejsza ryzyko stanów zapalnych dziąseł i może ograniczać rozwój próchnicy oraz chorób przyzębia. Dodatkowo wspomaga utrzymanie czystości w jamie ustnej i świeżego oddechu, zwłaszcza w połączeniu z codziennym szczotkowaniem. Co więcej, prawidłowa higiena jamy ustnej pozytywnie wpływa na ogólny stan zdrowia – badania sugerują, że może ona obniżać ryzyko chorób serca i pomagać w utrzymaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi u osób z cukrzycą.
Jak prawidłowo nitkować zęby?
Używanie nici dentystycznej pozornie może wydawać się trudne. Z drugiej strony to prosta czynność, która wymaga odrobiny cierpliwości i praktyki. Poniżej przedstawiliśmy schemat, który może być pomocny podczas pierwszego nitkowania zębów.
Krok 1
Wyjmijmy z opakowania około 45 cm nici dentystycznej i owińmy ją na palce wskazujące obu dłoni, tak aby pomiędzy nimi pozostał wolny odcinek o długości około 5 centymetrów. Następnie naciągnijmy nić, tak aby stała się napięta.
Krok 2
Delikatnie wsuńmy nić pomiędzy zęby i przesuwajmy ją w kierunku dziąsła, aż poczujemy opór. Nie wkładamy w to zbyt dużo siły, aby nie skaleczyć miękkich tkanek. Dzięki temu unikniemy bólu dziąseł po nitkowaniu.
Krok 3
Teraz owijamy nić wokół podstawy każdego zęba tak, aby przypominała kształtem literę C. Ruchem posuwisto-zwrotnym przesuwajmy nić w kierunku szczytu zębów. I tak postępujmy z każdym kolejnym zębem. Regularnie przesuwajmy nić między palcami, aby czyścić zęby tylko jej czystym odcinkiem.
Krok 4
Po wyczyszczeniu wszystkich zębów, również tych z tyłu, wyrzućmy zużytą nić, a następnie wyszczotkujmy zęby. Na zakończenie możemy też użyć płynu do płukania ust.
Kiedy nitkowanie zębów – przed czy po szczotkowaniu?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, kiedy nitkować zęby. Z praktycznego punktu widzenia wielu specjalistów zaleca nitkowanie jako pierwszy krok. Usunięcie resztek jedzenia i płytki bakteryjnej przed sięgnięciem po szczoteczkę pozwala paście dotrzeć do trudniej dostępnych miejsc.
Z drugiej strony, dla niektórych osób nitkowanie to raczej ostatni etap codziennej higieny jamy ustnej. Oba podejścia mają swoje zalety i trudno jednoznacznie wskazać, które z nich jest lepsze.
Jak często nitkować zęby?
Specjaliści zalecają, aby nitkować zęby przynajmniej raz dziennie. Niektórzy robią to po każdym posiłku – to skuteczny sposób na utrzymanie wysokiego poziomu higieny i ograniczenie ryzyka próchnicy.
Nitkowanie wymaga spokoju i chwili skupienia, co nie zawsze jest łatwe – szczególnie rano. Niezależnie jednak od pory dnia, najważniejsze są systematyczność i dokładność – to one decydują o skuteczności codziennej pielęgnacji zębów.
Jaką nić dentystyczną wybrać?
Jaka nić dentystyczna będzie najlepsza dla naszych potrzeb? Oto kilka najpopularniejszych rodzajów:
- nić woskowana – ma delikatną warstwę wosku, dzięki czemu łatwo przesuwa się między zębami. To dobry wybór dla osób, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z nitkowaniem. Jest łagodna i prosta w użyciu.
- nić niewoskowana – nieco cieńsza i bardziej wytrzymała. Świetnie sprawdzi się u osób z bardzo ciasnymi przestrzeniami między zębami, gdzie nić musi być precyzyjna i odporna na zerwanie.
- nić z dodatkami aktywnymi – może zawierać fluor, hydroksyapatyt lub naturalne ekstrakty ziołowe. Taka nić wspomaga codzienną higienę jamy ustnej, działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie, a przy tym pomaga chronić zęby przed próchnicą.
- taśmy dentystyczne – szersze niż tradycyjne nici, zapewniają lepszą kontrolę podczas użycia. Polecane szczególnie dzieciom oraz osobom, które dopiero uczą się prawidłowego nitkowania.
Jak nitkować zęby z aparatem?
Utrzymanie higieny jamy ustnej przy aparacie ortodontycznym może być sporym wyzwaniem – tradycyjne nitkowanie bywa wtedy niewygodne, a czasem wręcz niemożliwe. W takich przypadkach stomatolodzy często polecają irygator. Urządzenie za pomocą cienkiego strumienia wody pod ciśnieniem usuwa resztki pokarmu i płytkę nazębną z trudno dostępnych miejsc, takich jak przestrzenie międzyzębowe czy okolice zamków aparatu.
To wygodna alternatywa dla nici dentystycznych, szczególnie przy noszeniu stałego aparatu.
Nitkowanie zębów u dzieci – czy jest bezpieczne?
Polskie Stowarzyszenie Stomatologii Dziecięcej zaleca wprowadzanie nici lub taśm dentystycznych u dzieci w wieku od 8 do 10 lat – to moment, gdy rozwijają się odpowiednie umiejętności manualne, pozwalające na samodzielne i bezpieczne nitkowanie.
W przypadku młodszych dzieci, już na etapie uzębienia mlecznego, higienę przestrzeni międzyzębowych powinni przejmować rodzice. Szczególną uwagę warto poświęcić powierzchniom międzyzębowym stałych trzonowców, które są szczególnie narażone na próchnicę.
Podsumowanie
Nitkowanie zębów to jeden ze sposobów pielęgnacji jamy ustnej – usuwa resztki jedzenia i płytkę bakteryjną z miejsc, do których nie dociera szczoteczka. Regularne stosowanie nici dentystycznej poprawia higienę jamy ustnej i wspiera świeży oddech. Niezależnie od rodzaju używanej nici, kluczowe są systematyczność i delikatność. To prosty nawyk, który warto wprowadzić również u dzieci.
Tekst ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji ze stomatologiem.
Źródła:
1) „Bad Breath”, Mayo Clinic, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bad-breath/diagnosis-treatment/drc-20350925, dostęp dn. 25.07.2025 r.
2) E. Miąsik, „Jak prawidłowo nitkować zęby? Co daje?”, PSHS, https://pshs.pl/jak-prawidlowo-nitkowac-zeby-co-daje/, dostęp dn. 25.07.2025 r.
3) Y. Zhang, S.G. Leveille, S. M. Camhi, „Association of oral care with periodontitis and glycemic control among US adults with diabetes”, BMC Oral Health, https://bmcoralhealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12903-023-03580-0, dostęp dn. 25.07.2025 r.
4) „Zalecenia w zakresie higieny jamy ustnej dla dzieci i młodzieży w kolejnych grupach wiekowych”, Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej, https://ptsd.net.pl/wp-content/uploads/2017/05/Zalecenia_w_zakresie_higieny_jamy_ustnej_dla_dzieci_i_mlodziezy_w_kolejnych_grupach_wiekowych.pdf, dostęp dn. 25.07.2025 r.
Jako copywriter specjalizuję się w popularyzacji wiedzy o profilaktyce zdrowia, chorobach, metodach leczenia i fitoterapii. Od lat zgłębiam właściwości ziół i ich praktyczne zastosowanie. Tworzę również treści o pielęgnacji dzieci i dorosłych, opierając się na publikacjach naukowych oraz sprawdzonych źródłach. Jestem autorką poradnika „Bez marnowania. Kuchnia zero waste”, w którym promuję świadome podejście do odżywiania i codziennych wyborów. Moim celem jest przekazywanie rzetelnych informacji w przystępny sposób, by wspierać Czytelników w świadomym dbaniu o zdrowie.
