Światowy dzień walki z AIDS – to trzeba wiedzieć

Chociaż wiedzę na temat wirusa HIV i AIDS posiadamy z każdym rokiem coraz większą, a prace nad opracowaniem skutecznej szczepionki nieprzerwanie trwają, statystyki w Polsce wyglądają zatrważająco. W 2022, według danych, miał miejsce dwukrotny wzrost zarejestrowanych nowych zachorowań w porównaniu z rokiem poprzednim. Właśnie dziś, w Światowy Dzień AIDS warto odpowiedzieć merytorycznie na kilka pytań, które z pewnością kłębią nam się w głowie.

Co to jest AIDS i HIV?

MIT: Zakażenie wirusem HIV dotyka tylko osób o niskim statusie społecznym.

FAKT: Absolutnie nie. Zakażenie wirusem HIV może dotknąć każdego, w każdym wieku, o różnorodnym dochodzie i pozycji społecznej.

MIT: HIV jest tym samym, co AIDS

FAKT: Nie, HIV to wirus upośledzonej odporności. W przypadku zakażenia musi minąć dość długi czas, zanim będziemy mieć do czynienia z chorobą – AIDS. Od momentu zakażenia jest czas na powstrzymanie replikacji wirusa, co zdecydowanie wydłuża życie, poprawia rokowania i umożliwia wdrożenie odpowiednich dla siebie zmian w stylu życia.

MIT: Zakażenie/chorobę widać na pierwszy rzut oka

FAKT: Po osobie zakażonej nie widać, ze jest zakażona. Nie ma ona obowiązku informowania swojego otoczenia o swoim stanie, ale ma obowiązek prawny poinformowania o nim swojego partnera seksualnego. Za niedopełnienie tego obowiązku grożą poważne konsekwencje.

MIT: HIV zarazimy się drogą kropelkową

FAKT: Nie, jest to nieprawda. O ile w ślinie, wydzielinie z nosa czy z gardła nie ma krwi, a także nie dostanie się ona do naszego krwiobiegu, nie zarazimy się HIV tak, jak inną infekcją wirusową.

Profilaktyka AIDS i HIV

MIT: Zakazić można się przebywając z innym zakażonym

FAKT: Nie. Nie zakazimy się przebywając w jednym pomieszczeniu z inną zakażoną osobą, przytulając ją, korzystając wspólnie z przedmiotów. Aby doszło do zakażenia, musi dojść do przemieszczenia krwi zakażonej osoby do krwiobiegu osoby zdrowej.

Zakazić się możemy:

• przez kontakty seksualne niezabezpieczone i kontakt z potencjalnie zakażonymi płynami ustrojowymi: ejakulatem, spermą czy wydzieliną pochwową
• od matki podczas ciąży, porodu czy karmienia piersią. Z tego względu kobietom w ciąży proponuje się badania na wykrycie HIV do 10 tygodnia ciąży – dzięki wykryciu można podjąć działania minimalizujące ryzyko zakażenia wertykalnego (matka-dziecko)
• przez stosowanie wspólnych strzykawek z zakażonym

MIT: Zdarzenie potencjalnie niebezpieczne automatycznie oznacza zakażenie

FAKT: Niekoniecznie. Gdy dojdzie do zdarzenia potencjalnie niebezpiecznego, możemy zgłosić się do szpitala zakaźnego lub poradni leczenia ARV w celu otrzymania leków antyretrowirusowych. Wdrożenie ich odpowiednio szybko może całkowicie zatrzymać rozprzestrzenianie się wirusa w organizmie i wyeliminowanie zagrożenia. Ważne są godziny. Powinniśmy zgłosić się do takiej placówki, gdy:

• ktoś nas skaleczy i podejrzewamy, że krew zakażonej osoby mogła zostać przeniesiona na naszą ranę
• mamy uzasadnioną wątpliwość co do warunków higienicznych i używania jednorazowych przyrządów w gabinetach kosmetycznych i tatuażu
• uważamy, że ktoś zakażony mógł używać naszych osobistych przedmiotów – golarki, szczoteczki do zębów mających potencjalnie kontakt z naszą i ich krwią
• gdy mieliśmy kontakt seksualny z osobą potencjalnie zakażoną, bez zabezpieczenia.

Dzień Walki z AIDS – jak leczyć zakażenie i chorobę?

MIT: Wynik pozytywny oznacza wyrok śmierci.

FAKT: Lekarze dysponują obecnie skutecznymi sposobami zaleczania zakażenia HIV. Leki antyretrowirusowe hamują lub spowalniają replikację wirusa, dzięki czemu chory może prowadzić całkowicie normalne życie i nie stanowić zagrożenia dla swojego otoczenia. Może w pełni uczestniczyć w życiu społecznym.

Leczenie może odbywać się w formie codziennie przyjmowanych tabletek lub leków długodziałających we wlewach dożylnych. Ten drugi schemat jest jednak, póki co, zarezerwowany dla osób, które z uwagi np. na pracę czy specyficzne warunki zdrowotne, nie mogą przyjmować codziennie tabletek. Ponadto trwają badania nad nowatorską metodą leczenia komórkami macierzystymi.

Co istotne, wynik pozytywny jest następnie potwierdzany w wyspecjalizowanym laboratorium metodą Western Blot, aby wyeliminować ryzyko wyniku fałszywie pozytywnego. Jeśli potwierdzony wynik jest faktycznie pozytywny, załamanie to najgorsza droga, którą można obrać, ponieważ nadal trwają badania nad skuteczną szczepionką na HIV i lekiem eliminującym wirusa z organizmu.

MIT: Badanie HIV jest bolesne i długo trwa

Badanie w kierunku diagnostyki HIV jest krótkie, ale może powodować dyskomfort u osób, które generalnie nie przepadają za badaniami krwi. Ponadto, jeśli poddajemy mu się w punkcie diagnostyczno-konsultacyjnym, wyspecjalizowanym właśnie w tym celu, odbędzie się rozmowa ze specjalistą, który przeprowadzi z nami wywiad i zaoferuje działania edukacyjne. Wszystko to, jednak, odbywa się anonimowo.