Przemijający atak niedokrwienny – czy zagraża życiu i zdrowiu?
Co to jest TIA?
Przemijający atak niedokrwienny (transient ischemic attack) nazywany bywa mini-udarem, ponieważ w jego przebiegu dochodzi do krótkotrwałego przerwania przepływu krwi w naczyniu do określonej części mózgu. Objawy TIA są podobne do tych przy udarze niedokrwiennym, tj. osłabienie i drętwienie jednej połowy ciała, utrudniona i niezrozumiała mowa, zawroty głowy oraz częściowa utrata wzroku.
TIA a udar niedokrwienny i krwotoczny
Podstawową różnicą pomiędzy przemijającym atakiem niedokrwiennym a udarem niedokrwiennym jest, zgodnie z nazwą, przemijalność jego objawów. TIA nie powoduje najczęściej trwałych zmian i przechodzi samoistnie w ciągu kilku minut do kilku godzin. Taka sytuacja nie ma miejsca w przypadku faktycznego udaru niedokrwiennego.
TIA różni się od udaru krwotocznego tym, że w drugim przypadku dochodzi do pęknięcia naczynia i wylewu krwi do przestrzeni poza nim. W konsekwencji do czynienia mamy z obrzękiem tkanki mózgowej, niekiedy z wytworzeniem się skrzepu. Ogólnie przy udarze krwotocznym jest krótsze okienko czasowe do odpowiedniej reakcji niż przy udarze niedokrwiennym i ataku przejściowym.
TIA – przyczyny
TIA może wynikać z zablokowania naczynia krwionośnego w mózgu przez skrzep, płytkę kostną czy innego rodzaju materiał (np. blaszkę miażdżycową). Skrzepy mogą formować się w naczyniu lub podróżować do niego z innych obszarów ciała, np. z serca lub odczepić się od blaszki czy skrzepu w aorcie brzusznej.
Przyczyną występowania przejściowego ataku niedokrwiennego może być również migotanie przedsionków – stan, w którym nieregularny rytm serca może wspomagać powstawanie skrzepów w mięśniu sercowym. W nieco rzadszych przypadkach TIA może wynikać z niewydolności serca z uwagi na mniejszy dopływ krwi i tlenu do mózgu. Inną potencjalną przyczyną TIA jest zwężenie naczyń krwionośnych w mózgu.
Czynnikami ryzyka występowania TIA są m.in. otyłość, choroby serca, cukrzyca, czy nadciśnienie i wysoki poziom cholesterolu we krwi. Leczenie tych stanów w odpowiedni sposób pomoże w profilaktyce przemijającego ataku niedokrwiennego.
Podejrzenie TIA
W przypadku podejrzenia wystąpienia przemijającego ataku niedokrwiennego niezbędne jest podjęcie natychmiastowych kroków, niezależnie od czasu trwania objawów oraz ich ustąpienia. Każdy taki atak może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, a u wielu osób jest to również zwiastun przyszłego udaru niedokrwiennego.
Dlatego nawet jeśli symptomy są przejściowe i nie mają innej bezpośredniej przyczyny (np. choroby neurologicznej powodującej niedowłady lub migreny), należy zgłosić się na SOR w przypadku ustąpienia objawów lub wezwać karetkę, jeśli nadal się utrzymują. Nie należy samodzielnie wsiadać do samochodu, ponieważ nigdy nie wiemy, czy atak w jakikolwiek sposób nie upośledził naszej zdolności do kierowania pojazdem. W takim przypadku najlepiej jest poprosić kogoś zaufanego o podwiezienie nas do szpitala lub po prostu wezwanie taksówki.
Jeżeli jesteśmy w stanie, powinniśmy zanotować godzinę wystąpienia objawów oraz czas ich trwania. Dzięki temu, jeśli się one utrzymują, lekarze będą w stanie ocenić powagę sytuacji i stwierdzić, czy nie wystąpił faktyczny udar mózgu niedokrwienny. Jeżeli jesteśmy w domu sami, objawy nie ustępują, ale jesteśmy w stanie podejść do drzwi, możemy je otworzyć dla pracowników służby zdrowia, a następnie powinniśmy usiąść w bezpiecznej pozycji niegrożącej upadkiem (np. z krzesła – fotel, kanapa czy nawet podłoga będzie w tym przypadku stabilniejszą opcją).
- leki przeciwpłytkowe, takie jak kwas acetylosalicylowy (aspiryna kardiologiczna, Acard, Polocard) czy klopidogrel. Te pierwsze dostępne są bez recepty, a klopidogrel – wyłącznie z przepisu lekarza
- antykoagulanty, czyli leki przeciwkrzepliwe zalecane pacjentom z migotaniem przedsionków. Należy do nich np. warfaryna,
- leki przeciw nadciśnieniu krwi, ponieważ jest ono czynnikiem ryzyka występowania TIA oraz udarów,
- środki obniżające poziom cholesterolu, w tym statyny, które zmniejszają ryzyko tworzenia się blaszki miażdżycowej
Jednym z najważniejszych długotrwałych elementów leczenia TIA jest dogłębna analiza i odpowiednie dopasowanie swojego stylu życia do obecnych potrzeb zdrowotnych, szczególnie w obrębie poziomu aktywności fizycznej, rodzaju stosowanej diety (np. ilości spożywanej soli oraz tłuszczów nasyconych), czy też używek.
Zabiegi medyczne są stosowane w sytuacji, gdy TIA spowodowało silne zwężenie naczyń krwionośnych. Mogą do nich należeć angioplastyka – poszerzenie światła tętnicy za pomocą specjalnego balonika lub usunięcie blokady przepływu krwi z tętnicy.
TIA u młodych osób – z czego wynika?
O ile udaru niedokrwiennego częściej spodziewamy się u osób starszych, przejściowy atak niedokrwienny może występować u osób w relatywnie młodym wieku. Jego obecność może wynikać z genetycznych czy rodzinnych predyspozycji, tj. zaburzeń krzepnięcia krwi czy wad serca, niektórych czynników stylu życia, autoimmunologicznych chorób zapalnych, urazów głowy, w których doszło do rozwarstwienia naczyń.
Innym czynnikiem wpływającym na fakt, że TIA jest częściej diagnozowany u młodszych osób jest lepsza, dokładniejsza diagnostyka pozwalająca w porę wychwycić niepokojące objawy, a także większa świadomość samych pacjentów, którzy zamiast ignorować symptomy – zgłaszają się do lekarza i szukają odpowiedzi na nurtujące je wątpliwości. W ten sposób, wdrażając leczenie zalecone przez specjalistę, zapobiegają występowaniu samego udaru niedokrwiennego w późniejszym czasie.
Tworzymy zespół ekspertów i pasjonatów tematyki zdrowotnej, dietetycznej i kosmetologicznej. W pisaniu opieramy się na aktualnej wiedzy medycznej, zaleceniach i badaniach naukowych. Przede wszystkim, nie ustajemy w edukowaniu się, aby dostarczyć naszym Czytelnikom jak najszersze i najaktualniejsze informacje z zakresu zdrowia i urody.
