Jak objawia się choroba dwubiegunowa?

Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) wiąże się z okresami naprzemiennie występującej manii i depresji. Cyklicznie powtarzające się epizody powodują skrajne wahania nastroju oraz zmiany w odczuwanym poziomie energii od maksymalnego pobudzenia, aż po zupełną utratę sił witalnych. Przebieg epizodów manii i depresji skrajnie się od siebie różni, jednak za każdym razem powoduje, że chory zaczyna zachowywać się i myśleć w sposób dla siebie nietypowy. Pomiędzy poszczególnymi epizodami występują okresy remisji choroby, kiedy objawy choroby całkowicie ustępują lub wyraźnie tracą na intensywności.

Epizody manii to okresy szczególnego pobudzenia, ekscytacji i euforii. Chory jest w stanie wykonywać wiele zadań jednocześnie, nawet jeśli wystarczająco nie odpoczywa i krótko śpi. Może też stać się bardziej nerwowy i rozdrażniony. Często w jego głowie pojawia się także gonitwa myśli, która może przejawiać się np. przeskakiwaniem z tematu na temat w trakcie rozmowy czy częstą zmianą pomysłów. Niektóre objawy manii takie jak gwałtowny przypływ energii czy bardzo mocno rozwinięte poczucie własnej wartości mogą wydawać się pozytywne. Ich intensywność niestety sprawia, że w większości przypadków zupełnie zaburzają możliwość funkcjonowania chorego na co dzień. Szczególnie niebezpieczna jest skłonność do podejmowania ryzykownych decyzji i zachowań, co może doprowadzić do poważnych problemów w życiu rodzinnym i zawodowym.

Epizod manii – objawy:

• nadmierne pobudzenie i podekscytowanie
• większa niż zwykle aktywność
• nerwowość i rozdrażnienie
• brak zmęczenia mimo zmniejszonej ilości snu
• trudności w utrzymaniu koncentracji i skupienia
• szybszy sposób mówienia, przeskakiwanie z tematu na temat
• mocno rozwinięte poczucie własnej wartości, przekonanie o swojej wyjątkowości
• skłonność do podejmowania ryzykownych decyzji i zachowań.

Przebieg epizodu depresyjnego skrajnie różni się od objawów manii. Stan euforii zastępuje wyraźne obniżenie nastroju. Pojawia się uczucie smutku, zmęczenia oraz zwątpienia w siebie. Osoba chora często traci zainteresowanie zajęciami, które do tej pory były dla niej ważne i sprawiały jej przyjemność. Ciężkim epizodom depresji mogą towarzyszyć również myśli samobójcze.

Epizod depresyjny – objawy:

• obniżenie nastroju
• brak energii, zmęczenie
• wolniejsze mówienie i/lub poruszanie się
• zaburzenia koncentracji
• zaniżone poczucie własnej wartości i/lub silne poczucie winy
• bezsenność lub przesypianie całych dni
• brak apetytu lub nadmierne jedzenie
• brak odczuwania przyjemności
• myśli samobójcze.

W chorobie afektywnej dwubiegunowej wyróżnia się jeszcze dwa inne rodzaje epizodów. Hipomania przebiega w sposób podobny do manii, jednak jej objawy są łagodniejsze. Mimo ich występowania chory zwykle może nadal normalnie funkcjonować i wywiązywać się z codziennych obowiązków. Wciąż jednak narażony jest na negatywne skutki decyzji i zachowań, które podejmuje pod wpływem choroby, a nie racjonalnego osądu. Epizody mieszane to z kolei objawy maniakalne i depresyjne, których osoba chora doświadcza jednocześnie.