Jak rozpoznać cukrzycę i jak ją leczyć?

Cukrzycą nazywa się grupę przewlekłych zaburzeń metabolicznych, w których wysoki poziom cukru we krwi występuje z powodu całkowitego lub częściowego niedoboru insuliny. To bardzo powszechna choroba, która bez odpowiedniego leczenia może doprowadzić do poważnych powikłań. Jak rozpoznać cukrzycę, by szybko zareagować na pierwsze objawy? Czym różni się leczenie cukrzycy typu 2 i cukrzycy insulinozależnej?

Co to jest cukrzyca?

Insulina jest niezbędnym hormonem w organizmie człowieka, który ma szczególnie duży wpływ na metabolizm węglowodanów, ale bierze także udział w przemianach tłuszczów i białek. Insulina obniża poziom cukru we krwi, stymulując komórki do pobierania glukozy. Jeśli w organizmie zabraknie tego hormonu, zaburzony zostaje proces wykorzystywania cukru. Dzieje się tak, ponieważ trzustka produkuje za mało insuliny, nie wytwarza jej wcale lub z różnych powodów insulina nie może spełniać swoich funkcji. W konsekwencji poziom cukru we krwi wzrasta powyżej normalnego zakresu 90 mg (na czczo) i 140 mg (po posiłkach) na 100 ml krwi. Warto również wiedzieć, że od stężenia 180 mg w 100 ml krwi cukier zaczyna być wydalany z moczem przez nerki, co jednocześnie wiąże się ze wzrostem ilości moczu, a także utratą wody i soli mineralnych.

W leczeniu cukrzycy ogromnie ważna jest świadomość co to jest cukrzyca, aby szybko rozpoznać jej pierwsze objawy i rozpocząć terapię we właściwym momencie. Odpowiednio prowadzone leczenie pozwala uniknąć poważnych konsekwencji dla zdrowia w postaci m.in. uszkodzeń narządów takich jak serce, oczy i nerki.

Przyczyny cukrzycy

Wyróżnia się dwa podstawowe typy tej choroby:

• cukrzyca typu I (inaczej cukrzyca insulinozależna)
• cukrzyca typu II (nazywana również cukrzycą dorosłych).

Przyczyny cukrzycy typu I wynikają z uszkodzenia komórek wysp trzustkowych wytwarzających insulinę. W konsekwencji w organizmie występuje bezwzględny niedobór insuliny, którą należy uzupełniać zewnętrznie. Leczenie cukrzycy typu I polega więc na regularnym podawaniu insuliny przez całe życie. Szacuje się, że choroba dotyka od 0,3 do 0,4% populacji, a jej początek najczęściej ma miejsce w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania.

Występowanie cukrzycy typu II z jednej strony może być powodowane zmniejszoną wrażliwością komórek organizmu na insulinę, którą określa się insulinoopornością. Z drugiej zaś do występowania choroby prowadzą często lata nadprodukcji insuliny, w związku z którymi dochodzi do pewnego rodzaju „wyczerpania” komórek produkujących insulinę. Jest ona nadal produkowana przez trzustkę, jednak w zbyt małej ilości, aby zaspokajać potrzeby organizmu. Przyczyny cukrzycy typu II najczęściej mają związek z prowadzonym stylem życia – m.in. otyłością, niezdrową dietą i brakiem ruchu. Mogą także wynikać z uwarunkowań genetycznych

Jakie są objawy cukrzycy?

• Częsta potrzeba oddawania moczu

Jeśli poziom cukru we krwi jest trwale podwyższony, większa ilość cukru zaczyna być wydalana przez nerki razem z moczem. Cukier wiąże wodę, co oznacza, że ​​osoby dotknięte chorobą oddają duże ilości moczu i często muszą chodzić do toalety.

• Wzmożone pragnienie

Wraz z silną chęcią oddania moczu chorzy na cukrzycę nieustannie odczuwają pragnienie. Organizm chce zrekompensować sobie utratę płynów poprzez picie większej ilości napojów. Często się to nie udaje. Nawet jeśli osoby dotknięte chorobą piją dużo, wzmożone pragnienie nadal jest odczuwane i nie można go ugasić. To jeden z charakterystycznych i powszechnie znanych objawów tej choroby. Często wzmożone pragnienie zgłaszane lekarzowi pierwszego kontaktu staje się podstawą do skierowania pacjenta na badania i późniejszego rozpoznania cukrzycy.

• Zmęczenie, trudności z koncentracją

O tym jakie są objawy cukrzycy, można przekonać się obserwując kondycję swojego organizmu. U osób z cukrzycą we krwi znajduje się dużo bogatej w energię glukozy. Jednak nie dostaje się ona do komórek, w których powinna być pożytkowana. W rezultacie organizmowi brakuje energii. Pacjenci często czują się bezsilni i są mniej sprawni fizycznie. Niedobór glukozy może powodować również osłabienie pracy mózgu, w tym spadek koncentracji, poważne zaburzenia świadomości, a nawet śpiączkę.

• Długotrwałe uszkodzenia

Jeśli poziom cukru we krwi nie jest kontrolowany, może dojść do poważnych uszkodzeń narządów wewnętrznych, a także nieodwracalnego uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów. Często pojawiają się także zaburzenia trawienia, w tym biegunka. W samodzielnym wykonywaniu pomiarów cukru we krwi pomagają nowoczesne glukometry i paski testowe.

• Kłopoty ze wzrokiem

W wyniku cukrzycy dochodzi do tzw. retinopatii. Przyczyną jest uszkodzenie małych naczyń krwionośnych siatkówki. W konsekwencji zmniejsza się przepływ krwi, co oznacza, że ​​mniej składników odżywczych dociera do siatkówki oka.

• Schorzenia skóry

W wyniku uszkodzenia naczyń i polineuropatii mogą również wystąpić różnego rodzaju choroby skóry np. egzema, infekcje bakteryjne, infekcje grzybicze.

Jak można leczyć cukrzycę?

Dla osób chorych na cukrzycę typu I jedyną możliwością leczenia jest regularne podawanie insuliny. Ustalone dawki wstrzykiwane są do podskórnej tkanki tłuszczowej, a następnie wchłaniane do krwi, skąd trafiają do wszystkich komórek ciała.

Leczenie cukrzycy typu II, zwykle związanej również z otyłością, nacisk kładzie na redukcję masy ciała. Zalecane jest ograniczenie ilości spożywanych kalorii, co jednocześnie odciąża trzustkę, a także regularna aktywność fizyczna. Ponadto diabetycy tego typu powinni zwrócić szczególną uwagę na spożycie tłuszczów w codziennej diecie. Występowanie cukrzycy jest jednym z czynników zwiększających ryzyko zawału i innych chorób układu sercowo naczyniowego, dlatego chorzy powinni stale monitorować również swój cholesterol, aby nie dopuścić do ich rozwoju.

Dieta to absolutna podstawa w leczeniu cukrzycy typu II, jednak nawet skrupulatne trzymanie się wskazówek lekarza nie zawsze wystarcza. Wtedy konieczne staje się zastosowanie doustnych leków przeciwcukrzycowych i suplementów diety.

Rozpoznanie cukrzycy – na co należy zwrócić szczególną uwagę będąc cukrzykiem?

• Należy ściśle przestrzegać czasu między spożyciem posiłku a działaniem leków obniżających poziom cukru we krwi, które zostały przepisane przez lekarza. Nie należy go zmieniać bez konsultacji ze specjalistą.
• Wskazane jest spożywanie 5-6 mniejszych posiłków dziennie.
• Przyjmowanie każdego nowego leku (także na inne schorzenia) powinno zawsze zostać omówione z lekarzem. Wiele spośród powszechnie dostępnych leków może sprawić, że tabletki przeciwcukrzycowe staną się mniej lub bardziej skuteczne. Istnieje też spora grupa leków zawierających w składzie cukier i alkohol, których osoby chorujące na cukrzycę nie powinny przyjmować.
• Chorując na cukrzycę w szczególny sposób należy dbać o optymalną pielęgnację stóp i nosić wygodne obuwie. Jednym z następstw cukrzycy są bowiem zaburzenie krążenia – szczególnie nóg i stóp.
• Organizm cukrzyka jest bardziej wrażliwy na wszelkie błędy żywieniowe i zmiany w stosowanej diecie. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu różnego rodzaju postów lub w trakcie uroczystości obfitujących w jedzenie dużej ilości wysokokalorycznych pokarmów.
• Wraz z cukrzycą wzrasta ryzyko chorób naczyniowych. Dlatego należy stale monitorować swój stan zdrowia i eliminować inne czynniki ryzyka takie jak nadciśnienie czy zaburzenia gospodarki lipidowej (np. wysoki cholesterol).
• Aby zachować zdrowie i zapobiegać występowaniu powikłań należy stale kontrolować poziom cukru we krwi.

• cukrzyca u dzieci • insulinooporność • stopa cukrzycowa • insulina • cukier jak narkotyk