Uzależnienie od kropli do nosa – skąd się bierze i jak sobie z nim radzić?

Nie możesz przestać stosować kropli do nosa, bo bez nich nos jest cały czas zatkany? Uzależnienie od kropli do nosa pojawia się w przypadku, kiedy preparaty o działaniu obkurczającym błonę śluzową stosowane są długotrwale wbrew wskazaniom umieszczonym w ulotce. Jak przywrócić prawidłowy stan błony śluzowej i odstawić nadużywane środki?

Uzależnienie od Xylometazolinu i innych preparatów na bazie ksylometazoliny – jakie są jego przyczyny?

Błona śluzowa, która wyściela wnętrze nosa stanowi naturalną ochronę przed rozwojem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Wytwarza śluz, który nawilża drogi oddechowe i utrudnia patogenom przedostawanie się do organizmu. Ogrzewa także wdychane przez nos powietrze. Katar najczęściej ma podłoże wirusowe, a w jego przebiegu dochodzi do nadmiernej produkcji wydzieliny. Obrzęk błony śluzowej utrudnia jej odprowadzanie, wynikiem czego jest uczucie zatkanego nosa i trudności w oddychaniu. Nieżyt nosa może pojawić się nie tylko w odpowiedzi na kontakt z chorobotwórczymi patogenami, ale także alergenami takimi jak np. kurz, pyłki kwiatów czy sierść zwierząt.

Ksylometazolina to substancja czynna o działaniu udrażniającym drogi oddechowe stosowana miejscowo w stanach zapalnych błony śluzowej nosa oraz zatok przynosowych. Zmniejszając obrzęk i przekrwienie błony śluzowej ksylometazolina udrażnia zatkany nos i przywraca możliwość swobodnego oddychania. Podobnie jak oksymetazolina wchodzi w skład powszechnie stosowanych kropli do nosa obkurczających błonę śluzową, takich jak np.: Xylometazolin, Otrivin, Sudafed Xylospray DEX, Nasic. Należy jednak pamiętać, że tego typu środki nie są przeznaczone do długotrwałego stosowania. Tymczasem są osoby, które noszą przy sobie krople na co dzień i potrafią stosować je miesiącami. Jak rozpoznać uzależnienie?

Objawy uzależnienia od kropli do nosa

Długotrwałe stosowania kropli do nosa prowadzi do pojawienia się polekowego nieżytu nosa. Błona śluzowa staje się przesuszona, a jej obrzęk utrudnia swobodne oddychanie. Każda próba odstawienia kropli sprawia, że nos staje się zatkany, co prowadzi do ich dalszego używania. Organizm przyzwyczaja się do wpływu substancji aktywnej, która zaczyna działać coraz słabiej, w związku z czym stosowane są coraz większe dawki preparatu. Objawy uzależnienia od kropli do nosa mogą obejmować także krwawienie z nosa oraz złe samopoczucie powodowane bólem głowy czy problemami z zasypianiem. Najpoważniejsze skutki nadużywania tego typu środków dotyczą uszkodzenia błony śluzowej, a nawet perforacji przegrody nosowej.

Jak bezpiecznie radzić sobie z katarem?

Popularność kropli obkurczających naczynia krwionośne wynika z ich szybkiego działania, które już po kilku minutach potrafi przynieść znaczącą ulgę. Bezpieczne korzystanie ze środków na bazie ksylometazoliny oraz oksymetazoliny wymaga jednak przestrzegania wskazań zawartych w ulotce. Tego typu preparatów nie należy przyjmować dłużej niż przez 7 dni – w przypadku osób dorosłych oraz 5 dni – w przypadku dzieci. Z katarem oraz uczuciem zatkanego nosa występującym na skutek infekcji górnych dróg oddechowych lub reakcji alergicznej można radzić sobie również na inne sposoby.

• Hipertoniczny roztwór wody morskiej – posiada wyższe ciśnienie osmotyczne niż to, które panuje wewnątrz organizmu, przez co przyciąga cząsteczki wody. W ten sposób redukuje obrzęk błony śluzowej, wspomaga usuwanie zalegającej wydzieliny i udrażnia zatkany nos.
• Preparaty nawilżające zapobiegają osłabieniu funkcji ochronnych błony śluzowej. Sprawdzają się także do oczyszczania nosa np. z przylegających do błony śluzowej alergenów. Tak działa m.in.  izotoniczny roztwór wody morskiej o mniejszym stężeniu soli morskiej.
• Środki przeciwhistaminowe – katar alergiczny występuje w wyniku reakcji nadwrażliwości ze strony układu immunologicznego. Najczęściej ma charakter wodnisty, może towarzyszyć mu także kichanie, zaczerwienienie i łzawienie oczu, uczucie drapania w gardle. Preparaty przeciwhistaminowe blokują produkcję histaminy odpowiedzialnej za występowanie wymienionych objawów na skutek kontaktu z alergenem.
• Sterydy donosowe – dostępne na receptę i przeznaczone do stosowania zgodnie z zaleceniami lekarza. Wykazują działanie przeciwzapalne. Redukują objawy związane z rozwojem stanu zapalnego błony śluzowej, w tym obrzęk utrudniający oddychanie. Mają także właściwości przeciwalergiczne wykorzystywane w leczeniu m.in. alergicznego nieżytu nosa.

 

Jak wyleczyć uzależnienie od kropli do nosa

Uświadomienie sobie istnienia problemu pozwala podjąć konkretne działania, które pozwolą na stałe uwolnić się od uzależnienia od kropli do nosa. Podobnie jak w przypadku innych uzależnień wymaga to jednak determinacji oraz silnej woli, które pomogą radzić sobie ze skutkami odstawienia konkretnej substancji. Istnieje kilka sposobów radzenia sobie z uzależnienie od Xylometazolinu i innych środków obkurczających naczynia krwionośne stosowanych bezpośrednio do nosa.

• Odstawienie kropli do nosa – całkowite lub stopniowe

Zaprzestanie stosowania kropli do nosa z dnia na dzień spowoduje, że nos stanie się niedrożny, a problemy ze swobodnym oddychaniem będą utrzymywać się przez 14 dni. Nie każdy jest w stanie wytrzymać ten czas, tym bardziej że zatkany nos utrudnia zarówno funkcjonowanie w trakcie dnia, jak i spokojny sen. Łagodniejszą formą odstawienia kropli do nosa jest sięganie po preparaty o coraz mniejszym stężeniu substancji aktywnej.

• Zastąpienie kropli do nosa innymi środkami udrażniającymi nos

W przypadku osób uzależnionych od palenia papierosów stosowane są preparaty z cytyzyną, która działa na organizm podobnie do nikotyny. Bezpieczną alternatywą dla środków, które obkurczają błonę śluzową nosa jest hipertoniczny roztwór wody morskiej. Jego działanie jest łagodniejsze, ale pozwala zmniejszyć intensywność skutków odstawienia kropli do nosa. W trudniejszych przypadkach w zastępstwie kropli można spróbować zastosować środki doustne z pseudoefedryną. Nie należy jednak przyjmować ich dłużej niż tydzień, ponieważ pseudoefedryna również może uzależniać.

• Udanie się po pomoc do specjalisty

W szczególności długotrwałe uzależnienie od kropli do nosa może prowadzić do przerostu małżowin nosowych. W takiej sytuacji przewlekłe uczucie zatkanego nosa oraz trudności w oddychaniu pomoże zredukować ich korekcja podczas zabiegu mukotomii.