Lebiodka pospolita – oregano właściwości lecznicze
Lebiodka pospolita – zastosowanie znajduje nie tylko w kuchni. Hipokrates zalecał to ziele w stanach wyczerpania nerwowego i chorobach płuc. A święta Hildegarda stosowała oregano do leczenia trądu. W lecznictwie ludowym było używane jako środek uspakajający w zaburzeniach psychicznych i wspomagający produkcję żółci, a także podczas przeziębień oraz dolegliwości menstruacyjnych.
Oregano – opis botaniczny
Origanum vulgare należy do rodziny jasnowatych. Występuje też pod nazwami: oregano, lebiodka pospolita, dziki majeranek, macierduszka oraz macierzanka wysoka. Poniżej charakterystyka wyglądu tej wieloletniej rośliny:
- ma pełzające kłącza i podziemne rozłogi,
- łodygi są sztywne i czterokanciaste, wzniesione oraz delikatnie owłosione. Rozgałęziają się ku górze i osiągają do 80 centymetrów długości,
- drobne liście są pokryte kutnerem, czyli miękkimi włoskami. Rosną naprzeciwlegle i mają jajowaty kształt o zaostrzonym końcu. Brzegi liści mogą być gładkie lub delikatnie ząbkowane,
- na szczytach pędów tworzą się kwiatostany, czyli podbaldachy z drobnymi kwiatkami o brawie białej lub delikatnie różowej,
- owocem jest czerwonobrunatna rozłupina,
- oregano charakteryzuje się mocnym, korzennym aromatem i jest zaliczane do roślin miododajnych.
Gdzie występuje oregano?
Lebiodka naturalnie rośnie w Europie i środkowej Azji oraz w Ameryce Północnej. W naszym kraju zaliczana jest do roślin pospolitych i można ją spotkać na terenach nizinnych oraz w rejonach podgórskich. Preferuje brzegi lasów, suche pagórki i zarośla oraz lasy, w których jest stosunkowo jasno, a także przydroża, miedze i nieużytki. Jest popularną rośliną uprawianą w Hiszpanii, Włoszech, Francji, Grecji i Meksyku. Oregano wymaga słonecznego i ciepłego stanowiska, o żyznej i wilgotnej glebie bogatej w próchnicę.
Oregano – kiedy zbierać i jak suszyć?
Podstawowym surowcem pozyskiwanym z oregano są: ziele oraz preparowany z niego olejek. Zbioru dokonuje się w okresie kwitnięcia rośliny, czyli od czerwca do września. Ścina się wówczas górną ulistnioną część ziela z pominięciem zdrewniałych elementów. Uzyskany surowiec należy ususzyć w suchym i przewiewnym miejscu poprzez rozłożenie go pojedynczą warstwą na blaszce lub sicie. Inną możliwością jest skorzystanie z delikatnie uchylonego piekarnika ustawionego na 35 stopni Celsjusza. Gotowy susz jest kruchy i aromatyczny, należy go przełożyć do szczelnych pojemników i najlepiej przechowywać w zacienionej szafce kuchennej.
Co zawiera oregano?
Herba Origani, czyli ziele lebiodki zawiera od 1,012 do 1,20% olejku eterycznego o zmiennym składzie. A jego głównym składnikiem jest tymol i karwakrol. Dodatkowo w olejku występuje octan geranylu i odrobina sekwiterpenów. Do składników aktywnych rośliny zaliczamy także katechinę, fenolokwasy, flawonoidy, fitosterole, związki żywicowe i mineralne, gorycze oraz witaminę C. Lebiodka pospolita – właściwości lecznicze zawdzięcza wymienionym składnikom aktywnym.
Napar z lebiodki – jak zrobić?
Napój z oregano może być stosowany pomocniczo podczas dolegliwości żołądkowych i jako środek na poprawę trawienia – wówczas pije się go przed posiłkiem. Natomiast po jedzeniu, napar pije się podczas infekcji górnych dróg oddechowych, na przykład w przypadku kaszlu czy nieżytu oskrzeli. Działa wówczas jako środek wykrztuśny, odkażający i przeciwzapalny.
Składniki
- jedna łyżka rozdrobnionego ziela lebiodki pospolitej
- jedna szklanka wrzątku
Przygotowanie
Susz z oregano należy wsypać do szklanki i zalać wrzątkiem. Całość przykrywamy spodkiem i odstawiamy do zaparzenia na 15 minut. Po tym czasie przecedzamy napój i pijemy go 2 razy dziennie po pół do jednej trzeciej szklanki. W przypadku braku poprawy lub pogorszenia się stanu zdrowia należy udać się po poradę do lekarza.
Oregano właściwości
Z uwagi na składniki aktywne oregano wykazuje liczne właściwości:
- moczopędne i rozkurczowe
- bakteriobójcze i przeciwgrzybicze
- odkażające
- przeciwutleniające
- wykrztuśne
- żółciopędne
- przeciwskurczowe.
Lebiodka dzięki swoim właściwościom może wspierać układ immunologiczny, nie dziwi zatem fakt, że jest składnikiem suplementu Oregasept H97. Oregano – właściwości zdrowotne ma bogate, warto z nich czerpać, najlepiej w porozumieniu z lekarzem.
Oregano zastosowanie
W medycynie
Lebiodka wchodzi w skład mieszanek przeciwkaszlowych. Sporządza się z niej napary pomocne podczas zaburzeń trawienia i przemiany materii, wzdęć czy infekcji górnych dróg oddechowych. Działa napotnie podczas leczenia grypy i przeziębień. Zewnętrznie można stosować napar na przykład do przemywania trudno gojących się ran lub podczas kąpieli. Na rynku dostępne też są aerozole z oregano, pomocne podczas stanów zapalnych gardła, na przykład Gardłosept A11.
W kosmetyce
Olejek z oregano jest wykorzystywany do masażu oraz jako środek aromatyzujący do produkcji wód zapachowych, mydeł i past. Napar z lebiodki może być stosowany jako płukanka przywracająca włosom połysk i blask. Do kąpieli regenerujących również można dodać napar z oregano, wystarczy 4 łyżki ziela zalać 1 litrem wrzątku, całość zaparzyć przez kwadrans i dolać do wanny.
W kuchni
Oregano jest doskonałą przyprawą do pizzy, sosu spaghetti, sałatek w śródziemnomorskim stylu oraz warzyw – zwłaszcza pomidorów i cukinii. Świetnie komponuje się z pieczonymi i duszonymi mięsiwami. Listkami oregano można zaprawić likiery i wina, a także dodawać je do herbaty.
Źródła:
1. J. Kozłowski, T. Wielgosz, J. Cis, „Zioła z pateki natury. Polskie zioła dla zdrowia i urody”, Wydaw. Publicat S.A., 2013 r., str. 94
2. J. Volák, J. Stodola, „Rośliny Lecznicze”, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne”, Warszawa 1987, str. 212
3. M. Senderski, „Prawie wszystko o ziołach”, Wydaw. Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2017, str. 376-378
4. S. Kohlmünzer, „Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993 r., str. 424
Jestem miłośniczką świadomego odżywiania, ziół leczniczych i domowych sposobów na dbanie o zdrowie i urodę. Pasjonują mnie również tematy związane z prawidłową postawą ciała oraz zdrowiem i rozwojem dzieci. W tekstach, które przygotowuję dla Czytelników, zawieram merytoryczną wiedzę, popartą badaniami i materiałami źródłowymi. Dzielę się również swoim doświadczeniem, przepisami kulinarnymi i praktycznymi poradami. Zależy mi na tym, aby teoretyczna wiedza została „podana” w przystępny sposób i odnosiła się do naszego codziennego życia.
